Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.2010, Blaðsíða 16

16 erlent 22. nóvember 2010 mánudagur
Margir klóra sér eflaust í hausnum
yfir nýjum samningi um brottför er-
lendra hermanna frá Afganistan fyrir
árið 2014. Anders Fogh Rasmussen,
aðalritari Atlantshafsbandalagsins,
Hamid Karzai, forseti Afganistan, og
Ban Ki-Moon, aðalritari Sameinuðu
þjóðanna, undirrituðu samning þess
efnis á leiðtogafundi NATO-ríkja í
Lissabon á laugardag. „Við höfum
sett af stað ferli sem mun leiða til
þess að Afganir verði brátt aftur hús-
bændur á eigin heimili,“ sagði Rasm-
ussen á blaðamannafundi í kjölfar
fundarins.
Þrátt fyrir samninginn, og tals-
vert tíðar bollaleggingar um brott-
för erlends setuliðs í Afganistan, er
alls óvíst að Afganir fái fulla stjórn
á eigin málum. Barack Obama, for-
seti Bandaríkjanna, hefur til að
mynda látið hafa eftir sér að það sé
„draumamarkmið“ að kalla heim
herliðið 2014. Rasmussen sagði
einnig að NATO myndi sinna sínu
hlutverki í Afganistan „eins lengi og
þörf krefur.“ Talsmaður varnarmála-
ráðuneytis Bandaríkjanna, Geoff
Morrell, sagði á blaðamannafundi
samninginn ekki þýða „að banda-
ríski herinn verði farinn fyrir þennan
tíma [2014]. Það séu talsverðar líkur
á því að herlið þurfi að vera lengur,
en vonandi í minnkandi hlutfalli, til
að aðstoða Afgani við að sjá um sín
eigin öryggismál.“
David Cameron, forsætisráðherra
Bretlands, hefur hins vegar sagt að
hann vilji að allir breskir hermenn
verði farnir frá Afganistan fyrir næstu
kosningar, sem verða í maí árið 2015.
Hann ítrekaði það á fundinum að
Bretar muni ekki vera í Afganistan
lengur en það. Rasmussen segir hins
vegar að hann hafi ekki séð afgerandi
stefnu frá Bretum um brottför. „Ég tel
að við bandamenn munum standa
vaktina eins lengi og nauðsynlegt er,“
sagði Rasmussen, en þá er spurning-
in: af hverju að gera samninga sem
ekki er víst að verði staðið við?
bjorn@dv.is
Samningur þess efnis að Afganistan fái eigin stjórn árið 2014 undirritaður:
Húsbændur á eigin heimili
Norska Nóbelsverðlaunanefndin hef-
ur lýst því yfir að mögulega muni ekki
verða af verðlaunaafhendingu friðar-
verðlauna Nóbels í ár. Eins og kunn-
ugt er eiga verðlaunin í ár að falla í
hlut baráttumannsins Liu Xiaobo, en
hann hefur barist hetjulega fyrir lýð-
ræðisumbótum í Kína. Fyrir það situr
hann í fangelsi, en hann hlaut 11 ára
fangelsisdóm fyrir niðurrifsstarfsemi
gegn ríkinu í fyrra. Þá hafa kínversk
stjórnvöld hneppt konu Liu í stofu-
fangelsi og einnig meinað öllum nán-
um ættingjum hans að ferðast út fyrir
Kína. Ef ekkert verður af verðlaunaaf-
hendingunni er það í fyrsta sinn síðan
1936, þegar nasistar komu í veg fyrir
að blaðamaðurinn og friðarsinninn
Carl von Ossietzky yfirgæfi Þýskaland.
Kínverjar beita þrýstingi
Nóbelsverðlaunanefndin þarf einn-
ig að hafa áhyggjur af því að full-
trúar þeirra landa sem boðið var á
verðlaunaafhendinguna hafa margir
hverjir ekki svarað boðinu, auk þess
sem sex lönd hafa afþakkað það.
Boð var sent til 58 sendiráða í Osló
en frestur til að veita svar við boðinu
rann út 15. nóvember. Geir Lundestad
er formaður Nóbelsverðlaunanefnd-
arinnar: „Nú hafa 36 sendiherr-
ar þekkst boðið, 16 hafa ekki svarað
og sex hafa afþakkað. Ríkin sem af-
þökkuðu eru Kína, Rússland, Kas-
akstan, Kúba, Marokkó og Írak.“ Tal-
ið er víst að ástæða þess að sum ríki
hafa ekki svarað séu hótanir Kínverja,
en sendiráð Kína í Osló sendi bréf til
allra sendiherra þar sem kom fram
að ef sendiherrar myndu þekkjast
boð Nóbelsverðlaunanefndarinnar
myndu fylgja því „afleiðingar.“
Óvissa ríkir
Þrátt fyrir hótanir Kínverja hafa
sendiherrar vestrænna ríkja þekkst
boðið en þar á meðal eru Bandarík-
in og öll 27 aðildarríki Evrópusam-
bandsins. Lundestad vildi ekki segja
hvaða ríki það væru sem hefðu ekki
svarað boðinu, en heimildir Reuters
herma að meðal þeirra séu Indland,
Pakistan og Indónesía. Biðu sendi-
ráð þeirra eftir leyfi frá stjórnvöldum,
Friðarverðlaun
nóbels í óvissu
björn teitsson
blaðamaður skrifar: bjorn@dv.is
Enginn nákominn ætt-
ingi friðarverðlaunahafa
Nóbels, Liu Xiaobo, getur
tekið við verðlaununum
fyrir hans hönd. Sjálfur
situr hann í fangelsi
fyrir að berjast fyrir
lýðræðisumbótum í Kína.
Kínversk stjórnvöld
hafa hótað sendiherrum
eftirköstum, verði þeir
viðstaddir athöfnina.
Ég veit ekki um dæmi þess að
neitt ríki hafi reynt með
jafnafgerandi og beinum
hætti að koma í veg fyrir
að sendiherrar verði við-
staddir athöfnina.
Fastur í fangelsi Liu
Xiaoboásamtkonusinni
LiuXia.Hannsiturífang-
elsioghúnhefurverið
hnepptístofufangelsi.
samningur
undirritaður Karzai,
forsetiAfganistan,
ásamtAndersFogh
RasmussenogBan
Ki-Moon.
Páfinn leyfir
smokka
Benedikt sextándi hefur sagt að
notkun smokka sé í lagi í sumum
tilfellum. Ummælin hafa vakið mikla
athygli um allan heim, en fordæm-
ing kirkjunnar á getnaðarvörninni
vinsælu er talin ein ástæða þess að
alnæmi smitast jafn hratt og raun
ber vitni í þriðja heiminum. Páfinn
sagði í viðtali við þýska blaðamann-
inn Peter Seewald, að karlar sem
stunda vændi ættu til dæmis að nota
smokka. Það sé ef til vill fyrsta skref-
ið í siðferðislegri réttlætingu á eigin
tilveru, og sýnir að einhver ábyrgð sé
tekin á eigin gjörðum.
eistlendingar fá
evru
Búið er að prenta 45 milljón seðla
og búið er að slá 195 milljónir af
myntum fyrir Eistland, sem mun
skipta úr krónu yfir í evru um næstu
áramót. Þó að Eistlendingar hafi
sýnt það í skoðanakönnunum að
þeir séu ánægðir með vistina í Evr-
ópusambandinu, eru ekki allir á eitt
sáttir með hina nýju mynt. Ástæðan
er fyrst og fremst efnahagskrepp-
an og smitunaráhrif sameigin legrar
myntar. Eistlendingar sem eru á
móti evru hafa meðal annars bent á
Írland sem dæmi, en slæm efna-
hagsstaða landsins hefur haft slæm
áhrif á önnur lönd á evrusvæðinu
eins og Portúgal og Spán.
Haítí frestar for-
setakosningum
Forsetaframbjóðendur á Haítí hafa
óskað eftir því að kosningum verði
slegið á frest, en þær áttu að fara
fram á sunnudag næstkomandi.
Ástæðan er skæður kólerufarald-
ur sem hefur nú þegar skilið eftir
sig 1.200 manns í valnum. Yfirvöld
á Haítí hafa hins vegar ekki frestað
kosningunum enn, þrátt fyrir beiðni
frambjóðendanna. Þeir vilja að lögð
verði áherlsa á að ná stjórn á faraldr-
inum áður en farið verður í kosning-
ar. Haítí glímir við mikinn fjárskort,
sem gerir yfirvöldum erfitt fyrir í
baráttu sinni við sjúkdóminn.