Dagblaðið Vísir - DV - 29.02.2012, Qupperneq 14

E
ld
sn
ey
ti Bensín Dísilolía
Algengt verð 255,6 kr. 263,5 kr.
Algengt verð 254,6 kr. 260,3 kr.
Höfuðborgarsv. 254,5 kr. 260,1 kr.
Algengt verð 254,8 kr. 260,8 kr.
Algengt verð 257,9 kr. 263,8 kr.
Melabraut 254,6 kr. 260,2 kr.
14 Neytendur 29. febrúar 2012 Miðvikudagur
Frábær
þjónusta
n Ánægður viðskiptavinur Alterna
símafélagsins hafði samband
við DV og vildi koma á framfæri
ánægju sinni með félagið. Þannig
vildi til að hún fékk himinháan
símareikning um síðustu mán­
aðamót og hún hafði samband við
félagið til að athuga hvort það gæti
staðist að reikningurinn væri svona
hár. Fulltrúi félagsins var fljótur
að svara og sagðist ætla að koma
til hennar afriti af sundurliðuðum
reikningi og ef hún kannaðist ekki
við einhver símtöl sem tilgreind
væru þar myndu þeir glaðir
endurskoða reikninginn.
Það sem viðskiptavinurinn
var samt ánægðastur með
var að Alterna sendi út­
prentaðan reikning­
inn aðeins nokkrum
klukkutímum síðar
til hennar heim að
dyrum.
Sjónvarpið
dettur út
n Lastið fær Vodafone en viðskipta­
vinur fyrirtækisins er óánægður
með þjónustuna sem hann fær. „Ég
er með sjónvarpið hjá Vodafone og
það sem ég er óánægður með er
að sjónvarpið dettur út oft á dag,
stundum á klukkutíma fresti. Það
þýðir að við þurfum að
endurræsa myndlykil­
inn með tilheyrandi
bið á að geta horft á
sjónvarpið. Það sem
er skrýtnast er að
þetta virðist tengjast veðri
því þetta gerist oftar þegar
það er rok,“ segir hann.
DV hafði samband við Hrannar
Pétursson, upplýsingafulltrúa
Vodafone, og bar lastið undir hann.
„Sem betur fer eru vandamál af
þessu tagi sjaldgæf. Í hverju tilviki
eru þau sértæk og aðstæðubundin,
ástæður vandræðanna geta verið
margar og oftar en ekki er þeirra að
leita á heimilum viðskiptavina. Lé­
legur frágangur á snúrum, slælegt
ástand lagna eða loftneta. Það er
ómögulegt að segja til um það hvað
veldur vandræðunum hjá þessum
viðskiptavini en ég vona að hann sé
búinn að hafa samband við þjón­
ustuverið okkar til að fá úrlausn
sinna vandamála.“
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
Lof&Last Snjallforrit njósna um þig
n Geta lesið tölvupósta, smáskilaboð og hlerað símtöl
F
ramleiðendur snjallforrita
hafa leyfi til að fara inn í
símann þinn og nálgast þar
heilmikið safn af persónu­
upplýsingum um þig. Þeir
geta njósnað um þig með því að
lesa skilaboð þín, skoða tölvu­
pósta og hlera símtöl. Það eru
snjallsímaeigendurnir sjálfir sem
veita þetta leyfi því þegar þeir
hala niður snjallforriti þurfa þeir
að samþykkja vissa skilmála þar
sem þetta kemur fram. Það eru þó
fæstir sem vita af þessu eða lesa
smáa letrið í skilmálunum.
Fyrirtækin vita hvar þú ert
Internet­fyrirtæki nota ókeypis
snjallforrit í snjallsíma, betur
þekkt sem app, til að komast yfir
upplýsingar um eigendur sím­
ans. Með þessu geta þeir fylgst
með símtölum þínum, skoð­
að smáskilaboð og jafnvel stað­
sett þig. Þetta kemur fram í um­
fjöllun breska blaðsins The Daily
Mail en með því að samþykkja
skilmála sem fylgja slíkum snjall­
forritum gefur þú fyrirtækjunum
leyfi til þess að skoða allar þessar
upplýsingar. Til dæmis segja for­
svarsmenn Facebook að eigend­
ur Android­síma sem hala niður
snjallforritum fyrirtækisins, gefi
fyrirtækinu þar með leyfi til að
lesa smáskilaboð sín. Þeir halda
því þó fram að þeir hafi ekki nýtt
sér það leyfi.
Síður eins og Flickr og Yahoo!
eru einnig taldar lesa skilaboð
með snjallforritum sínum en
snjallforrit minni fyrirtækja ná
einnig í persónuupplýsingar um
eiganda símans. Þær geta jafnvel
tekið myndir af símanum, hringt
úr honum og hlerað símtöl.
Harðlega gagnrýnt
Þessi misnotkun á persónuupp­
lýsingum hefur verið harðlega
gagnrýnd af þeim sem berjast fyrir
aukinni persónuvernd og Nick
Pickles, framkvæmdastjóri Big
Brother Watch, líkir snjallforrita­
markaðinum við stjórnlaust villta
vestrið. Emma Draper, hjá alþjóð­
legum samtökum um persónu­
vernd segir: „Persónuupplýsingar
fólks eru dýrmæt söluvara og fyrir­
tæki munu ganga mjög langt til að
komast yfir sem mest af þeim.“
Selja auglýsendum
upplýsingar
Facebook­snjallforritið hefur verið
sótt í Android síma yfir 100 millj­
ón sinnum og fæstir notendur
vita hvað þeir eru að samþykkja.
Snjallforritin geta, eins og fyrr
segir, einnig staðsett símann, séð
símanúmer og netföng tengiliða.
Þar að auki er með þessu móti
hægt að skoða internetsögu þína
og hvaða síður þú hefur heimsótt.
Slíkar upplýsingar eru oft seldar
til auglýsenda og fyrirtækja í mark­
aðsrannsóknum sem ausa óum­
beðnum auglýsingum og skila­
boðum yfir snjallsímaeigendur.
Daniel  Rosenfield,  forstöðu­
maður snjallforritafyrirtækisins
Sun Products, viðurkennir að það
sé mun hagstæðara og ábóta­
samara að selja auglýsingafyrir­
tækjum persónuupplýsingar en að
rukka notendur fyrir snjallforritið.
„Þær tekjur sem við fáum fyrir að
selja snjallforritin komast ekki ná­
lægt þeim sem við fáum þegar við
gefum snjallforritin og fyllum þau
með auglýsingum.“
Ótrúlegt magn af
persónuupplýsingum
„Flest fullorðið fólk er nú komið
með snjallsíma sem eru upp­
spretta ótrúlega mikils magns af
upplýsingum um líf fólks og fyrir­
tækin notfæra sér það,“ segir Chris
Bauer, við London­háskóla.
Talsmaður Facebook segir að
ástæða þess að fólk þurfi að gefa
leyfi til að fyrirtækið hafi aðgang
að smáskilaboðum sé sú að snjall­
forritið þurfi að lesa og skrifa upp­
lýsingar á milli sín og SMS­snjall­
forritsins í símanum. Tilgangurinn
sé ekki sá að fyrirtækið geti njósn­
að um skilaboðasendingar eig­
andans. Hann segir einnig að
muni Facebook einhvern tíma
ákveða að heimila slíkar aðgerð­
ir muni það verða kynnt vel fyrir
notendum og viðeigandi leiðbein­
ingar muni fylgja.
Frá Google kom tilkynning en
þar segir: „Við höfum verið leið­
andi hvað varðar að upplýsa neyt­
endur um hvaða snjallforrit kom­
ast yfir persónuupplýsingar og
krefjast samþykki neytandans.“
Flickr og Yahoo! svöruðu ekki
fyrirspurnum The Daily Mail um
málið.
Staðsetur
síma
Sér inter-
netsögu
Sér sms
skilaboð
Sér tengi-
liðaskrá
Sér lykilorð
á netinu
Sér sím-
talaskrá
Kemst inn
í símtöl
Kemst inn í
myndavél
Flickr X X X X X
Flixter X X X
You Tube X X X
Foursquare X X X
TweetDeck X X X
Netflix X
Facebook X X X X X
Ancestry.co.uk X X
Badoo X X X X X
Angry Birds X X
Yahoo! Messenger X X X X
Shazam X X
My Fitness Pal X X X
My Remote Lock X X X
Snjallforritin geta komist að ýmsum persónuupplýsingum en þetta
er listi yfir nokkur forrit og hvaða upplýsingar þau komast yfir
Komast yfir þessar upplýsingar
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is
Fólk ekki vel upplýst þegar það halar niður snjallforritum
Réttur notandans er lítill
Í september 2011 gaf norska persónuverndin út
skýrslu sem ber heitið Hvað veit appið um þig?
Þar eru kortlagðar þær persónuupplýsingar
sem snjallforritin komast yfir. Skoðuð voru
bæði 20 erlend og 20 norsk fyrirtæki
sem bjóða upp á ókeypis snjall-
forrit í snjallsíma og í niðurstöðum
skýrslunnar eru settir fram eftir-
farandi punktar:
n Þeir sem hala niður snjallforritun-
um eru ekki nægilega vel upplýstir
um hvaða persónuupplýsingum
er safnað saman, af hverjum og
hvernig þær eru notaðar.
n Það er óskýrt hver ber ábyrgð á
þeim upplýsingum sem safnað
er saman.
n Réttur notenda til
aðgangs að persónuupp-
lýsingum er lítill þar sem
það kemur ekki nægilega
vel fram hver meðhöndlar
upplýsingarnar.
n Möguleikinn til að setja skýrt fram
hvernig upplýsingarnar eru notaðar í App Store eða
Android Market, er sjaldan notaður. Væri þessi möguleiki
betur nýttur gæfi það notendum betri möguleika á að taka upplýsta ákvörðun um hvort þeir
kjósi að hala niður snjallforritinu eða ekki.
n Möguleikinn til að setja skýrt fram í snjallforritinu sjálfu hvernig persónuupplýsingar eru
meðhöndlaðar er sjaldan notaður. Það er mikilvægt að setja slíkar upplýsingar einnig fram
í snjallforritinu sjálfu svo þær séu aðgengilegar notendum, jafnvel eftir að snjallforritinu
hefur verið halað niður. Séu upplýsingarnar einungis í snjallforritinu sjálfu sér notandinn þær
ekki fyrr en eftir að hann nær í snjallforritið.
n Möguleikinn til að setja skýrt fram hvernig persónuupplýsingar eru notaðar á heimasíðum
þess sem fer með þær er sjaldan notaður. Þetta er óheppilegt því með því að nýta þann
möguleika hefði Persónuvernd aukinn aðgang að upplýsingum. Auk þess sem það mundi
gefa betri mynd af því hver ber ábyrgð á snjallforritinu og undir hvaða lögsögu meðferð
snjallforritsins á persónuupplýsingum fellur.
Ábyrgðin er þín
Hjá Persónuvernd fengust þær upp-
lýsingar að þegar þú hleður niður
snjallforriti samþykkir þú tiltekna
vinnslu. Það sé hins vegar mikið
búið að fjalla
um að það sé
ómögulegt fyrir
neytandann að
átta sig á því
hvaða vinnsla
eigi sér stað.
ESB og persónu-
verndarstofn-
anir hafi verið á benda á þetta og
gagnrýna. Hinn skráði notandi
eigi að vera meðvitaður um það
að það fari fram tiltekin vinnsla
á persónuupplýsingum en það sé
hins vegar spurning um hvernig
menn framkvæmi slíkt og hvernig
fræðslan sé uppfyllt.
Algengt sé að upplýsingar séu
seldar áfram. Auglýsendur geta svo
notað það og látið auglýsingar sínar
birtast hjá þeim markhópi sem þeir
kjósa. Samkvæmt Persónuvernd
er ekki hægt að fullyrða að þetta
sé alltaf svona en mögulegt sé að
menn séu að bruðla með þetta.
Þegar spurt var hvort fyrirtækin
væru að brjóta af sér með þessu
fengust þau svör að fyrirtækin verði
að fá samþykki notenda en aftur
á móti sé spurning hvort fræðsla
til notenda sé nægilega góð. Þetta
geti verið lögmætt en ekki uppfyllt
skilyrði sem gerð eru um fræðslu.
Allt þetta sé matsatriði.
Persónuvernd hefur ekki skoðað
sérstaklega hvernig þessu sé
háttað hjá íslenskum fyrirtækjum
en lögin hér á landi eru byggð á
tilskipun ESB og hún er notuð til
hliðsjónar þegar lögin eru túlkuð hér
á landi.
Leiðbeiningar til notenda snjall-
síma og ókeypis snjallforrita eru
þær að lesa skilmálana vel. Vilji fólk
ekki að þessar persónuupplýsingar
séu notaðar verður fólk að sleppa
því að nota viðkomandi snjallforrit.