Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.2012, Síða 6
6 Fréttir 9. júlí Mánudagur
Þ
eir byrja auðvitað í Hegn
ingarhúsinu og siðbótin verð
ur með sama hætti og hjá
öðrum“ segir Páll Winkel,
fangelsismálastjóri í samtali
við DV um meðferð hvítflibbaglæpa
manna á Íslandi. „Þeir geta þegið
hjálp félagsráðgjafa og sálfræðinga í
einhverjum mæli. Við verðum þó að
forgangsraða þjónustu þessara aðila,
vegna þess hve fáliðuð við erum,“ seg
ir hann.
„Geta auðvitað verið siðblindir“
Áhættumat Fangelsismálastofnunar
miðast fyrst og fremst við það hvort
menn hafa framið alvarlega glæpi
áður. Samkvæmt verklagsreglum
stofn unar innar eiga því flestir hvít
fibbaglæpamanna greiða leið að
opnum úrræðum. Þórarinn Hjalta
son sálfræðingur, sem vann lengi hjá
Fangelsismálastofnun, sagði í sam
tali við DV að flestir þessara manna
væru ólíklegir til þess að fremja alvar
lega glæpi í framtíðinni en bætti við:
„Samt er ómögulegt að segja, því ein
hverjir af þessum einstaklingum geta
auðvitað verið siðblindir þótt þeir hafi
ekki verið dæmdir áður.“ Hann tek
ur þó fram að hann vilji ekki fullyrða
neitt um menn sem dæmdir hafa ver
ið í málum sérstaks saksóknara.
Fylgni milli auðgunarbrota og
siðblindu
Þórarinn bendir á að siðblinda geti
verið margvísleg: „Þeir sem eru and
félagslegir eru líklegir til þess að lenda
í fangelsi, en þeir sem eru siðblind
ir en ekki andfélagslegir eru ólíklegri
til þess. Þá er þeim samt dálítið sama
um náungann og það hversu illa aðr
ir lenda í því. Siðblindingjar finna ekki
til meðaumkunar.“ Hugmyndir Þórar
ins eru ekki úr lausu lofti gripnar,
enda hafa verið gerðar umfangsmikl
ar rannsóknir á tengslum siðblindu
og auðgunarbrota. Í bókunum Snakes
in Suits og Without Conscience færir
sálfræðingurinn Robert Hare rök fyr
ir því að siðblindir menn sækist sér
staklega í viðskiptalífið og eigi auðvelt
með að vinna sig upp á þeim vett
vangi, enda svífist þeir einskis. Þá tel
ur Hare að nokkur fylgni sé milli auð
gunarbrota og siðblindu.
Félagar áfrýja
Baldur Guðlaugsson, fyrrverandi
ráðu neytis stjóri í fjármálaráðuneyt
inu afplánar nú dóm sinn í opna
fangelsinu á Kvíabryggju. Hann var
dæmdur í tveggja ára óskilorðsbund
ið fangelsi í Héraðsdómi Reykjavíkur
í fyrra fyrir innherjasvik og brot í op
inberu starfi. Hæstiréttur staðfesti
dóminn þann 17. febrúar á þessu ári
og er þetta fyrsta innherjasvikamálið
sem dæmt er í Hæstarétti í réttarsögu
Íslands. Baldur er sagður bera sig vel
á Kvíabryggju en þar njóta fangar
meira frjálsræðis en í lokuðum fang
elsum á borð við LitlaHraun. DV
hefur áður greint frá fjármálanám
skeiðum sem Baldur hefur haldið
fyrir aðra fanga, en auk þess hefur
hann fengið heimsókn frá vini sínum
Geir H. Haarde. Þeir eiga það báð
ir sameiginlegt að hafa hlotið dóm
sem tengist efnahagshruninu. Bald
ur hefur nú þegar kært málsmeð
ferðina í máli sínu til Mannréttinda
dómstóls Evrópu og verjandi Geirs
hefur lýst því yfir að meiri líkur en
minni séu á því að landsdómsmálið
fari sömu leið.
Lokað fangelsi í fyrstu
Þeir Jón Þorsteinn Jónsson, fyrr
verandi stjórnarformaður Byrs, og
Ragnar Z. Guðjónsson, fyrrverandi
sparisjóðsstjóri Byrs, voru dæmdir í
fjögurra og hálfs árs óskilorðsbundið
fangelsi fyrir umboðssvik í maí. Þeir
hafa ekki útilokað að áfrýja málum
sínum til Mannréttindadómstólsins.
„Þeir munu eiga möguleika á opnum
úrræðum; rafrænu eftirliti og vistun á
áfangaheimilum ef hegðunin er góð
og dómur rúmast innan heimilda,“
segir fangelsismálastjóri um afplán
un þeirra sem dæmdir hafa verið fyrir
auðgunarbrot. „Okkar reglur kveða á
um að menn séu ekki lengur en 2 ár
í opnu fangelsi, svo þá er það ekkert
nema lokað fangelsi til að byrja með,
á LitlaHrauni, fangelsinu á Akureyri
eða í Kópavogi.“
Mál bíða meðferðar
Sérstakur saksóknari hefur á þriðja
hundrað einstaklinga í sigtinu vegna
gruns um lögbrot í aðdraganda og
við bankahrunið haustið 2008. Þrír
hafa hlotið dóma í Hæstarétti Ís
lands en á næstu misserum má ætla
að tugir til viðbótar verði dregnir fyrir
dóm og látnir svara til saka. Sérstak
ur saksóknari hefur þegar ákært for
sprakka tveggja af föllnu bönkunum
og eiga þeir yfir höfði sér allt að sex
ára fangelsi, verði þeir fundnir sek
ir um umboðssvik og/eða markaðs
misnotkun. Meðal þeirra eru Hreiðar
Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri
Kaupþings, Sigurður Einarsson, fyrr
um stjórnarformaður Kaupþings og
Lárus Welding sem starfaði sem for
stjóri Glitnis. Stefnt er að því að ljúka
rannsókn allra hrunmála fyrir árslok
2014 og eru ótal mál á lokastigi. Ljóst
er þó að talsverður tími hefur liðið, og
mun líða, frá því að ákærur eru gefn
ar út og þar til mál eru tekin til með
ferðar.
n Siðbót hvítflibbaglæpamanna með sama hætti og hjá öðrum föngum
Hvítflibbakrimmar
fá enga sérmeðferð
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is
„Þeir eiga mögu-
leika á opnum úr-
ræðum; rafrænu eftirliti
og vistun á áfangaheim-
ilum ef hegðunin er góð
og dómur rúmast innan
heimilda.
Dæmdir fyrir
glæpi í tengsl-
um við hrunið
Baldur Guðlaugsson
Starf fyrir hrun: Ráðuneytisstjóri í
fjármálaráðuneytinu.
Staða: Afplánar nú tveggja ára fang-
elsisdóm á Kvíabryggju fyrir innherja-
svik eftir að hann seldi hlutabréf sín í
Landsbankanum rétt fyrir hrun.
Jón Þorsteinn Jónsson
Starf fyrir hrun: Stjórnarformaður Byrs
Staða: Dæmdur í Hæstarétti Íslands
í fjögurra og hálfs árs fangelsi fyrir
umboðssvik í Exeter-málinu.
Ragnar Z. Guðjónsson
Starf fyrir hrun: Sparisjóðsstjóri Byrs
Staða: Dæmdur í Hæstarétti Íslands
í fjögurra og hálfs árs fangelsi fyrir
umboðssvik í Exeter-málinu.
Felldir hafa verið dómar í þremur
málum sérstaks saksóknara.
Betrunin hefst í Hegningarhúsinu
Fangelsismálastjóri segir að betrun þeirra
sem dæmdir eru í málum sérstaks sak-
sóknara hefjist jafnan í Hegningarhúsinu.
„Það kýs enginn svona prest,“ seg
ir Guðni Ágústsson fyrrverandi
ráðherra um Davíð Þór Jónsson,
guðfræðing og starfsmann Þjóð
kirkjunnar. Biskup Íslands, Agn
es M. Sigurðardóttir, hefur til
kynnt að hún hyggist ekki áminna
Davíð Þór vegna skrifa hans um
Ólaf Ragnar Grímsson, en Guðni
klagaði hann nýlega til biskups
og hvatti Agnesi til að bregðast
við skrifunum. Agnes hefur lýst
því yfir að kirkjan geti ekki borið
ábyrgð á öllu því sem starfsmenn
hennar segja eða skrifa á einka
bloggi sínu.
Fór viljandi offari
„Ólíkt forseta Íslands þá þarf fólk
sem kemur að barna og unglinga
starfi þjóðkirkjunnar að fara eft
ir siðareglum og ég tel mig ekki
hafa brotið þær,“ segir Davíð Þór
Jónsson. „Ég get alveg gengist við
því að ég hafi farið offari. Það var
beinlínis markmiðið með því að
skrifa þennan pistil,“ segir Davíð
og bætir því við að hann hafi talið
kringumstæðurnar réttlæta óvenju
tæpitungulausa framsetningu.
„Það er nú varla neitt ókristilegt
við það að tala tæpitungulaust. Ég
veit ekki betur en frelsarinn sjálfur
hafi notað orð eins og hræsnari og
ræningjabæli. Jesús sagði ekki við
kaupmennina: „Því miður hafið
þið átt þátt í þeirri óheillavænlegu
þróun að musterið sé ekki lengur
einvörðungu vettvangur tilbeiðslu
eins og til stóð heldur einnig við
skipta sem færa má rök fyrir að
séu ekki alfarið viðskiptavinunum
í hag.“ Þetta sagði Jesús ekki. Hann
sagði: „Þið hafið gert hús mitt að
ræningjabæli.“
Ódrengileg framganga
Í samtali við DV sagðist Guðni
Ágústsson gera miklar kröfur til
þjóna kirkjunnar, enda boði þeir
kærleikann. „Ég vil að þeir séu
öðruvísi gerðir en þessi mað
ur,“ sagði Guðni og bætti við: „Ég
vona bara að hann iðrist og verði
betri maður eftir þessa ódrengi
legu framgöngu.“ Guðni erfir
ákvörðunina ekki við biskup en
vandar Davíð Þór ekki kveðjurn
ar. „Við skulum láta biskupinn í
friði,“ segir hann, „en þessi Davíð
Þór, hann er búinn að setja sig af
sjálfur.“ Aðspurður hvort hann hafi
áhyggjur af því að Davíð Þór verði
prestur segir Guðni: „Hann kemst
aldrei í það, blessaður vertu. Við
skulum ekki hafa áhyggjur af
þessu.“ Guðni útilokar ekki að fara
með málið lengra.
Norrænt mannkyn
Í grein sinni minntist Davíð Þór
á gamlar ásakanir í garð Guðna
Ágústssonar um að hann hefði
átt aðild að samtökunum Nor
rænt mannkyn sem aðhylltust
róttæka þjóðernisstefnu og kyn
þáttahyggju. Aðspurður um málið
segir Davíð Þór að í því hafi staðið
orð á móti orði, „annars vegar orð
þessara tveggja formanna og hins
vegar orð Guðna. Ég hef engar sér
stakar forsendur til að dæma um
það hvort þessir formenn hafi séð
sér sérstakan hag í því að ljúga
upp á Guðna Ágústsson, eða hvort
Guðni sjái sér hag í því að sverja
af sér þátttökuna í nasistahreyf
ingunni. Ég læt hverjum og einum
um að vega þetta og meta.“
Guðni: „Ég vona bara að hann
iðrist og verði betri maður“
Biskup hlífir
Davíð Þór