Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2012, Síða 34

Stökk fram af
hengifluginu
V
innustofa Kristínar er
tímabundið í bakhúsi í
litla Skerjafirði. Sólin skín
glatt þennan haustdag sem
hún tekur á móti blaða-
manni. Íslensk haust eru stundum
stillt, björt og hlý. Einstakur tími til
að njóta fallegrar birtu. Uppáhalds-
árstími margra listamanna. Krist-
ín er með sítt ljóst hárið slegið og í
gallabuxum, þar sem hún stendur í
dyragættinni, á bak við hana skín í
eitthvað stórt og eldrautt.
Rauður frumkraftur
Vinnustofunni deilir hún með tón-
listarmanni. Fremst eru magnar-
ar og hljóðfæri og skip hvílir í gler-
flösku. Yfir öllu gnæfir risavaxið verk
Kristínar. Eldrautt úr lopa, saumað í
grófan striga. Við setjumst fyrir fram-
an verkið. „Ég hlakka til hvers dags
sem ég kem hingað,“ segir Kristín
eftir spjall um vinnustofur úti í bæ
eða heimahúsi. Hún sest í hvítan
ruggustól sem er haganlega komið
fyrir beint fyrir framan verkið. Á milli
stólsins og verksins er stærðarinnar
vinnupallur. Að segja að síðustu verk
Kristínar séu mögnuð er fátæklega til
orða tekið. Verk hennar eru hrá og
hlaðin orku. Verkið stóra í vinnustof-
unni hennar er fjögurra metra hátt
og myndefnið er kvensköp. Fjögurra
metra stór og eldrauð píka. En hér
gæti líka verið um abstrakt verk að
ræða. Eldgígur eða orkuuppspretta.
Víst er að með verkinu vísar Kristín í
frumkraft sköpunarinnar.
Þurfti að breyta til
Kristín hefur tekið róttækum
breytingum sem listamaður síðustu
ár svo eftir hefur verið tekið. Áður
voru verk hennar fínleg, nákvæm
og draumkennd. Hún leitaði í íkon
og helgimyndir. Í dag er hún hrá,
gróf og fjallar um bannhelgi. Krist-
ín segist hafa þurft að fara fram af
hengifluginu. Ef hún hefði ekki gert
það, hefði hún þurft að binda enda
á listamannsferilinn og finna sér eitt-
hvað annað að gera. „Ég var komin út
á enda í því sem ég var að gera. Búin
að fullkanna möguleikana fyrir sjálfa
mig og vissi orðið fyrirfram hvern-
ig verkið kæmi til með að líta út. Var
komin með vissa ímynd, seldi vel og
er auðvitað afar þakklát fyrir það en
engu að síður varð ég að viðurkenna
fyrir sjálfri mér að vera stöðnuð og
föst í eigin ímynd.
Fór fram af hengiflugi
Ég ákvað að gera eitthvað allt annað
og íhugaði jafnvel að hætta í mynd-
list. Maður getur gert gagn í líf-
inu þó maður sé ekki alltaf að fást
við það sama. Hér var kreppan ný-
skollin á og mér fannst það hald-
ast í hendur hvernig komið var fyr-
ir þjóðfélaginu og sjálfri mér. Hér
þurfti að taka áhættu og segja satt,
sama hvað það kostaði. Það þýddi
að fleygja sér í vissum skilningi fram
af hengifluginu og treysta því að ef
það byggju í manni dýpri hæfileik-
ar, í því sem maður er að gera, myndi
það koma fram. Maður sér bara 10
prósent af ísjakanum og mig langaði
að kafa dýpra, geta og sjá meira. Ég
held nú bara að kreppan hafi hresst
mig við að þessu leyti, en það jók
álagið að vera einstæð móðir, missa
spariféð og vera tekjulaus. Peningaá-
hyggjur eru hundleiðinlegar en ekki
um annað að gera en að draga upp
Jón Hreggviðsson í Íslendingseðlinu
og segja: Ja, áður en ég drepst ætla
ég að hafa það gaman. Og komast þá
að því hvað það er sem manni þyk-
ir gaman.“
Að hætta að dæma
Til þess að leggja í þessa óvissuför
þurfti hún að hætta að dæma sjálfa
sig. „Ég leyfði undirmeðvitundinni
að brjótast undan fullkomnunarárátt-
unni og í kjölfarið jókst krafturinn og
frelsistilfinningin. Ég steinhætti að
hugsa um hvað öðrum fannst. Þetta
tekur allt sinn tíma,“ viðurkennir hún.
„Þetta hefur verið mín leið, að virkja
sköpunargleðina. Sem er ansi gott
orð fyrir það sem ég er núna að gera,“
bætir Kristín við glettin.
Vill fara alla leið
Þrátt fyrir að verk hennar séu hrárri
og beittari eru þau bundin eldri verk-
um hennar ákveðnum þræði. „Mað-
ur kemst aldrei frá sjálfum sér. Mér
finnst ég alltaf vera að fjalla um innri
gerð mannsins, á öllum sviðum,
hið andlega og líkamlega. Að vera í
tengslum við náttúruna, og þá frum-
krafta sem í henni búa og við erum
hluti af. Það sem er breytt er að ég
vinn nær undirmeðvitundinni og
treysti eðlisávísuninni betur. Svo hafa
einnig bæst við beittari viðfangsefni
tengd opinni umræðu í þjóðfélaginu,
svo sem kynbundnum hlutverkum
34 21.–23. september 2012 Helgarblað
m e n n i n g @ d v . i s | d v . i s / m e n n i n g
„Falleg lesning
og rík af húmor.“
Reglur Hússins
Jodie Picoult
„Eins og bland í poka.
Nema bara bestu molarnir.“
Hljómskálinn
Ýmsir flytjendur
Kristín Gunnlaugsdóttir vinnur að sýningu þar
sem eitt verkanna verður fjögurra metra há kvensköp.
Hún hefur tekið róttækum breytingum sem lista-
maður á síðustu árum og segist hafa stokkið fram
af hengiflugi í listsköpun sinni. „Og stundum, seint á
kvöldin eða snemma á morgnana, þá hef ég ískald-
ar peningaáhyggjur. En það er aldrei lengi. Þegar það
gerist þá bið ég bænirnar mínar,“ segir Kristín meðal
annars í einlægu spjalli.
„Ég steinhætti
að hugsa um
hvað öðrum fannst
Kristjana Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is
Viðtal
Altaristafla Spurð hvort tengingin sé jafnvel trúarleg kinkar hún kolli þegjandi. Segir svo eftir smáíhugun: „Ég óska þess stundum að þessi
mynd verði altaristafla í kirkju.“ mynd eyÞóR áRnAson