Dagblaðið Vísir - DV - 24.06.2013, Blaðsíða 11

Fréttir 11Mánudagur 24. júní 2013
Íslendingar hætti að
ausa skattfé í NATO
G
unnar Bragi Sveinsson, nýr
utanríkisráðherra, boðar
aukna áherslu á störf Íslands
innan Atlantshafsbanda-
lagsins á komandi árum og
segir nýja ríkisstjórn viljugri þátt-
takanda í samstarfinu en fyrrver-
andi ríkisstjórn Samfylkingarinn-
ar og Vinstri grænna. Þetta kom
fram á fundi hans við Anders Fogh
Rasmussen, framkvæmdastjóra
Atlantshafsbandalagsins, í síðustu
viku.
Stefáni Pálssyni, formanni Sam-
taka hernaðarandstæðinga, líst ekki
á blikuna. „Ég vona að yfirlýsingar
Gunnars Braga séu einhvers konar
stórkarlalegur kurteisisvottur við
Rasmussen frekar en vísbending um
aukna hernaðarþátttöku Íslendinga,“
segir hann.
Andstaðan við NATO varð undir
Allt frá stofnun Vinstrihreyfingarinn-
ar – græns framboðs hefur flokkurinn
verið mótfallinn hernaðarbanda-
lögum á borð við NATO. Öðru máli
gegnir um Samfylkinguna, en í utan-
ríkisráðherratíð Ingibjargar Sólrún-
ar Gísladóttur, fyrrverandi formanns
flokksins, átti Ísland í nánu sam-
starfi við hernaðarsambandið. Þegar
Vinstri græn gengu í ríkisstjórnar-
samstarf með Samfylkingunni árið
2009 lutu áherslur fyrrnefnds flokks
í utanríkismálum að mestu í lægra
haldi. Þetta lýsti sér bæði í aðildar-
umsókninni að Evrópusambandinu
og áframhaldandi aðild að NATO.
Raunar jukust útgjöld Íslands til Atl-
antshafsbandalagsins hröðum skref-
um á síðasta kjörtímabili vegna lágs
raungengis íslensku krónunnar.
Gunnar Bragi hefur hins vegar full-
yrt í viðtölum við fjölmiðla að fyrri
ríkisstjórn hafi of lítinn áhuga haft
á málefnum Atlantshafsbandalags-
ins. „Það verður enginn vandræða-
gangur núna að geta sagt við NATO og
við bandalagsþjóðirnar að við berum
þarna skyldu sem við ætlum okkur að
axla,“ sagði hann í viðtali við fréttastofu
Ríkis útvarpsins á dögunum.
Óttast afturhvarf
„Maður hlýtur að spyrja sig hvort þetta
merki að hann hyggist hverfa aftur
til þess tíma þegar við höfðum okk-
ur hvað mest í frammi og kepptumst
við að senda menn í hernaðaraðgerð-
ir og eiga okkar fulltrúa meðal stríðs-
herra,“ segir Stefán Pálsson sem barist
hefur gegn aðild Íslands að Atlants-
hafsbandalaginu um árabil. „Ef ráð-
ist verður inn í Sýrland, sem mönn-
um sýnist vaxandi líkur á, er spurning
hvort Gunnar Bragi sjái fyrir sér eitt-
hvert afturhvarf til Íraksstríðsins og
þeirrar stefnu sem Ingibjörg Sól-
rún og flokkssystir hans, Valgerður
Sverris dóttir, skildu við í utanríkis-
ráðuneytinu.“ Stefán segist þó binda
vonir við að Gunnar Bragi hafi lítið
meint með orðum sínum. „Við skulum
bara vona að hann hafi verið að sýna
kurteisi og háttvísi og spila sig stóran
gagnvart Anders Fogh,“ segir hann.
„Ýmsar sparnaðarleiðir“
Vinna er nú hafin í fjármála- og efna-
hagsráðuneytinu við endurskoðun
ýmissa útgjaldaliða ríkisins. Verður
fyrst og fremst horft til þeirra útgjalda
sem ekki eru komin í framkvæmd,
svo sem til almennra barnatann-
lækninga, ríkis aðstoðar við kísilver
á Bakka og lengingu fæðingarorlofs.
Jafnframt hefur Vigdís Hauksdótt-
ir, þingmaður Framsóknarflokksins
og formaður fjárlaganefndar, hvatt til
þess að hætt verði við að reisa Hús ís-
lenskra fræða. Stefán Pálsson hvet-
ur hins vegar nýja ríkisstjórn til að
skera niður útgjöld til hernaðarmála
og endurskoða stöðu Íslands innan
Atlantshafsbandalagsins með það fyr-
ir augum að draga úr þátttöku og fjár-
útlátum. „Ég tel að þarna séu ýmsar
sparnaðarleiðir,“ segir hann og bætir
við: „Ef ný ríkisstjórn ætlar að ráðast í
niðurskurð ríkisútgjalda, þá hlýtur nú
líka að vera matarhola þarna.“ n
n Stefán Pálsson með niðurskurðartillögu n Ísland styrkir sambandið við Bandaríkin
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is
Stefán Pálsson Formanni Samtaka hernaðarandstæðinga líst illa á nýjar áherslur Gunnars Braga en hvetur hann til að endurskoða aðild
Íslands að Atlantshafsbandalaginu.
Óttast afturhvarf Stefán veltir því fyrir sér hvort
horfið verði til fyrri stefnu hvað varðar undirlægjuhátt
við stríðsherra. Hér má sjá þá Davíð Oddsson, ritstjóra
Morgunblaðsins og fyrrverandi forsætisráðherra,
ásamt George W. Bush, fyrrverandi forseta Bandaríkj-
anna. Myndin er tekin um svipað leyti og ráðist var inn
í Írak með stuðningi íslenskra stjórnvalda.
Kátur ráðherra Gunnar Bragi vill efla
samstarf Íslands við Atlantshafsbandalagið,
NATO.
„Við skulum
bara vona
að hann hafi verið
að sýna kurteisi og
háttvísi og spila
sig stóran gagn-
vart Anders Fogh
264 milljónir
til NATO í ár
Framlög Íslands til
Atlantshafsbanda-
lagsins hafa aukist
síðustu ár vegna veiks
raungengis krónunnar
og byggingar nýrra höf-
uðstöðva bandalagsins.
Íslenskir skattgreiðendur verja 264 millj-
ónum króna til bandalagsins í ár sem er um
5,7 milljónum meira en í fyrra. Undanfarin
ár hafa framlög Íslands tvöfaldast frá því
sem var fyrir hrun. Mesta hækkunin átti sér
stað árið 2010 en þá fóru framlögin úr 87,6
milljónum króna upp í 216,4 milljónir króna.
Þrátt fyrir að Íslendingar borgi sífellt
meira til NATO borga þeir minnst allra
aðildarþjóða bandalagsins. Kostnaðurinn
við bandalagið skiptist í ákveðnu hlutfalli
á milli allra aðildarríkjanna og bera þau
mismikinn kostnað hvert. Bandaríkin
standa undir langstærstum hluta þess.
Framlög Íslands til NATO eru með því
hæsta sem greitt er til alþjóðastofnana
samkvæmt fjárlögum.
Óbreyttir falla í
árásum NATO
Undanfarin ár hafa íslenskir fjölmiðlar
flutt ótal fréttir af óbreyttum sem
hafa orðið fórnarlömb stríðsátaka
sem NATO hefur tengst. Þann 13.
febrúar bárust fréttir af því að tíu
óbreyttir borgarar hefðu fallið í
árásum hersveita NATO í Afganistan,
þar af fimm börn. Í síðustu viku féllu
tvö smábörn í árásum sem beindust
að meintum hryðjuverkamönnum.
Þann 27. maí í fyrra féll átta manna
fjölskylda í loftárás NATO í Paktia-hér-
aði í Afganistan. Yfirvöld þar fullyrtu að
fjölskyldan tengdist hvorki talíbönum
né hryðjuverkasamtökum. Í sama
mánuði féll fjölskylda í Helmand-hér-
aði af völdum loftárása sambandsins.
Í apríl létust tíu börn í loftárás NATO í
austurhluta landsins. Þetta eru aðeins
örfá dæmi um afleiðingar aðgerða
NATO sem íslenska ríkið styður um
hundruð milljóna á ári.