Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2014, Page 33

Helgarblað 7.–10. mars 2014 Fólk Viðtal 33
G
unnar er mættur á kaffihús
í miðbæ Reykjavíkur. Hann
er í fæðingarorlofi um þess­
ar mundir og nýtur þessa að
verja tímanum með frum­
burðinum sem fæddist fyrir aðeins
átta vikum. Verandi vinnualkinn
sem hann er segist hann samt klæja
í fingurna að komast aftur í að skrifa
fréttir. Sérstaklega núna þegar allt
logar á Krímskaganum, en alþjóða­
pólitík er einmitt hans helsta áhuga­
mál. Raunar er Gunnar einn helsti
sérfræðingur Íslendinga í þeim efn­
um, en hann hefur ferðast víða og
séð margt. Hitt hryðjuverkamenn í
neðanjarðarbyrgi, lent í skotárás og
orðið fastur í flóttamannabúðum.
Varð blaðamaður níu ára
„Foreldrar mínir voru báðir í fjölmiðl­
um þannig að ég vissi strax að þetta
væri það sem ég ætlaði að gera,“ segir
Gunnar. Hann var mjög ungur þegar
áhugi hans á fjölmiðlum kviknaði og
var ekki nema níu ára þegar hann hóf
feril sinn sem blaðamaður hjá barna­
blaðinu ABC.
„Foreldrar mínir skildu þegar
ég var ungur og pabbi flutti til Eng­
lands í kjölfarið. Hann bjó í Englandi
og Hollandi og ég var mikið hjá hon­
um og lærði ensku eiginlega eins og
móðurmál. Þar sem ég var mikill
áhugamaður um tölvuleiki fór ég að
lesa tölvublöð á ensku og velti fyrir
mér af hverju það væri ekkert skrifað
um tölvuleiki á íslensku. Þá ákvað ég
að bjóða ABC tölvuleikjadóm sem
ég hafði skrifað með aðstoð móður
minnar og í kjölfarið fékk ég vinnu
þar og skrifaði mánaðarlega.“
Nokkrum árum síðar varð Gunn­
ar blaðamaður hjá Æskunni og
sextán ára hóf hann að skrifa reglu­
lega greinar í ljósbláa tímaritið
Bleikt og blátt. Síðan hefur hann
starfað nær óslitið við fjölmiðla og
hefur nú fundið sína hillu í erlendu
fréttunum hjá RÚV.
Stórkostlegt að verða faðir
Gunnar er nýbakaður faðir, en hann
og konan hans, Kolbrún Kristín Karls­
dóttir, eignuðust dótturina Nínu fyrir
einungis tveimur mánuðum. Hann
segist helst geta lýst þeirri tilfinningu
að vera orðinn faðir með klisju; það sé
hreinlega stórkostlegt.
„Þegar maður kemur út af
fæðingardeildinni í fyrsta sinn eftir
fæðinguna og sér heiminn, þá lítur
hann aðeins öðruvísi út. Það er ekki
hægt að lýsa því,“ segir hann.
„Maður ber allt í einu ábyrgð á
öðru lífi og hugsar einhvern veginn
öðruvísi, bæði um sjálfan sig og um­
hverfi sitt. Kollegi minn lýsti þessu
ágætlega þegar hann sagði einu sinni
að maður fattar allt í einu að maður er
staddur einhvers staðar en hjartað er
annars staðar.“
Aðdragandinn var langur. Gunnar
og Kolbrún höfðu reynt að eignast
barn í rúm tvö ár og farið í gegnum
hormónagjöf og tæknifrjóvgun þegar
þau gleðilegu tíðindi bárust loks að
Kolbrún væri þunguð.
„Við fórum bara að gráta. Þetta er
búið að vera ótrúlegur rússíbani og er
ennþá dálítið óraunverulegt.“
Kynntust á MSN
Gunnar og Kolbrún kynntust í gegn­
um sameiginlegan vin. Þetta var
sannkölluð netást því þrátt fyrir að
hafa strax litist vel hvort á annað
spjölluðu þau saman á MSN í marga
mánuði áður en þau létu loks verða af
því að hittast.
„Það var eiginlega mér að kenna;
ég var allan tímann of ragur til að
þora að hitta hana. Ég var alltaf voða
hress og skemmtilegur á MSN og
reytti af mér brandarana þegar ég
hafði smá tíma til að hugsa mig um,
en var hræddur við að hitta hana. Svo
ákváðum við að þetta væri bara vit­
leysa svo ég fór heim til hennar eitt
kvöldið eftir að við höfðum verið að
spjalla. Og þetta small bara mjög vel.“
Erfiður og leiðinlegur tími
Eftir um árs samband tóku Gunnar
og Kolbrún þá ákvörðun að reyna að
eignast barn.
„Það var eiginlega lengri
aðdragandi að þessu hjá konunni
minni en mér. Hún hafði verið að
hugsa um barneignir áður en við
kynntumst og ég sannfærðist um að
þetta væri réttur tímapunktur í mínu
lífi. Ég hafði gengið í gegnum sálar­
lega erfiðleika vegna þunglyndis en
þegar ég kynntist Kolbrúnu varð líf­
ið einhvern veginn bjartara og brosti
betur við. Og það virtist vera rökrétt
framhald af því að verða settlegri í líf­
inu og stofna fjölskyldu.“
Þau komust þó fljótlega að því að
þau þyrftu aðstoð við barneignirnar
og við tóku hormónagjafir og reglu­
lega heimsóknir á spítala.
„Það er erfitt að lifa í óvissu um
hvort þetta muni verða eða ekki. Ann­
aðhvort færðu barnið í fangið og það
verður miðpunktur alheimsins eða
þú situr uppi með tóma koju. Það er
svo sorglegt þegar maður er búinn að
gera sér vonir um barn og svo verður
ekkert úr því. Þannig að þetta var
hundleiðinlegur og erfiður tími en
endaði svo alveg frábærlega.“
Notaði ferlið í uppistandi
Tæknifrjóvganir eru síður en svo
ódýrt ferli og þar sem þær eru ekki
lengur niðurgreiddar af ríkinu þurftu
Gunnar og Kolbrún að leita annarra
leiða til að fjármagna ferlið.
„Ég fjármagnaði eiginlega barn­
eignina með uppistandinu. Svo
notaði ég þetta meira að segja í uppi­
standi og sagði frá ferlinu; hvern­
ig það er að skila sýni og svona. Það
virkaði mjög vel á áhorfendur og í
staðinn fékk ég smá tekjur sem ég gat
notað til að fjölga mér,“ segir Gunnar
og brosir.
„Við vorum búin að reyna lengi og
þurftum að fara í tæknifrjóvgun hjá
ART Medica. Þetta var ákveðið ferli og
það er prófaður fleiri en einn hlutur
áður en maður fer endanlega í sjálfa
glasafrjóvgunina. Við vorum búin að
reyna hormónagjöf og fleira.“
Aldrei rætt um sambandið
Gunnar er sannkallaður Vesturbæ­
ingur. Hann ólst þar upp, gekk í Mela­
skóla, Hagaskóla og síðar Kvenna­
skólann og á fullorðinsárum flutti
hann svo aftur í sömu kjallaraí­
búðina og hann hafði búið í sem
barn, í húsinu sem afi hans byggði.
Foreldrar Gunnars, þau Jónína Le­
ósdóttir og Jón Ormur Halldórsson,
skildu þegar hann var fjögurra ára
og stuttu síðar hóf Jónína ástarsam­
band með Jóhönnu Sigurðardóttur,
fyrrverandi forsætisráðherra, líkt og
heimsfrægt er orðið.
„Ég vissi þetta lengur en flestir en
það var aldrei rætt um þetta í fjöl­
skyldunni. Jóhanna hefur alltaf verið
hluti af mínu lífi, undir mismunandi
formerkjum kannski og það varð
alltaf meira og meira. Ég man ekki
hvað ég var gamall þegar ég spurði
beint út: „Eruð þið ekki örugglega
bara saman?“. Mér fannst það alveg
í lagi, það var náttúrlega búið að vera
raunveruleikinn frá því að ég var
frekar lítill og ég var mjög opinn fyrir
þessu. Það var bara útskýrt fyrir mér
að svona væri þetta; sumir elskuðu
svona, aðrir elskuðu á annan hátt og
að það ætti ekki að skipta neinu máli.
Ég keypti þau rök bara og fannst ekk­
ert athugavert við það.“
En kom Gunnari á óvart að móðir
hans væri samkynhneigð?
„Það kom mér náttúrlega á óvart
fyrst því ég vissi ekki alveg hvað það
var. Svo þegar ég vissi það þá var það
ekkert mál. Þess vegna finnst mér
svo mikilvægt að það séu fleiri en ein
ímynd fyrir börn um fjölskyldur því
það er mikilvægt að þú vitir frá unga
aldri að það eru til fleiri en eitt fjöl­
skyldumynstur. Samfélagið á ekki að
kóa með fordómum og ég er mjög
þakklátur fyrir það uppeldi sem ég
fékk að því leytinu til.“
Man ekki eftir tveimur vikum
Gunnar hefur glímt við þunglyndi
frá unga aldri. Hann hafði alltaf ver­
ið djúpt þenkjandi og mikið inn í sig
en þegar hann varð fjórtán ára var
ástandið orðið alvarlegt.
„Þá uppgötvaðist að ég var með
alvarlegt þunglyndi og ég fór að fara
til sálfræðinga og geðlækna. Ég lenti
síðan í slæmum félagsskap og rugli
þegar ég var í menntaskóla. Ég var
bara í tvö ár í Kvennaskólanum og
var í tómu tjóni andlega á þeim tíma;
flosnaði upp úr náminu og fór að
vinna og fór bara afskaplega illa með
mig, bæði með drykkju og fikti við
eiturlyf.“
Árið 2000, þegar Gunnar var
nítján ára, varð hann fyrir miklu
áfalli sem hefur haft djúpstæð áhrif
á hans líf allar götur síðan.
„Vinur minn, sem var á svipuðum
stað og ég, framdi sjálfsvíg. Hann var
reyndar ekki bara vinur minn held­
ur minn allra besti vinur. Við vor­
um óaðskiljanlegir og vorum saman
allan daginn, alltaf. Við þetta fékk ég
áfall, eða það sem í dag myndi vera
kallað áfallastreituröskun. Ég man
ekkert næstu tvær vikurnar. Ekki
neitt. Ég var ekki á neinum lyfjum og
drakk ekki neitt heldur datt minnið
bara út vegna áfallsins. Ég man til
dæmis ekkert eftir útförinni og hélt í
mörg ár að ég hefði ekki farið í hana.
Svo skilst mér að ég hafi meira að
segja borið kistuna. En það er ekki
til í minnisbankanum, það þurrkað­
ist bara út.“
Kom að líkinu
„Ég sá hann. Ég sá líkið þegar ég kom
að ásamt lögreglumönnum og öðr­
um sem komu að honum. Það er sá
tímapunktur sem ég man svo vel og
síðan eftir það er allt autt í tvær vik­
ur. Ég kom að honum látnum. Það
er eitthvað sem maður getur aldrei
hætt að sjá í huganum þegar maður
fer að sofa. Sú mynd hverfur aldrei.“
Gunnar segir blaðamanni að
hann hafi velt því lengi fyrir sér hvort
hann ætti yfir höfuð að minnast á
sjálfsvíg vinar síns í viðtalinu. Hann
hafi á endanum tekið ákvörðun um
að ræða þetta opinskátt, enda sé
mikilvægt að rjúfa þögnina í kringum
jafn alvarlegan hlut og sjálfsvíg er.
„Mér finnst svo mikilvægt að
fólk tali um þetta. Það er svo mikil
þöggun í kringum sjálfsvíg og það er
ekki einu sinni alltaf skráð á dánar­
vottorð að um sjálfsvíg hafi verið að
ræða. Fólk er svo hrætt við að takast
á við þetta og það er hluti af ástæð­
unni fyrir því að fólk byrgir þetta inni
og finnst það ekki geta leitað eftir
hjálp. Maður hugsar alltaf smá: „Á
ég að skammast mín? Á ég að hylma
yfir þetta til að hlífa honum?“ En það
er bara liðinn það langur tími að mér
finnst enginn tilgangur í því leng­
ur. Þetta hafði það djúpstæð áhrif á
mig að þetta er bara hluti af mínu lífi
í dag og lífi okkar sem eftir sitjum og
minnumst hans.“
Íhuguðu að fyrirfara sér saman
Gunnar hafði reynt að tala vin sinn
ofan af sjálfsvígshugsunum hans um
nokkurt skeið þegar hann svipti sig
lífi. Atvikið kom honum því ekki al­
veg í opna skjöldu.
„Það kom kannski á óvart að hann
skyldi láta verða af þessu svona allt í
einu. Ég hélt að þetta væri bara að
gerjast í honum og að ég hefði meiri
tíma. Hefði ég vitað hversu langt
hann var leiddur þá hefði ég náttúr­
lega valið eitthvað annað inngrip.
Maður getur endalaust velt fyrir sér
hvað maður hefði getað gert öðru­
vísi, en ég mat þetta þannig að hann
myndi bara loka á mig ef ég reyndi
eitthvað að fara á bak við hann.“
Gunnar reyndi ýmislegt til að telja
vini sínum hughvarf.
„Við hringdum í Sjálfsvígslínuna
og hann talaði heillengi við þá. Ég
hélt að það hefði kannski hjálpað. En
svo fór þetta eins og það fór. Hann
gat ekki meir og lokaði líka á mig,
þrátt fyrir allt.“
Sjálfur var Gunnar þó í slæmu
ástandi á þessum tíma og barðist
einnig við sjálfsvígshugsanir.
„Satt að segja þá höfðum við
íhugað að fyrirfara okkur saman.
Það hafði alveg komið til umræðu
þegar okkur leið sem verst og var
vel inni í myndinni. En um leið og
hann byrjaði að tala um sjálfsvíg af
meiri alvöru þá byrjaði ég aðeins að
bakka með þetta. Þetta var alveg að
gerjast í hausnum á mér en að heyra
einhvern annan segja þetta upphátt
hafði fælandi áhrif á mig.“
Gat ekki skilið ástvini eftir
„Þetta lýsir sér með voðalega miklu
athafnaleysi, sjálfsvorkunn og þeirri
tilfinningu að maður sé einskis virði
og geti ekki neitt,“ segir Gunnar,
spurður út í þann erfiða sjúkdóm
sem þunglyndi er.
„Meira að segja þegar manni er
hælt þá hugsar maður: „Hvað er að
þessum? Af hverju er viðkomandi
að hrósa mér? Hann er bara eitt­
hvað skrýtinn að hafa svona mikið
álit á mér.“ Þetta háði mér mjög mik­
ið í öllu, bæði námi og daglegu lífi.
Ég fór í gegnum nokkra sálfræðinga,
geðlækna og lyf. Á endanum komst
ég á lyf sem voru rétt fyrir mig en það
tók nokkur mjög erfið ár af tilrauna­
starfsemi og miklum sjálfsvígshugs­
unum.“
Sú skelfilega reynsla að hafa misst
vin sinn hafði þau áhrif á Gunnar
að hann hvarf frá öllum hugsunum
um að fyrirkoma sér. Hann gat ekki
hugsað sér að láta ástvini sína ganga
í gegnum það sem hann hafði þurft
að þola.
„Ég held að þetta hafi átt stóran
þátt í því að ég lagði meira á mig til
að ná bata. Ég vissi hvernig það væri
að skilja fólk eftir og gat ekki hugs­
að mér að gera það. Þessi lífsreynsla
hvatti mig til að fara ekki sömu leið
og sýndi mér að þetta líf er ekki til
einskis.“
Líður vel í dag
Gunnar hefur náð miklum bata og
líður vel í dag. Það hefur samt kost­
að hann mikla vinnu á hverjum ein­
asta degi.
„Það sem er svo erfitt með þenn­
an sjúkdóm er að maður þarf að
vinna svo mikið í honum sjálfur. Það
er ekki bara hægt að taka pillu og
læknast. En núna er ég búinn að hafa
tuttugu ár til að vinna í mínum mál­
um og ég er kominn á rosalega góð­
an stað miðað við hvar ég var fyrir
fjórtán árum,“ segir hann.
„Maður þarf náttúrlega ennþá að
díla við þetta. Það koma dagar þar
sem það er dökkt úti og mann langar
ekki fram úr en þá verður maður bara
að harka af sér. Ég tek bara einn dag
í einu. Það hjálpar að hafa eitthvert
hlutverk og einhverja sjálfsmynd, til
dæmis sem faðir, og að vita að mað­
ur geti gert eitthvað sem maður hefur
áhuga á. Að geta farið í fréttirnar
„Það er erfitt að
lifa í óvissu um
hvort þetta muni verða
eða ekki. Annaðhvort
færðu barnið í fangið og
það verður miðpunktur
alheimsins eða þú situr
uppi með tóma koju.
Hörn Heiðarsdóttir
horn@dv.is
Við uppistand
Gunnar vann keppn-
ina Fyndnasti maður
Íslands árið 2012.
Eins myndir Til vinstri eru
Gunnar og nýfædd dóttir
hans, Nína. Til hægri eru
Gunnar Hrafn nýfæddur í
fangi föður síns, Jóns Orms.
Stórkostlegt að
vera faðir „Þegar
maður kemur út af
fæðingardeildinni
í fyrsta sinn eftir
fæðinguna og sér
heiminn, þá lítur
hann aðeins öðruvísi
út. Það er ekki hægt
að lýsa því,“ segir
Gunnar um föður-
hlutverkið.