Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.2014, Qupperneq 10

Helgarblað 9.–12. maí 201410 Fréttir
É
g hef fætt tvö börn án verkja-
lyfja en þetta var sársauki sem
ég hafði aldrei upplifað áður
og réð ekki við.“ Þetta segir
Erla Kolbrún Óskarsdóttir,
sem þurfti að gangast undir aðgerð
hjá kvensjúkdómalækni árið 2012
vegna endaþarmssigs sem hún
fékk í kjölfar fæðinga dætra sinna.
Mál læknisins sem framkvæmdi
aðgerðina er til skoðunar hjá emb-
ætti landlæknis. Erla Kolbrún seg-
ir að í ljós hafi komið að læknirinn,
Edward Kiernan, hafi notað aðferð
sem ekki hafi tíðkast í áratugi. Hún
segist hafa upplifað gríðarmikinn
sársauka og hafi glímt við mikla
andlega erfiðleika síðan.
Læknirinn vísar því, í samtali
við DV, á bug að aðferðin sem hann
hafi notað við aðgerðina sé úrelt.
„Ég geri þessa aðgerð enn í dag al-
veg nákvæmlega eins.“
Fjórar kvartanir
Konur sem leita hjálpar kvensjúk-
dómalæknis glíma oftast við afar
persónulega og viðkvæma erfið-
leika. Vandamál tengd æxlunarfær-
um, móðurlífi og endaþarmi eru
þess eðlis að sjúklingar veigra sér
gjarnan við að flíka þeim. Það allra
heilagasta er falið á hendur kven-
sjúkdómalæknum, en á undanförn-
um árum hefur ítrekað verið kvartað
til landlæknis vegna tiltekins kven-
sjúkdómalæknis, Edwards Kiernan.
Edward er kominn á aldur og mun,
samkvæmt heimildum DV, láta af
störfum á þessu ári.
Anna Björg Aradóttir, sviðs-
stjóri hjá embætti landlæknis, seg-
ist í samtali við DV ekki geta gef-
ið upplýsingar um fjölda kvartana
á hendur tilteknum heilbrigðis-
starfsmönnum á grundvelli upp-
lýsingalaga. Blaðamaður veit af
fjórum konum sem hafa kvartað
undan lækninum frá árinu 2011.
Í tveimur af fjórum málum hefur
landlæknir kveðið á um að Edward
hafi ekki gert mistök, einu sinni
fékk hann áminningu og bíður Erla
Kolbrún enn niðurstöðu.
Anna Björg segir fjórar kvartanir
á jafn stuttu tímabili tilefni til frek-
ari athugunar af hálfu landlæknis,
en hún geti ekki sagt til um hvort
það hafi verið gert í tilfelli Edwards.
Þá getur hún ekki staðfest hvort
kvartanirnar séu fleiri en þær sem
blaðamaður nefndi.
Hélt að þetta væri eðlilegt
Erla Kolbrún fór fyrst að kenna sér
meins í kjölfar fæðingar eldri dóttur
sinnar árið 2006. Þegar sú yngri
fæddist síðan árið 2010 ágerð-
ist vandamálið en hún átti orðið í
miklum vandræðum með daglegar
athafnir eins og hægðalosun og að
halda þvagi. „Ég var að sjálfsögðu
ekki sátt við hvernig líkaminn minn
hagaði sér en hélt samt að þetta
væru bara eðlilegir fylgikvillar þess
að eignast barn,“ segir Erla sem
beið með það fram á haustið 2012
að leita til kvensjúkdómalæknis.
Í framhaldinu var hún greind
með svokallað endaþarmssig sem
getur meðal annars komið í kjöl-
far erfiðrar fæðingar. Þá verður slit
í afturvegg legganga sem veldur
því að neðsti hluti ristilsins þrýstist
niður í leggöng. Til þess að lagfæra
slitið þurfti Erla að fara í grindar-
botnsaðgerð. „Læknirinn sagði við
mig að það væri rosalega auðveld
aðgerð og ég yrði fljót að jafna mig.
Eftir sex vikur yrði ég orðin eins
og ný manneskja og laus við þetta
vandamál. Hann nánast upphóf
aðgerðina,“ segir Erla.
Þar sem vandamálið var mjög
langt gengið vildi læknirinn drífa
Erlu í aðgerð. Hins vegar eru
einungis tveir læknar sem fram-
kvæma grindarbotnsaðgerð á
kvennadeild Landspítalans og þar
af leiðandi eins til tveggja ára bið
eftir því að komast í aðgerð. „Þá
benti hann mér á Edward Kiernan á
Akranesi og sagði að það væri mjög
stutt bið hjá honum. Hann væri
mjög fær og með mikla reynslu,“
segir Erla sem leist vel á þessa, að
því ert virtist, einföldu lausn. Ann-
að átti hins vegar eftir að koma á
daginn.
Missti meðvitund vegna verkja
Tveimur mánuðum síðar lagðist Erla
undir hnífinn. Hún fékk ekki að hitta
Edward fyrir aðgerðina heldur var
hún svæfð fljótlega eftir að hún kom á
sjúkrahúsið og komið inn á skurðstof-
una. Þegar hún rankaði við sér fann
hún strax fyrir skerandi verk „þarna
niðri“, eins og hún orðar það, verk
sem jafnvel morfín gat ekki slegið á.
„Ég kvartaði mikið yfir honum
en mér var aldrei sagt hvers vegna
hann væri svona slæmur, heldur
bara sagt að stundum væru kon-
ur aumar eftir þessa aðgerð. Ég hef
fætt tvö börn án verkjalyfja en þetta
var sársauki sem ég hafði aldrei
upplifað áður og réð ekki við,“ rifjar
Erla upp en hún segir fyrstu sólar-
hringana eftir aðgerðina hafa verið
algjöra martröð.
Aldrei hafi tekist að verkjastilla
hana, hún hafi ekkert sofið held-
ur gróf hún andlitið ofan í kodd-
ann og grét. Hún segir starfsfólk
sjúkrahússins á Akranesi hafa sýnt
henni lítinn skilning og Edward
sagðist viss um að verkirnir hyrfu
þegar saumarnir yrðu teknir, fimm
dögum eftir aðgerðina.
Erla var síðan útskrifuð þremur
dögum eftir aðgerðina þrátt fyrir að
verkirnir væru ekkert skárri. Hún
komst hins vegar fljótlega að því
að hún gæti ekki verið heima hjá
sér með svona slæma verki og leit-
aði sér aðstoðar á bráðamóttöku
Landspítalans þaðan sem hún var
send aftur á Akranes. „Ég var farin
að missa meðvitund vegna verkja,“
segir Erla.
Bað hann að hætta
„Þarna vildi ég óska þess að ég hefði
haft rænu og þrek til að krefjast þess
að hann gerði eitthvað fyrir mig.
Deyfði mig vel og tæki saumana.
Sendi mig á kvennadeildina á
Landspítalanum til að fá annað álit,
eða bara eitthvað. En vegna þreytu
og verkja þá var rökhugsunin ekki
í lagi. Ég hafði lagt allt mitt traust á
þennan lækni og treysti því að hann
væri að gera allt það sem hann gæti
fyrir mig,“ segir Erla en það tekur
augljóslega á hana að rifja upp dag-
ana eftir aðgerðina.
Á fimmta degi kom Edward
til Erlu og sagðist þurfa að taka
saumana snöggvast því hann væri
að drífa sig í aðgerð, segir hún. „Ég
bað hann aðeins um að bíða og tala
við mig því ég væri mjög kvíðin fyrir
saumatökunni,“ segir Erla. Hún
segir að Edward hafi hins vegar
ekki orðið við þeirri bón. Erla hafi
því komið sér fyrir á stól sem not-
aður er til kvenskoðunar, enn sár-
kvalin af verkjum. „Hann byrjaði á
því að glenna upp leggöngin en ég
bað hann um að fara varlega því
mér þætti þetta óbærilega vont.
Hann skipaði mér að liggja kyrri og
glenna fæturna betur í sundur, sem
ég gat ekki. Þá fann ég allt í einu
þegar hann reif annan sauminn úr
án þess að vara mig við. Ég greip í
hjúkrunarfræðinginn, öskraði hátt
og bað hann um að hætta.
Þau bæði skömmuðu mig fyrir
að vera með læti og töluðu niður til
mín, líkt og ég væri óþægur krakki.
Mér leið eins og það væri verið að
ráðast á mig. Ég hélt áfram að tala
um að ég gæti þetta ekki. Þá reif
hann seinni sauminn úr. Þarna datt
ég út í smá stund vegna sársauka.
Næst skipaði hann mér að
standa upp og sagði að ég mætti
fara heim. Þegar ég stóð upp sagði
hann við mig að ég hafi greinilega
ekkert sársaukaþol, þoli ekki smá-
vægilegan sársauka. Þarna fékk ég
nóg og fór að hágráta.“
Aftur á bráðamóttöku
Raunum Erlu lauk ekki þarna því
eins og hana grunaði voru það
ekki saumarnir sem ollu þessum
mikla sársauka sem hún fann, að
minnsta kosti ekki þessir saum-
ar. Síðar í vikunni leitaði Erla enn
og aftur upp á bráðamóttöku, sár-
kvalin af verkjum.
Erla var í kjölfarið send á
kvennadeild Landspítalans í frek-
ari rannsóknir. Þar mætti henni allt
annað viðmót en hún hafði fengið
á Akranesi. Henni var sýndur skiln-
ingur og henni gert fullljóst að þessi
sársauki væri ekki eðlilegur.
Í ljós kom að Edward hafði í að-
gerðinni saumað beint í grindar-
botnsvöðvann sjálfan í stað þess
að nota bandvef líkt og vana-
lega er gert. Erlu var sagt af lækn-
um að hætt hefði verið að nota
fyrrnefndu aðferðina fyrir áratug-
um vegna þess að töluverð hætta
væri á að hitta á taugar í þeirri að-
gerð. „Þetta útskýrði verkina. Þetta
voru sem sagt taugaverkir sem
þurfti að meðhöndla með sérstök-
um taugaverkjalyfjum. Þess vegna
höfðu engin verkjalyf dugað hingað
til,“ segir Erla.
Aftur á byrjunarreit
Þegar í ljós kom að ekki yrði hægt
að verkjastilla Erlu var ákveðið að
hún færi í aðra aðgerð þar sem
reynt yrði að rekja upp saumana
sem Edward saumaði í vöðvann.
„Þegar ég vaknaði af svæfingunni
fann ég strax að ég var orðin nán-
ast verkjalaus. Ég fann fyrir eymsl-
um en þessi skerandi og hræðilegi
verkur var farinn. Ég gat ekki annað
en grátið, léttirinn var svo mikill.“
Nú var Erla hins vegar komin
aftur á byrjunarreit. Til þess að laga
endaþarmssigið þarf hún að leggj-
ast undir hnífinn að nýju. Lífs-
reynslan olli henni gífurlega mik-
illi andlegri vanlíðan og hún segist
ekki reiðubúin til þess að fara í aðra
aðgerð í fyrirsjáanlegri framtíð.
Lögð á geðdeild
„Þetta var bara byrjunin,“ segir Erla.
Líkamlegum þjáningum hennar
var hvergi nærri lokið, svo ekki
sé talað um andlegu hliðina sem
„Mér leið eins og það væri
verið að ráðast á Mig“
n Erla Kolbrún Óskarsdóttir telur sig hafa orðið fyrir læknamistökum n Upplifði ómældan sársauka n Tilkynnti til landlæknis
Áslaug Karen Jóhannsdóttir
aslaug@dv.is
„Þau bæði skömm-
uðu mig fyrir að
vera með læti og töluðu
niður til mín, líkt og ég
væri óþægur krakki.
„Ég var
búin að
kveðja börnin mín