Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2014, Qupperneq 3

Vikublað 29.–31. júlí 2014 Fréttir 3
Rannsóknir sýna að notkun sykurlauss Extra eykur munnvatnsframleiðslu,
jafnar sýrustig, heldur tönnunum hreinum og stöðvar sýklaárásir á þær.
Extra minnkar upptöku hitaeininga og dregur það úr streitu í amstri
hversdagsins.
LÍN fjárþurfi á næstunni
S
amkvæmt ársskýrslu Lána-
sjóðs íslenskra námsmanna
sem kom út á mánudag voru
útlán skólaársins 2012–2013
alls 16,8 milljarðar króna. Í lok árs
2013 var nafnvirði útlána LÍN 202
milljarðar króna. Samkvæmt skýr-
slunni hafa útlán vaxið um 73% frá
árinu 2008 en þar kemur fram að að
öllu óbreyttu megi búast við að af-
skriftir af lánum fari hækkandi og að
ríkið þurfi að leggja meiri fjármuni í
sjóðinn á næstu árum.
Núvirði lána sjóðsins er nokkuð
lægra en nafnvirði þeirra eða um
129 milljarðar króna sem nemur 64%
nafnvirðisins. Í frétt á vef LÍN segir að
þessi staða sýni: „Innbyggðan opin-
beran stuðning við námsmenn mið-
að við fyrirkomulag námslána. Afföll
námslána aukast í réttu hlutfalli við
upphæð lánanna og lengd endur-
greiðslutímans. Þannig er t.d. áætlað
að tæplega helmings eftirgjöf felist
í námsláni á bilinu 7,5–10 milljónir
króna.“
Í skýrslunni er að finna sérstaka
sundurliðun lána eftir kyni, aldri og
fjölda auk þess sem dæmi eru tek-
in um áætlaðan fjölda ára niður-
greiðslu námsláns og stöðu lánsins
við hefðbundinn lífeyristökualdur.
„Meðallán námsmanna, sem enn
eru í námi, námu 4 milljónum kr. í
lok árs 2013 en 12,5% þeirra sem eru
enn í námi skulda yfir 12,5 milljónir
kr. Dæmi eru um skuldir yfir 30 millj-
ónir kr., en námsmaður með svo háa
skuld þyrfti að hafa um 23 milljónir
kr. í árstekjur frá námslokum til að
auðnast að greiða lánin fyrir 67 ára
aldur. Til samanburðar þyrfti náms-
maður sem lýkur námi um þrítugt
með 7,5 milljóna kr. námslánaskuld
að hafa 5,5 milljónir kr. í árstekjur til
að greiða upp námslán sín fyrir 67
ára aldur.“
Í frétt á vef LÍN kemur einnig
fram að samkvæmt nýlegri skýrslu
sem Summa Ráðgjöf vann um sjóð-
inn kemur fram að: „Lántökum hjá
LÍN hafi fjölgað töluvert, námstími
lengst, heildarfjárhæð lána hækkað
og endurgreiðslutími lengst. Veru-
legur opinber stuðningur felst í
námslánakerfinu vegna vaxtaafslátt-
ar og afskrifta lána, en hærri heildar-
fjárhæð námslána dregur almennt
úr líkum á fullum endurheimtum.
Þessi stuðningur er metinn um 37%
fyrir heildarlánasafn sjóðsins en fer
hækkandi og var rúm 47% af útlán-
um ársins 2013.“ n
asgeir@dv.is
Ársskýrsla Lánasjóðs íslenskra mánsmanna
Bíllausir borga fyrir bíla-
stæði sem þeir nota ekki
R
eykvíkingar sem notfæra sér
vistvænar samgöngur, strætó
eða reiðhjól, geta þurft að
borga á þriðju milljón króna
í bílastæðasjóð ef þeim hugn-
ast ekki að hafa bílastæði fyrir utan
heimili sitt.
Nánast allir viðmælendur DV sem
þekkja til í borgarmálum kannast við
fyrirkomulagið og virðast sammála
um að því þurfi að breyta en kerfið
virðist svifaseint og breytingarnar ger-
ast hægt.
Í andstöðu við stefnu
borgarstjórnar
Ef húsnæðiseigandi á höfuðborgar-
svæðinu ætlar að breyta heimili sínu
svo það innihaldi tvær litlar íbúð-
ir frekar en eina stóra, þarf hann
að tryggja að bílastæði sé fyrir báð-
ar íbúðirnar, nema kveðið sé á um
annað í deiliskipulagi svæðisins. Ef
hann getur það ekki þarf hann að
borga í bílastæðasjóð upphæð sem
er ákveðin af sveitarfélaginu og get-
ur orðið allt að þriðju milljón, í apríl
var gjaldið til dæmis 2.316.357 krónur
vestan Kringlumýrarbrautar í Reykja-
vík, nema á ákveðnum svæðum í mið-
borginni.
Slíkar reglur eru bersýnilega í and-
stöðu við stefnu borgarstjórnar, sem
hefur lagt mikla áherslu á mikilvægi
þéttingu byggðar í Reykjavík og hvatt
til aukinnar notkunar á vistvænum
ferðamáta, bæði í stjórnarsáttmála
sínum og nýju aðalskipulagi. Þetta
viðurkennir Hjálmar Sveinsson, borg-
arfulltrúi Samfylkingarinnar og for-
maður umhverfis- og skipulagsráðs.
„Við viljum fyrir alla muni að það sé
raunverulegur valkostur að geta búið
hérna án þess að eiga bíl. Við erum
alfarið á móti því að fólk sé beinlín-
is þvingað til þess að borga fyrir bíla-
stæði sem það ætlar sér aldrei að
nota.“
Leifar af úreltu fyrirkomulagi
Fyrirkomulagið virðist fyrst og fremst
vera leifar af gömlu skipulagi sem
hægt gengur að breyta. Í gömlu
byggingarreglugerðinni voru ákvæði
um lágmarksbílastæðafjölda við
hverja íbúð. Borginni var skipt upp í
þrjú svæði og var mismunandi stæða-
lágmark á þeim útlistað í sérstökum
reglum borgarinnar. Aðalskipulag
Reykjavíkur og deiliskipulög afmark-
aðra svæða voru svo mótuð út frá
þessum reglum.
Ef af einhverju ástæðum var ekki
hægt að finna bílastæði pláss á lóð
hafði sveitarfélagið heimild sam-
kvæmt skipulagslögum til að krefjast
sérstaks gjalds. Bílastæðagjaldið var
eyrnamerkt almenningsbílastæðum í
nágrenninu.
Í nýrri byggingarreglugerð sem
tók gildi í febrúar eru engin sérstök
ákvæði um lágmarksfjölda bílastæða,
en megnið af borginni er ennþá
bundið gamla deiliskipulaginu og því
þurfa flestir þeir sem byggja sér nýtt
hús eða bæta við íbúð í eldra húsnæði
að tryggja að bílastæði tilheyri íbúð-
inni ellegar greiða bílastæðagjaldið.
Breytinga að vænta
Arnór Bogason, formaður Samtaka
um bíllausan lífsstíl, segir reglurnar
vera til merkis um það hversu hátt
bílnum hafi verið gert undir höfði í
áratugi og verði húsnæðiseigendur
eins og aðrir að taka tillit til þess.
Hjálmar bendir á að breytinga
sé að vænta. Í nýju aðalskipulagi er
kveðið á um hámarksfjölda bílastæða
við hús á mismunandi svæðum en
ekki lágmark eins og áður var. Enn eigi
þó eftir að samræma gildandi reglur
við þessa opinberu stefnu. „Það á að
vera farinn í gang vinnuhópur til þess
að aðlaga þessar reglugerðir sem eru
sumar orðnar dálítið gamlar í sam-
bandi við bílastæðafjölda þeirri stefnu
sem er mótuð í aðalskipulaginu,“ segir
Hjálmar og vonast hann til að hópur-
inn geti klárað vinnuna á árinu. n
n 2.316.357 króna gjald ef þú vilt ekki bílastæði fyrir utan heimilið n Andstætt núverandi stefnu
Bílastæðagjöld
í Reykjavík
1. apríl 2014
n Flokkur I: 673.849,38 kr.
n Flokkur II: 421.155,86 kr.
n Flokkur III: 2.316.357,27 kr.
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
Ekki í samræmi Hjálmar Sveinsson,
formaður umhverfis- og skipulagsráðs, segir
borgarstjórn vera á móti því að einstaklingar
þurfi að borga fyrir bílastæði sem þeir ætli
sér aldrei að nota.
Breytt hugsun Mikil breyting
hefur verið í hugsun og opinberri
stefnu varðandi bíllausan lífsstíl,
en reglurnar breytast hægar.