Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2014, Qupperneq 20

Vikublað 29.–31. júlí 2014
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Reynir Traustason • Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir Ritstjórnarfulltrúi: Ingi
Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Viktoría Hermannsdóttir • Umsjónarmaður helgarblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir • Framkvæmdastjóri
og vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson • Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéttASkot
512 70 70FR jál S t, ó Háð DAg b l Að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AðAlnÚmeR
RitStjóRn
áSkRiFtARSími
AUglýSingAR
Sandkorn
20 Umræða
E
itt af því sem fyrsta sem er-
lendir ferðalangar taka eftir
þegar þeir koma til Íslands er
hversu fátt fólk er á landinu.
Íslendingar átta sig kannski ekki
eins vel á þessari mannfæð því þeir
eru vanir henni. Þeim finnst ekkert
óeðlilegt við að ganga inn á tóman
veitingastað miðsvæðis í Reykjavík
í hádeginu, að einungis tveir aðr-
ir gestir séu í líkamsræktarstöð-
inni þeirra eða að enginn gangandi
vegfarandi sjáist þegar litið er yfir
Borgar túnið um hábjartan dag. Hvar
eru allir?
En útlendingum finnst þetta
skrítið. Bandarískur vinur minn sem
dvelur hér á Íslandi í sumar furðar sig
á þessu: „There are almost no people
here,“ segir hann við mig. Þegar ég
gekk með honum inn í Álftanes-
laugina um hádegisbilið á sunnu-
daginn var enginn í henni; yfirborðið
á innilauginni var spegilslétt í gegn-
um glerið á bak við afgreiðsluborðið
og líktist einkalaug auðmanns í
bandarískri bíómynd. Sú tilfinning
sækir á ferðalanginn á Íslandi að
hann sé einn í heiminum eins og Palli
litli því það gerist varla í öðrum höf-
uðborgum að hann sitji tímabundið
einn um almenningslaug, göturnar
í helsta fjármálahverfinu, borðin á
veitingastað í miðbænum eða tæki í
líkamsræktarstöð. Allt verður eins og
það sé „einka“ og einstaklingurinn
getur breitt úr sér í öllu plássinu sem
hann hefur. Á Íslandi þarf enginn að
bíða eftir neinu því það eru svo fáir
um hituna og raðir heyra í mesta lagi
framtíðinni til. Auðvitað eru margir í
sumarfríi nú um stundir en slíkar að-
stæður geta komið upp hvenær sem
er ársins. Hvar eru allir?
Ísland er auðvitað eitt fámennasta
land í heimi miðað við íbúafjölda á
hvern ferkílómetra. Einungis rúm-
lega þrír íbúar eru um hvern ferkíló-
metra í landinu og er ekkert annað
land í Evrópu sem er eins fámennt.
Á eftir Íslandi á heimslistanum
yfir mannfæð koma lönd eins og
Namibía, Mongólía og Grænland.
En þessi tala um íbúafjölda á hvern
ferkílómetra segir auðvitað ekki
nema hluta sögunnar því stórir hlut-
ar Íslands eru vart byggilegir af land-
fræðilegum ástæðum. Fáir vilja hafa
vetursetu við Langasjó, í Trékyllis-
vík eða í Dyrhólaey. En eini þéttbýl-
iskjarni Íslands á suðvesturhorn-
inu ber þess líka glögglega merki
að þar vantar fólk. Sú þjónusta í al-
manna- og einkaeigu sem hefur ver-
ið byggð upp gæti þjónað miklu fleir-
um. Ísland sem heild er eiginlega
tómt af fólki en suðvesturhornið er
bara hálftómt. Hér á landi er ofgnótt
af flestu, þjónustu og hlutum, en
hörgull á fólki því Íslendingar hafa
í áratugi tregðast við að hleypa öðr-
um inn í landið í þeim mæli sem þeir
gætu. Hvar eru allir?
Til samanburðar við Ísland er
landræman Gaza, sem ísraelski her-
inn sprengir nú í tætlur á hverjum
degi með bandarískum vopnum
með tilheyrandi mannfalli óbreyttra
borgara, fimmta þéttbýlasta land-
svæði heims með tæplega 4.800 íbúa
á hvern ferkílómetra og Ísraelsríki
sjálft er ekki langt þar á eftir. Deilan
á milli Ísraels- og Palestínumanna
snýst um búsetusvæði, lífsrými þar
sem báðir aðilar vilja búa í sínum
sjálfstæðu ríkjum fyrir botni Mið-
jarðarhafs. Afleiðingarnar af ófriðin-
um á Gaza nú liggja ekki fyrir og
hækkar tala látinna með degi hverj-
um. Hundruð þúsundir af íbúum
Gaza munu þó hafa misst heimili sín
áður en yfir lýkur og gætu orðið land-
flótta eftir að Ísraelsher hefur endan-
lega lokið sér af.
2,5 milljónir af íbúum Sýrlands
hafa þurft að yfirgefa landið á síð-
ustu árum vegna borgarastyrjaldar-
innar sem þar geisar og reyna að
setjast að í öðrum löndum, með-
al annars í Svíþjóð sem tók á móti
tólf þúsund Sýrlendingum í fyrra.
Sænska innflytjendastofnunin
Migrationsverket greindi frá því í síð-
ustu viku að nú væri reiknað með að
um 80.000 flóttamenn kæmu til Sví-
þjóðar á þessu ári í stað þeirra 56.000
sem reiknað var með í byrjun ársins.
Þessir flóttamenn koma frá stríðs-
hrjáðum svæðum eins og Sýrlandi,
Afganistan, Sómalíu og Erítreu. Hér
á Íslandi snúast fréttir um móttöku
flóttamanna um staka einstaklinga,
fimm frá Simbabve, tíu til fjórtán frá
Afganistan eða tíu til fimmtán frá
Sýrlandi – þrátt fyrir að Sameinuðu
þjóðirnar hefðu skorað á lönd heims-
ins að taka við sýrlenskum flótta-
mönnum. Svíþjóð tekur á móti flótta-
fólki í þúsundum en Íslendingar taka
við siðferðilegri handfylli, að því er
virðist til að sýna lit.
Á hverjum degi berast okkur frétt-
ir frá öðrum löndum um stríð og
deilur þar sem ásteytingarsteinn-
inn er landsvæði og afleiðingin er
landflótta fólk. Af hverju tekur Ís-
land ekki á móti fleiri flóttamönnum
og fylgir þar með til dæmis fordæmi
Svía? Hér á Íslandi er allt til alls, al-
veg eins og í Svíþjóð og fleiri velmeg-
andi ríkjum þar sem miklu fleiri þarf
að fæða og klæða, og enginn deyr úr
hungri, nærri allir eiga eða leigja þak
yfir höfuðið, velmegun er útbreidd
og atvinnuleysi er í lágmarki í alþjóð-
legu samhengi þrátt fyrir nýlegt efna-
hagshrun. Er svona mikill munur á
hjartalagi þjóðanna?
Umræða fer nú í fram í samfé-
laginu um hvort ekki sé rétt að Ís-
land verði hluti af Noregi, sem sér-
stakt fylki. Inntakið í þeirri umræðu
er að sýnt sé að Íslendingar geti ekki
stjórnað sér sjálfir með góðu móti og
að landið sé of fámennt til að vera
sjálfstætt þjóðríki. Betra væri fyrir
bananalýðveldið Ísland að komast
undir skynsama og efnaða norska
olíuríkið í austri. Ég er ekkert sér-
staklega hrifinn af þessari hugmynd
verð ég að segja því ég held að Ísland
geti vel verið vel funkerandi sjálfstætt
ríki ef Íslendingar einsetja sér það og
uppræta meðal annars þá landlægu
flokkspólitísku spillingu og sérhags-
munapot sem viðgengist hefur í ís-
lenskum stjórnmálum í áratugi.
Eitt af því sem Ísland vantar til
að svo megi verða er hins vegar
fólk, fleira fólk og ólíkara sem kem-
ur annars staðar að úr heiminum
svo Ísland verði að fjölmennara fjöl-
menningarsamfélagi og hætti að
setja heimsmet í einsleitni. Svíar hafa
tekið við miklum fjölda innflytjenda
með góðum árangri síðustu áratugi
þótt ákveðin vandamál geti líka fylgt
miklum innflutningi fólks, líkt og
Svíar vita einnig. Ísland er einfald-
lega allt of fámennt; við glímum við
vandamál sem eru andstæða vanda-
mála margra annarra ríkja eins og
til dæmis Ísraels og Gaza-svæðis-
ins. Eitt af því sem bandaríski vin-
ur minn sagði við mig í síðustu viku
var að það sem Ísland vantaði hvað
helst væru svona eins og tvær millj-
ónir íbúa.
Kannski getum við byrjað á því
að vera aðeins hjálpsamari gagnvart
fólki í neyð í öðrum ríkjum og hætta
að telja flóttamennina sem landið
tekur við á fingrum annarrar eða
beggja handa. Ísland getur sannar-
lega gert þetta en það er spurning
hvort landsmenn vilji það. Breytni
landsmanna, eða þeirra yfirvalda
sem þeir kjósa yfir sig, er eins og þeir
séu einir í heiminum og vilji helst
vera það áfram. n
Tómlegt Ísland
Mitt líf er
bara frí
Eiríkur Hauksson hefur það gott í Noregi. – DV
Bjarni platar Sigmund
Samningar við kröfuhafa hafa ver-
ið í langri biðstöðu vegna marg-
háttaðs ágreinings milli stjórnar-
flokkanna. Í fyrstu
toguðust Bjarni
Ben og Sigmundur
Davíð á um hvor
ætti að fara með
forræði málsins.
Það tók Bjarna
næstum ár að
tosa málinu endanlega yfir í sitt
ráðuneyti og tókst það loks þegar
hann féllst á 80 milljarða höfuð-
stólslækkun skulda. Síðan tók
við djúpur ágreiningur um hvort
ætti að fara samningaleiðina eða
gjaldþrotaleið Sigmundar Davíðs.
Bjarni hefur hins vegar hægt og
rólega fengið til liðs við sig marga
alþjóðlega ráðgjafa, þar á meðal
þekkta banka, sem aldrei munu
mæla með gjaldþrotaleiðinni. Í
röðum bankamanna velta menn
fyrir sér hvenær Sigmundur Davíð
hrekkur upp af værum svefni við
að Bjarni Ben er búinn að snúa
rækilega á hann varðandi kröfu-
hafamálin.
Sigmundur Davíð snarpur
Margir voru ánægðir með skorin-
ort bréf Sigmundar Davíðs Gunn-
laugssonar forsætisráðherra til
kollega síns Benja-
míns Netanya-
hu í Ísrael vegna
gegndarlausra
árása á Palestínu-
menn. Það vakti
athygli margra að
forsætisráðherr-
ann kvaðst í bréfinu einnig for-
dæma árásir Hamas á „óhernaðar-
leg skotmörk“ í Ísrael og má túlka
orðalagið þannig að við þessar
aðstæður sé eðlilegt að Hamas
beiti sér gegn her Ísraelsmanna.
Innan Framsóknar hafa menn ver-
ið óhressir með vægast sagt linku-
leg og „diplómataleg“ viðbrögð
Gunnars Braga Sveinssonar utanrík-
isráðherra við árásunum á Gaza.
Flokksmenn eru ánægðir með að
forsætisráðherrann hafi tekið fram
fyrir hendurnar á Gunnari Braga
og segja kominn tíma til að Sig-
mundur Davíð „frelsi“ utanríkis-
ráðherrann úr klóm diplómatanna
sem virðast stjórna.
Útlegð Margrétar
Í byrjun apríl var Margrét Gísla-
dóttir, aðstoðarmaður Gunnars
Braga, færð úr utanríkisráðu-
neytinu yfir í for-
sætisráðuneytið
til að „sinna sér-
verkefnum á sviði
upplýsingamála.“
Innan forsætis-
ráðuneytisins lík-
ar mönnum vel
við Margréti og í hennar gamla
ráðuneyti eru margir sagðir
sakna áhrifa hennar á utanríkis-
ráðherrann. Viðmælandi DV með
langa reynslu innan stjórnsýsl-
unnar kvað þessa ráðstöfun vera
„mjög furðulega stjórnsýslu.“ Sjálf
sagði Margrét í viðtali við DV að
verkefnið væri til tveggja mánaða
sem nú eru orðnir fjórir.
Brauð fyrir Skúla
Flutningur Sigríðar Bjarkar Guð-
jónsdóttur, lögreglustjóra á
Suðurnesjum, til Reykjavíkur þyk-
ir vísbending um að eiginmaður
hennar, séra Skúli Ólafsson, muni
einnig verða færður frá Suðurnesj-
um. Prestaköll heyra undir inn-
anríkisráðuneytið rétt eins og lög-
regluumdæmi. Nokkrir kærleikar
eru á milli Sigríðar Bjarkar og ráð-
herrans og því er spáð að Skúli fá
fljótlega gott starf í Reykjavík.
Ef ég hefði átt að fara þá
hefði ég farið í turnunum
Ég óttast að ekkert
komi út úr þessu
Hope Masike tónlistarkona var rænd á Grand hótel – DV Friðrik Þór Friðriksson átti bókað flug með fyrri vélinni sem flaug á Tvíburaturnana. – DV
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Leiðari „There are almost
no people here.
Til varnar Agli
P
istill Egils Helgasonar Mann-
legur hanaslagur olli þó
nokkru fjaðrafoki er hann
birtist á eyjunni fyrir nokkrum
dögum. Ég tek undir með
þeim sem segja Egil hafa farið offari í
pistlinum um MMA-íþróttina og það
sem mér þótti kannski verst, þá óskaði
hann Gunnari Nelson ekki til ham-
ingju með sigurinn í bardaganum við
Zack Cummings kvöldið áður, en bar-
daginn var þó tilefni pistilsins. Sjálf-
sagt hefði mér þótt af Agli að óska
nafna mínum til hamingju.
Í pistlinum birtist lítið álit Egils á
íþróttinni og ætla ég svo sem ekki að
eyða orðum í það mál enda hef ég
skrifað um það áður í pistlinum MMA
og viðkvæmar sálir.
En í þetta skiptið eru það umræð-
urnar sem skapast í kommentakerf-
inu hjá Agli sem vekja mann til um-
hugsunar. Þar hópast inn aðdáendur
MMA-íþróttarinnar og ekki er orðum
aukið að Agli sé sagt til syndanna. Ég
veit ekki hvernig MMA-fólki dettur í
hug að íþróttin verði ekki undir smá-
sjánni og að iðulega muni birtast
sleggjudómar um hana, fólk muni
ekki tjá andstyggð sína á sportinu eft-
ir atvikum. Það er ekki nokkur leið að
ætlast til þess að öllum muni líka við
iðkun þessarar íþróttar, sérstaklega
þegar umræður um hana verða jafn
fyrirferðarmiklar í fjölmiðlum og þær
hafa verið að undanförnu.
Aðstandendur UFC gera sér vel
grein fyrir því að þessi íþrótt er ekki
fyrir alla að horfa á og að ekki er sjálf-
sagt að fyrir henni fáist leyfi. Svarið við
þessum veruleika er einfalt. Keppend-
ur í UFC sýna einstaklega vandaða og
íþróttamannslega hegðun fyrir og eft-
ir bardaga og annað heyrir til undan-
tekninga. Þetta er stór þáttur í að vinna
íþróttinni fylgi, að sýna fram á að ekki
séu eintómir klikkhausar sem stundi
hana heldur sé þetta íþrótt. Því er það
svo að málflutningur MMA-áhuga-
manna í kommentakerfum fjölmiðl-
anna, skiptir máli. Að hann sé ekki
hlaðin fyrirlitningu og ruddaskap
þeim sem Egill varð fyrir barðinu á.
Það er bæði sjálfsagt og nauðsyn-
legt að leiðrétta misskilning manna,
þegar rangt er farið með, en það ætti
að gerast af háttsemi. Einungis það
getur frætt og upplýst almenning um
eðli íþróttarinnar og mögulega unnið
henni fylgi. Að þessu sögðu þá má
rýna í aðra hlið á þessu máli.
Egill Helgason kallar bloggsíðu
sína „Silfur Egils“ og meðan Silfrið
gekk undir hans stjórn á RÚV þá var
þetta verulega gagnrýnisvert, annars
vegar átti hann að gæta hlutleysis
undir merkjum Silfursins á RÚV. Hins
vegar ritaði hann gildishlaðnar og
persónulegar skoðanir sínar einnig
undir merkjum Silfursins á Eyjunni.
Þetta fyrirkomulag gekk aldrei upp
en síðasti maðurinn til að viðurkenna
það er Egill sjálfur.
Stór hluti af pistlum Egils er stjórn-
málarýni, rétt eins og mínir eigin pistl-
ar. Þá er afar erfitt fyrir lesendur að
eiga allt í einu að láta raungildi pistla
bloggarans liggja milli hluta þótt hann
taki óundirbúið upp einhverja dóma-
dagsdellu eins og Egill gerði í pistlin-
um Mannlegur hanaslagur. Það gefur
auga leið að þú getur ekki ritað harða
stjórnmálarýni dagsdaglega og skrifað
síðan allt í einu bullpistil og ætlað þér
að komast upp með það. Þarna ligg-
ur ábyrgð Egils sjálfs rétt eins og okk-
ar allra sem bloggum, að bera virðingu
fyrir lesendum okkar og ganga ekki
lengra en góðu hófi gegnir. Það er
freistandi fyrir mann að rita ólík-
ar tegundir af pistlum, allt frá háði og
satíru út í pistla sem reka slorið ofan í
menn. Hér áður fyrr var ég duglegri að
skrifa hreina rannsóknarpistla sem að
baki lá kannski margra vikna vinna og
því meira sem menn misskildu háð-
pistlana mína sem birtust inn á milli,
þeim mun meira var mér skemmt.
En eitt er alltaf hættulegt og það er að
nota bloggið eins og almenningskló-
sett þangað sem allt fer sem rennur í
gegnum skolpleiðslur hugans. n
„Það er bæði sjálf-
sagt og nauðsyn-
legt að leiðrétta misskiln-
ing manna, þegar rangt
er farið með, en það ætti
að gerast af háttsemi.
Gunnar Waage
Af blogginu