Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1957, Síða 33

Búnaðarskýrslur 1954
31*
Breytingin, sem gerð var á framtali mjólkurinnar 1954, að telja í kg
í staðinn fyrir í lítrum áður, er ekki raunveruleg nema að litlu leyti. Þeir, sem
búnaðarskýrslur hafa gert, liafa óvíða látið sig það varða, hvort mjólkin er talin
í kg eða lítrum. Um lieimanotuðu mjólkina hefur aldrei verið skeytt, hvort hún
væri talin í lítrum eða kg, og fiestar skattanefndir hafa tekið við þeim tölum frá
mjólkurbúunum, er þau liafa látið í té, án þess að umreikna þær í lítra eða kg.
En öll mjólkurbú landsins hafa talið innvegnu mjólkina í kg, nema mjólkurbú
Kaupfélags Eyfirðinga á Akureyri, sem frá upphafi hefur talið innvegnu mjólkina
í lítrum. Þar sem mikill meiri hluti innvegnu mjólkurinnar hefur þannig verið
talinn í kg í skýrslum mjólkurbúanna, og þau kg virðast talin sem lítrar í búnaðar-
skýrslunum (í stað þess að umreikna kg í lítra), þótti rétt að hafa kg sem magns-
einingu á búnaðarskýrslueyðublaðinu, og má ætla, að því verði haldið eftirleiðis.
— Talið er, að 1 kg af mjólk samsvari sem næst 0,97 1. — í búnaðarskýrslum
1946—51 mun meiri hluti lítranna raunverulega liafa verið kg, og á búnaðar-
skýrslum 1954 hefur enn einliver hluti, en þó minni hluti, verið lítrar í raun og
veru. Því eru tölurnar sambærilegar, þó að þær séu ekki samnefndar.
Talið er fram á búnaðarskýrslum sem sölumjólk nokkru meira mjólkur-
magn en nemur innveginni mjólk hjá mjólkurbúunum. Fer hér á eftir saman-
burður á þessu tvennu hvert áranna 1949—51 og 1954:
Framtalin Innvegið hjá
sölumjólk, mjólkurbúum, Mismunur,
1000 1 eða kg 1000 1 eða kg 1000 1 eða kg
1949 ....................... 38 627 35 870 2 757
1950 ....................... 42 453 37 766 4 687
1951 ....................... 41 721 37 465 4 256
1954 ........................ 56 078 52 397 3 681
í þessum mismun á að felast sú mjólk, sem seld er í kaupstaði, kauptún og
fleiri staði, sem ekki eru á mjólkursölusvæði mjólkurbúanna, enn fremur sú mjólk,
sem seld er utan hjá mjólkurbúunum á sölu- og verðlagssvæðum þeirra, t. d. í
skóla og aðrar stofnanir. Líklegt er þó, að þessi sala hafi verið eitthvað meiri en
tölurnar sýna, því að ólíklegt er, að öll mjólk, sem innvegin hefur verið í mjólkur-
bú, hafi verið talin fram til búnaðarskýrslu, þó að hins vegar sé það varla mikið,
sem ótalið hefur verið. Sala mjólkur utan hjá mjólkurbúunum á mjólkursölu-
svæðum þeirra virðist fara minnkandi, en hins vegar hefur farið vaxandi mj ólkur-
sala utan mjólkursölusvæðanna samkvæmt búnaðarskýrslum, svo sem sjá
má á eftirfarandi samanburði á þeirri mjólkursölu 1951 og 1954:
1951 1954
1000 1 1000 kg
í Dalasýslu................................... 9,9 0,7
„ Barðastrandarsýslu ....................... 220,3 274,5
„ Strandasýslu .............................. 67,4 61,4
„ Norður-Múlasýslu........................... 30,5 62,4
„ Suður-Múlasýslu...................... 293,1 405 3
,, Seyðisfirði og Neskaupstað ............... 51,4 61,4
„ Austur-Skaftafellssýslu ................... 25,5 62,4
„ Vestmanuaeyjum ........................... 379,5 513,6
Samtals 1 077,6 1 441,7
Aukning framtalinnar mjólkur frá 1951 til 1954 er nokkru meiri en við mátti
búast eftir kúafjöldanum, og má af því ráða, að meðalkýrnytin hafi hækkað,
enda var það áður ljóst af aukningu innveginnar mjólkur hjá mjólkurbúunum.