Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1957, Side 35

Búnaðarskýrslur 1954
33*
1. Sala líflamba. Lömb voru seld til fjárskipta úr 5 hreppum Borgar-
fjarðarsýslu, 6 breppum Barðastrandarsýslu, 11 hreppum ísafjarðarsýslu, 1 hreppi
Austur-Skaftafellssýslu og 3 hreppum Vestur-Skaftafellssýslu. Koma framtöl bún-
aðarskýrslna þar um yfirleitt vel lieim við skýrslur Sauðfjársjúkdómanefndar um
þessi viðskipti. Tala þeirra lamba, sem hér um ræðir, er 11 810 samkvæmt bún-
aðarskýrslu.
2. Slátrun í sláturhúsum. Flutningur sláturfjár yfir sýslumörk er svo
mikill, að ekki er unnt að gera samanburð á framtali sláturfjár til búnaðarskýrslu
og slátrun í sláturhúsum fyrir hverja einstaka sýslu. Hins vegar er auðvelt að
gera samanburð á heildarskýrslu sláturhúsanna og samanlögðum fjölda sláturfjár
utan heimilis samkv. búnaðarskýrslum, og er sá samanburður á þessa leið:
Slátrun utan hcimilis 1954
Lömb Fullorðið fé Samtnls
Skýrslur sláturhúsa....... 305 455 15 631 321 086
Framtal til búnaðarskýrslu .. 284 730 14 641 299 371
Mismunur tals 20 725 990 21 715
% 6,8 6,3 6,8
3. Heimaslátrun. Mest virðist vanta á, að heimaslátrun sé fulltalin. Fram
komu í verzlunum 1954 82 153 gærur uinfram slátrun í sláturhúsum. Eitthvað af
þessum gærum er eflaust af vanhaldafé, en margt getur það ekki verið, ólíklega
meira en 6—7 þús. eða sem svarar % framtalins vanhaldafjár. Mun óhætt að gera
ráð fyrir, að slátrað liafi verið utan sláturhúsa milli 70 og 80 þús. fjár, en fram
er talið aðeins 50 517 eða um 66%.
4. Framtal sauðfjár í árslok 1953 og 1954. í 7. yfirliti er saman-
burður á framtali sauðfjár í árslok 1953 og 1954. Með hverju búnaðarframtali til
skattanefnda er skýrsla um bústofn í ársbyrjun og árslok. Eiga tölurnar um bústofn
í ársbyrjun að vera hinar sömu og í árslok á framtali næstliðins árs, en breytingar
á bústofni á árinu í samræmi við framtalið að öðru leyti, og er þetta víða atliugað
af skattayfirvöldum. í 7. yfirliti er þetta kannað fyrir hverja sýslu og landið í
heild. Ættu að koma fram sömu tölur í dálki g og eru í dálki a í yfirlitinu, en þar
kemur raunar fram mismunur samtals 2 411, eins og dálkur h sýnir. Þetta getur
að einhverju leyti stafað af því, að mikill hluti þeirra „búleysingja“, sem teknir
eru á búnaðarskýrslu, skila ekki sérstöku búnaðarframtali, og er erfitt að koma
við eftirliti með framtölum þeirra, og ekki er heldur alls staðar fylgt sömu reglum
frá ári til árs um það, hverjir koma á búnaðarskýrslu. Einnig geta búferlaflutningar
milli sveita og sýslna leitt til misræmis í framtali búfjárins. En aðalástæða ósam-
ræmisins í 7. yfirliti er eflaust sú, að fé, sem selt er eða slátrað, svo og vanhaldafé,
er verr fram talið en lífféð, en slíkt kemur víðar fram, þegar búnaðarskýrslurnar
eru athugaðar. Svo kann að líta út sem misræmið stafi af því, að fleira fé er fram
talið keypt (dálkur b) en selt (dálkur c). Á þessu munar 2 243 kindum, og virðist
þá ekki vanta nema 168 kindur, til þess að samræmi fáist í tölurnar. En þegar
tölur úr hverri sýslu eru athugaðar sérstaklega, sést, að þetta mun að mestu til-
viljun, enda mun margt af seldum kindum talið með sláturkindum í dálki d. Þegar
upp er gert að árslokum, hverjar breytingar hafa orðið á lijörðinni, minnir hver kind,
sem keypt hefur verið, á sig, en hins vegar liggur það ekki eins ljóst fyrir, hvort
kind hefur verið seld eða henni slátrað. Rétt er að taka fram, að flutningur full-
orðins líffjár milli sýslna var enginn 1954, nema þar sem sýslur eða sýsluhlutar
eru saman í fjárskiptaliólfum, og verður ósamræmið á tölunum úr hverri sýslu
því eigi skýrt með fjárflutningum milli þeirra.
e