Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1957, Side 46

44*
Búnaðarskýrslur 1954
Helzt ætti að vera unnt að fá sambærilegar tölur með því að taka meðaltal af
fóðurmagni 1953—54 og 1954—55 samkvæmt ofan greindu, en það er 11 988 tonn
erlent kjarnfóður og 4 814 tonn innlent kjarnfóður. Samkvæmt verðlagsgrund-
velli landbúnaðarafurða haustið 1954 ætti beildarverð þess kjarnfóðurs að hafa
verið um 38,7 millj. kr. eða 9,9 millj. kr. minna en verðmæti kjarnfóðurs 1954
samkvæmt búnaðarskýrslum. En þar er meðtalið fuglafóður, sem ætti að nema
9—10 millj. kr., svo að telja má, að framtalinu á kjarnfóðri á búnaðarskýrslum
1954 beri nokkurn veginn saman við aðrar skýrslur Hagstofunnar. í þær vantar
þó ýmsa smáliði, sem samtals nema nokkrum uppbæðum: fóðursölt, fóðurlýsi og
fóðurúrgang, aðallega síldarúrgang, sem sum ár er keyptur til fóðurs í talsverðum
mæli. Enn mun sums staðar einhver flutningskostnaður talinn í verði kjarnfóðurs-
ins, þó að svo eigi að réttu lagi ekki að vera. Þegar þessa alls er gætt, virðist svo,
að fóðurkaup fram talin til búnaðarskýrslu 1954 muni frekar vantalin en oftalin,
en þó mjög nærri því að vera rétt talin.
Reynt liefur verið að gera samanburð á notkun kjarnfóðurs handa hverri
tegund búfjár eftir sýslum. Slíkur samanburður er hins vegar allt annað en auð-
gerður, sökuin þess hversu misjöfn skipting búfjáiins er. Aðallega er kjarnfóðrið
notað handa nautgripum og fuglum. Þó er alls staðar nokkurt kjarnfóður gefið
sauðfé, aðallega innlent kjarnfóður, síldarmjöl og fiskmjöl. Því miður eru engar
öruggar heimildir til um sölu innlends kjarnfóðurs eftir sýslum, enda talsverður
hluti þess notaður í fóðurblöndur.
Notkun kjarnfóðurs handa sauðfé verður helzt séð og fundin í sýslum
landsins, þar sem sauðfjárræktin er eindregið aðalbúgreinin. Þaðan er hvorki
mjólkursala né eggjasala svo teljandi sé, og framleiðsla mjólkur og eggja því nær
einvörðungu til heimilisnota. Þar má gera ráð fyrir, að kjarnfóðurgjöf handa kúm
sé í minnsta lagi, og að allt að helmingur hænsnafóðurs sé matarleifar, og því séu
kjarnfóðurkaup handa öðrum peningi en sauðfé ekki nema um 250 kr. á kú og
50 kr. á fugl. Að þessu tvennu frádregnu verður eftir handa sauðfé í þessum sýslum
á liverja fram talda kind (reiknað er með samanlagðri tölu búfjárins í árslok 1953
og 1954 deildri með 2):
í Dalasýslu........................... 31 kr.
„ Strandasýslu ....................... 32 „
„ Norður-Múlasýslu.................... 24 „
„ Austur-Skaftafellssýslu ............ 23 „
Yíirleitt mun sauðfé hafa verið gefið meira kjarnfóður í þeim sýslum, þar sem
fjárskipti hafa orðið, og því ekki fjarri að álykta af þessum tölum, að meðalnotkun
kjarnfóðurs 1954 liafi víðast hvar á landinu verið um 30 kr. á sauðkind.
Fróðir menn um alifuglarækt telja, að aðkeypt fóður lianda hænsnum
hafi kostað um 100 kr. á fugl árið 1954. Þetta er miðað við stór liænsnabú, þar
sem egg eru framleidd til sölu. Þar sem eggjasala er aðeins til heimilis, má búast
við, að hænsn séu að verulegu leyti fóðruð á matarleifum og er þá ekki rétt að
reikna kostnað nema um 50 kr. á fugl. En ef hverri sauðkind er ætlað 30 kr. virði
af kjarnfóðri, hverjum fugli á stórum fuglabúum 100 kr., en 50 kr. á smáum, og
fullorðnum svínum um 1 000 kr., verður eftir kjarnfóður handa hverri kú
og kelfdri kvígu að meðaltali (kaupstöðum er sleppt hér, vegna þess að þar vantar
víða framtal kjarnfóðurs hjá öðrum en bændum):
Kr. Kr.
í Gullbringu- og Kjósarsýslu ..... 1 300 í Snœfellsnessýslu ................ 680
„ Borgarfjarðarsýslu ............. 1 165 „ Dalasýslu ....................... 290
„ Mýrasýslu ...................... 680 „ Barðastrandarsýslu .............. 233