Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1902, Blaðsíða 189

383
luigum börnum. Ganili bátaútveguriun á mikiun jiátt í sveitarþyiigslunum. Á að'ra liliöina er
vaxandi eyösla, einkum vínfanganautn, brennivínseyöslnn. Af yinsmn niunaöarvöriini var eytt
á mann:
1849 kaffi og kaffirót 5 jxl. sykur 4.6 jxl. tóbak 1.35 jxl. brenuivin 4.35 jit.
1871—75 — — ---- 7 — — 8.2 — •— 1.76 — 7.55 —
1891—95 — — ----- 8.7 — — 22.9 — — 2.39 —-------------- 4.33 —
Helzt líturút fyrir, að kaffi og sykurbriikunin liafi ekki svo niiklarafleiðingar. Hún ei meira
vottur uni breytta líferuisháltn. Kn |iegar inest er drukkið af breiinivíni, eru llestir á sveit.
— Eiu af ástæðununi er vöiitunin af Ijárstofni (kajjilal) til j)e-s að inynda atviuiiiigreinar
handa })eiui sem verða afgangs frá landbiinaöinum. I'aö er almeiin Iniarsetning, aö fólks-
fjölguu sje framför, cn luin er langt frá því aö vera algild. I>að cr meö fólkið á hverju
landi, eins og með fjenað í luisi aö vetrinum til. Kf fólkiö er meira en foröiun, sem fyrir það
er aö leggja, Jiá fer eins og þegar margt fje er sett a litil hey.
Fyrir tekjur og litgjöld sveitasjóöanna jiegar jiau eru fyrir fvrri ár reikiiuö út í
krðnum eru verðlagsskrárnar athugaveröar, j)ai sem tekjur og gjöld eru lögð á og liorguð í land-
auriiiii. Jafuframt eiga verðlagsskrárnar að vera saga pi'ísaiiiia á inulendiim vöriitegiinduin, og
innlcndu lausafje. Samskouar yfirlit yfir verölagsskrárverðið 1860 —61 til 1870—71 hefir verið
sett í töflu lijer, eins og var gjört í C-deildinni 1900 á bls. 211. Frá 1860— 71 stígur meðalalinin
yfir laud allt liðuga 5 aura eða 12°/0. 'l'il þess að fá yfirlit yfir leugri tíma licfir verið tekin lijer
ineð samskonar skyrsla yfir verðlagsskrárnar 1871......72 og 1880—81 í C-deildimii 1885 bls.55.,
og bætt framan við árinu 1849 --------50. Verölagið var eins og J)aö er fundið út í jæssum
skyú'slum.
1850 ...........
1851—55 meðaltal...
1856—60 ------
1861—68 ------ ...
30.8 aur. 1866—70 meðaltal .............. 47.4 aur.
31.3 — 1871 —75 .................... 51.5 —
37.9 — 1876 80 ..................... 57.3 —
44.6 — 1881 .......................... 53.7 —
Kptir verðalagskranni hafa innlendar vörur stígið í vcrði frá jiví 1850 til 5 ára tima-
bilsins 1876—80 iiiii 82.8°/0. l>að jtyðir sania sem aö 1000 rdl. = 2000 kr. árið 1850, eru
sania á móti íslenzkum vörum sem 3656 kr. árin 1876--80. l’essi verðlækkuu á peningiim á
Islandi svarar mjög vel til j)ess, sem alitið er að hún liafi verið eilendis á sama tíma.