Dagblaðið Vísir - DV - 15.03.2010, Blaðsíða 22

22 MÁNUDAGUR 15. mars 2010 ÚTTEKT
Þetta er náttúrlega ákveðin áskorun,“ svarar Ágúst Kvaran aðspurður hvers vegna hann hleypur jafn langt og raun ber vitni. Ágúst varð fyrir tólf árum
fyrsti Íslendingurinn til að hlaupa 100 kíló-
metra í einu og sama keppnishlaupinu og
kláraði í fyrra Marathon des Sables þar sem
hann hljóp yfir 200 kílómetra á fjórum dögum.
Á þeim tólf árum sem liðin eru síðan Ág-
úst hljóp fyrsta 100 kílómetra hlaupið hafa 27
Íslendingar fetað í fótspor hans. Sumir hafa
hlaupið enn lengra en enginn þó lengra en
Gunnlaugur Júlíusson sem hljóp 334 kíló-
metra í tveggja sólarhringa hlaupi í Borgund-
arhólmi í fyrra.
Ofurmaraþon eru öll þau hlaup sem eru
lengri en maraþon, 42,2 kílómetrar. Þekkt-
asta slíka hlaupið hérlendis er Laugavegur-
inn þar sem þátttakendur hlaupa 55 kílómetra
en einnig hefur tvívegis verið haldin keppni í
hundrað kílómetra hlaupi.
Skref fyrir skref
Ef einhver á skilinn titilinn konungur íslenskra
langhlaupara er það fyrrnefndur Gunnlaugur
Júlíusson. Honum vefst þó dálítið tunga um
tönn þegar hann er spurður hvers vegna hann
hleypur og það svona langt. „Ætla það sé ekki
bara af því að maður getur það? Það er kannski
erfitt að segja. Þetta þróast mest fyrir tilviljan-
ir. Svo tekur maður eitt skref á eftir öðru og
hefur gaman af þessu. Það er það sem mestu
máli skiptir. Á vissu tímabili er hálft maraþon
mjög langt, svo er maraþon mikill sigur,“ seg-
ir Gunnlaugur. „Þetta leiðir eitt af öðru. Fjall-
göngur eru þannig að mann langar alltaf upp
á næsta hjalla fyrir ofan.“
Gunnlaugur segist fá mikið út úr hlaupun-
um. „Hreyfingin og útiveran eru mjög hollar,
að reyna á sig og halda líkamskerfinu gang-
andi. Svo er náttúrlega félagsskapurinn. Það
er margháttað sem menn fá út úr þessu. Það
er töluvert löng upptalning. Svo er í þriðja lagi
partur af þessu að ná settum markmiðum,
setja sér markmið, setja sér háleitari markmið
en áður og ná þeim.“
Gríðarlegar vegalengdir
Það er kannski rétt að setja þessar vegalengd-
ir í dálítið samhengi áður en lengra er haldið.
Ef hlaupari færi út á þjóðvegina til að hlaupa
hundrað kílómetra er hægt að taka nokkur
dæmi um vegalengdina, eins og þær eru gefn-
ar upp á vef Vegagerðarinnar. Þannig gæti
hlaupari lagt af stað frá Reykjavík og hlaup-
ið alla leið á Grundartanga, en vissulega ekki
í gegnum Hvalfjarðargöngin heldur þyrfti
hann að hlaupa fyrir fjörð, það eru hundrað
kílómetrar sléttir. Akureyringur gæti hlaup-
ið um Víkurskarð alla leið í Dimmuborgir og
hlaupið þar einn kílómetra til að fylla hundr-
aðið. Ísfirðingur gæti hlaupið til Þingeyrar og
aftur, samt ætti hann eftir tveggja kílómetra
skokk þegar hann væri kominn aftur í heima-
bæ sinn.
Lengsta keppnishlaup Íslendings er sem
fyrr segir 334 kílómetrar, hjá Gunnlaugi í
tveggja sólarhringa hlaupi. Það jafngildir því
að hann hefði hlaupið frá Akureyri að Fer-
stiklu í Hvalfirði.
Mikil vakning
Hópur þeirra sem hlaupið hafa hundrað
kílómetra eða lengra er ekki stór en fer þó
stækkandi. Ágúst Kvaran líkir áhuganum við
sprengingu.
„Það er heilmikil vakning finnst mér. Við
erum með félag sem við stofnuðum fyrir fimm
árum síðan, Félag 100 kílómetra hlaupara á
Íslandi. Þá vorum við fimm í þessum félags-
skap, nú erum við 28,“ segir Ágúst. „Í hittifyrra
vorum við með okkar 100 kílómetra keppnis-
hlaup í fyrsta skipti. Þá voru sextán þátttak-
endur og flestir að hlaupa í fyrsta skipti. Það
var eins og nýjabrumið færi aðeins af þessu
2009. Þá ætluðum við að hafa þetta aftur en
þá var mun færra. Því ætlum við að hafa þetta
annað hvert ár.“ Næsta hundrað kílómetra
hlaup er á dagskrá í júní á næsta ári og stefnt
að því að fá bæði innlenda og erlenda hlaup-
ara.
Fáir en fjölgar hratt
Þó hlaupurum hafi fjölgað mikið hin síðari ár
eru ofurhlauparar sem fara um og yfir hundr-
að kílómetra tiltölulega fáir. Meðan rétt tæpt
hálft prósent þjóðarinnar hefur hlaupið maraþ-
on er innan við einn af hverjum ellefu þúsund
landsmönnum búinn að hlaupa 100 kílómetra
eða lengra. Í þessum hlaupum eins og öðrum
íþróttagreinum virðist það vera áskorunin sem
rekur menn áfram.
„Ef ég tala út frá sjálfum mér þá eru um 20
ár síðan ég byrjaði. Þá byrjaði ég á að hlaupa
þessi götuhlaup, tíu kílómetra hlaup, og svo fór
maður í hálfmaraþon og síðan í maraþon,“ segir
Ágúst. Hann bendir á að hann hafi verið orðinn
hátt í fertugur á þessum tíma, fundið að snerp-
an minnkaði með aldrinum og að styttri vega-
lengdir hentuðu honum því síður. „Svo fann ég
að ég gat gert út á þolið. Það hentaði mér betur.
Að sama skapi fór ég að æfa hægar en maður
virtist geta farið endalaust áfram. Þannig lengd-
ist þetta meira og meira. Ég hafði meira gam-
an af þessum lengri vegalengdum og þetta varð
áskorun um hvað maður gat lengt hlaupin.“
Ágúst kemur þarna inn á eitt einkenni ofur-
hlaupa. Þátttakendur er margir heldur eldri en í
öðrum íþróttagreinum, meðalaldurinn er hærri
en menn eiga að venjast í íþróttum og margir
hafa ýmist fært sig seint yfir í ofurhlaup eftir að
hafa áður hlaupið skemmra eða jafnvel byrj-
að seint að hlaupa og farið að takast á við of-
urhlaup.
Seigla og úthald
Gunnlaugur segir það eðlilegt að langhlaup-
arar séu almennt eldri en fólk í öðrum íþrótta-
greinum. Þetta sé einfaldlega líffræði að hluta.
„Þegar fólk er yngra er líkaminn sneggri og við-
bragðsfljótari og byggist meira upp á snerpu og
hraða. Þegar fólk eldist hægir á líkamsstarfsem-
inni en seigla og úthald eykst. Maður er að gera
hluti núna sem manni hefði aldrei dottið í hug
að reyna við þegar maður var þrítugur, fertug-
ur. Þolinmæðin eykst líka. Þetta er líffræðileg
þróun. Ef þú sérð þessar hefðbundnu íþrótt-
ir sem ungt fólk stundar byggja þær fyrst og
fremst upp á snerpu og hraða. Svo hætta menn.
Þarna [í hlaupunum] er seigla, úthald og þolin-
mæði kannski orðin meginþættirnir. Ég lít svo á
að þeir eiginleikar séu alveg jafnverðmætir, og
jafnréttháir og snerpan og hraðinn.“
Síðustu tvö ár hefur Gunnlaugur tekið þátt
í Reykjavíkurmaraþoninu með þeim hætti að
þegar keppnin er að hefjast hefur hann verið að
koma í mark eftir fyrri hring dagsins. Þá hefur
hann tekið daginn snemma og byrjað að hlaupa
eitt maraþon meðan göturnar eru að mestu
auðar og því verið orðinn vel heitur þegar form-
lega maraþonkeppnin hefst.
Enginn tímaþjófur
Ágúst og Gunnlaugur eru sammála um að þó
oft geti mikill tími farið í hlaupin þurfi það ekki
að stangast á við annað. Ágúst hleypur síðdegis
með Hlaupahópi lýðveldisins frá Vesturbæjar-
laug. Hann segir að þegar hann sé ekki í und-
irbúningi fyrir ákveðin hlaup fari kannski tólf
tímar í æfingar á viku. „Mér finnst þeim tíma
betur varið í hlaup en að glápa á sjónvarp,“ segir
hann. Þegar nálgast hlaup eykst hlaupamagn-
ið. Þannig tók Ágúst þátt í Marathon des Sables
í Saharaeyðimörkinni í fyrra. Þar er venjan að
hlaupa sex dagleiðir á sjö dögum. Fyrir það æfði
Ágúst með því að hlaupa um og yfir 30 kíló-
metra bæði laugardag og sunnudag aðra hvora
helgi á undirbúningstímabilinu. Hlaupið fór
hins vegar úr skorðum í fyrra þegar Ágúst tók
þátt því rigning setti mikið strik í reikninginn.
Þó fóru hlaupnar fjórar dagleiðir og sú lengsta
var 91 kílómetri.
Gunnlaugur hefur aukið æfingar sínar í
seinni tíð og hleypur núna um 40 kílómetra á
dag báða helgardagana en minna í miðri viku.
Hann segir þetta þó ekki þurfa að stangast á við
annað ef hugað er að skipulaginu. „Ég er búinn
að þróa þetta þannig að ég nota tímann sem ég
notaði ekki áður. Ég fer út snemma á morgnana.
Ég fer yfirleitt út klukkan sex á morgnana og er á
virkum dögum kominn inn svona um sjöleytið
þegar þarf að fara að koma krökkunum í skól-
ann. Um helgar fer ég út svona hálf sex-sex og
er kominn inn hálf tíu, tíu, hálf ellefu. Þá er dag-
urinn allur eftir.“
Til að ná árangri í hlaupum þarf meira
en að geta hlaupið. „Það er líka aginn, það er
skipulagning og það er andlegi þátturinn,“ seg-
ir Gunnlaugur. „Í hlaupum sem standa yfir í
einn eða tvo sólarhringa þarftu að vera búinn
að skipuleggja þig frá upphafi til enda, vera
undirbúinn fyrir eiginlega allt sem getur kom-
ið upp á, fækka óvissuþáttum sem geta komið
þér í vandræði, skipuleggja fæðuna og allt sem
því tilheyrir. Þetta er orðið miklu meira en bara
að hlaupa.“
Fjölbreytt hlaup
Ofurhlaupin eru gífurlega fjölbreytt. Bæði er
hægt að velja hlaup þar sem hlaupin er ákveðin
vegalengd og eins þar sem hlaupið er í ákveð-
inn tíma og sá sem fer lengst yfir á þeim tíma
ÞEGAR MARAÞON VERÐUR UPPHITUN
Þótt hlaupurum hafi fjölgað mikið undanfarin ár er
enn einn hópur manna sem er í algjörum sérflokki. Það
eru þeir hlauparar sem hafa klárað 100 kílómetra eða
meira í einu og sama keppnishlaupinu, þeir eru 28 tals-
ins eða innan við ellefu þúsundasti hver landsmaður.
FÉLAG MARAÞONHLAUPARA
STOFNAÐ: 1997
Markmið: Bæta aðstöðu langhlaupara og auka áhuga á maraþon-
hlaupum. Halda skrá um íslenska maraþonhlaupara og árangur þeirra.
Auka félagsleg tengsl hlaupara.
Félagafjöldi: 1.445
Inntökuskilyrði: Hafa lokið einu löggiltu maraþonhlaupi.
FÉLAG 100 KÍLÓMETRA HLAUPARA Á ÍSLANDI
STOFNAÐ: 2004
Markmið: Stuðla að samstöðu þeirra sem hafa hlaupið 100 kílómetra
löng hlaup og lengri, stuðla að vaxandi þátttöku í slíkum hlaupum.
Félagafjöldi: 27 (eftir á að taka einn inn sem hefur uppfyllt skilyrði)
Inntökuskilyrði: Hafa lokið þátttöku í viðurkenndu, opinberu 100
kílómetra keppnishlaupi, eða lengra hlaupi.
Félög fyrir
lengra komna
Á vissu tímabili er hálft maraþon mjög langt,
svo er maraþon mikill sigur.