Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1909, Page 142

136
Skýrslur þær um fjárhag sparisjóða fyrir árin 1903—1907, sem prentaðar eru
hjer að framan, eru að öllu leyti samdar eptir reikningságripum þeim, sem sjóðirnir
eiga að senda stjórnarráðinu á ári hverju samkvæmt tilskipun 5. janúar 1874, sbr.
ennfremur iög um hagfræðisskýrslur 8. nóvbr. 1895.
Um hina einstöku liði i skýrslunum hjer að framan skal það tekið fram, er
hjer segir:
Það hefur eigi þótt ástæða til að tilgreina stofnunardag sjóðanna, heldur
aðeins stofnunarárið. Einnig er hjer sleppt upplýsingum um það, hvenær sjóðunum
haíi fyrst verið veitt lilunnindi samkvæmt tilskipum 5. janúar 1874.
Reikningstímabil flestra sparisjóða er almanaksárið nú orðið, eins og eðli-
legast er. Þó fylgja einstöku sjóðir annari reglu, og einn af sjóðunum lætur reikn-
ing sinn ná að eins yfir eitt misseri í einu. Þar sem svo er ástatt hafa tvö reikn-
ingságrip verið dregin saman í eitt í skýrslunum lijer að framan.
Um innlög í sjóðina og útborgiin á innlögum, sem áður liefur vantað upp-
lýsingar um hjá einstöku sjóði, er nú getið í öllum reikningságripum sjóðanna.
Vextir cij innlögum hafa flestir sjóðirnir tilgreint hve miklar væru, en opt
hefur eigi verið unnt að sjá.hvort dagvextir væru taldir með í útborguðum innlög-
um eður eigi.
Varasjóðnr sparisjóðanna er sú upphæð talin, er sjóðirnir hafa átt sem skuld-
lausa eign um fram skuldbindingar sínar í lok reikningstimabilsins.
Gróði á reikningstímabilinu er það talið, er varasjóður hefur aukist frá næsta
reikningstímabili á undan.
Eigi er það alstaðar, að fullnægjandi upplýsingar hafi fengist um það, hvern-
ig fje sjóðanna liafi verið ávaxtað á reikningsiímabilinu. Að vísu hafa reiknings-
ágripin ætíð borið með sjer, hve útlánin alls hafa verið há í lok hlutaðeigandi
reikningstímabils, en í nokkrum reikningságripum. svo sem í reikningságripum spari-
sjóðsins á Vopnafirði 1903—1905, og sparisjóðs Kirkjubóls- og Fellshreppa öll árin,
er það eigi sundurliðað, hve mikið al' lánunum hafi verið tryggt með veði í fasteign,
hve mikið með sjálfskuldarábyrgð og hve mikið með veði i handveðum. Þar sem
svo er ástatt hefur orðið að hafa ejrður í hlutaðeigandi dálkum í skjTrslunum lijer
að framan.
Það hefur eigi verið unnt að tilgreina sjerstaklega hvernig innstæðu^e spaiá-
sjóðsdeildar Landsbankans og útbúa lians, nje heldur útbúa íslandsbanka, er ávaxt-
að, með því að það er gjört arðberandi saman við annað það starfsfje, er bankarnir
og útbú þeirra hafa til umráða og sem aðalreikningur er saminn yfir í einu lagi.
Með aðalupphœð sjóðanna er átt við þá upphæð, er samanlagðar eignir eður
starfsfje hvers einstaks sjóðs hafa numið í lok reikningstímabilsins. Um mismun á
activa og passiva sumra sjóðanna skal vísað til athugaseindanna við hin einstöku ár.
Um tölu þeirra, er Jje áttu i sparisjóði við lok reikningstímabilsins vantar
upplýsingar alstaðar þar, sem eyður eru i skýrslunum lijer að framan. Með tölu
þeirra, er íje áttu í sjóði, er vitanlega átt við tölu viðskiptabóka, en eigi þeirra per-
sóna, er Qeð eiga.
í skýrslum þessum er þess eigi getið, hve háa vexti liver einstakur sjóður
liefur gefið af sparisjóðsinnlögum, sakir þess að engar upplýsingar lijer aðlútandi
hafa verið fyrir hendi. Þó má álíta að þeir hafi að meðaltali verið 3*/5°/°— 4°/o.
Um útlánsvexti sjóðanna vantar einnig upplýsingar. Þeir munu hafa
verið 4—5°/o.