Fréttablaðið - 13.11.2014, Side 27

FIMMTUDAGUR 13. nóvember 2014 | SKOÐUN | 27
Mjólkursamsalan hefur
náð glæsilegum árangri
í útflutningi á íslenzka
skyrinu. Fram kom í fjöl-
miðlum fyrr í vikunni að
MS áformaði að selja um
100 milljón dósir af skyri á
næsta ári, þar af meira en
80% erlendis. Sala á skyri
erlendis hefur vaxið um
85% á þessu ári.
Í Morgunblaðinu var haft
eftir Jóni Axel Péturssyni,
framkvæmdastjóra sölu- og
markaðssviðs MS, að toll-
ar Evrópusambandsins hömluðu
útflutningi á skyri frá Íslandi. ESB
gefur út tollkvóta, þannig að fyrstu
tæplega 400 tonnin sem flutt eru
inn til ríkja sambandsins eru toll-
frjáls, en eftir það leggjast á tollar.
Áætlað er að skyrsala í Finnlandi
einu og sér verði um 5.400 tonn á
næsta ári.
Í öllum norrænu ríkjunum er
gríðarleg eftirspurn eftir skyri.
„Það elska það allir, ungir sem aldn-
ir, hvar sem við setjum niður fót og
kynnum það og seljum,“ segir Jón
Axel í Morgunblaðinu.
Til að greiða fyrir útflutningnum
hafa Samtök afurðastöðva í mjólk-
uriðnaði óskað eftir að fá allt að
fimm þúsund tonna aukinn skyr-
kvóta í Evrópusambandinu, að því
er Sigurður Ingi Jóhannsson land-
búnaðarráðherra greindi frá á
Alþingi 3. nóvember. Í febrúar á
næsta ári eru áformaðar viðræð-
ur í Brussel, þar sem á að reyna að
semja um aukna fríverzlun Íslands
og ESB og krafan um aukinn skyr-
kvóta verður höfð uppi. Landssam-
tök sláturleyfishafa hafa
líka farið fram á að toll-
frjáls kvóti fyrir lambakjöt
í ESB verði aukinn úr 1.850
tonnum í 4.000 tonn.
Landbúnaðarráðherrann
sagði í þinginu að Ísland
legði áherzlu á „algera
gagnkvæmni í niðurfelling-
um tolla, þ.e. að vörur sem
eiga að vera á núlltollum
inn til Íslands verði einnig
á núlltollum inn til Evrópu
frá Íslandi.“ Væntanlega á
hann ekki við að á móti inn-
flutningskvóta fyrir skyr og lamba-
kjöt í ESB rýmki Ísland til fyrir
innflutningi sömu vara hingað; það
myndi hvorki gagnast framleiðend-
um í ESB né neytendum á Íslandi.
Jógúrtin er tolluð
Hins vegar eru margar landbún-
aðarvörur, framleiddar í ríkjum
Evrópusambandsins, sem mikil
eftirspurn er eftir hér á Íslandi, en
innflutningur er torveldaður á með
tollum. Ein slík vara er jógúrt, sem
íslenzk stjórnvöld hafa hingað til
aldrei tekið í mál að fella niður tolla
á, vegna þess að jógúrtinnflutning-
ur væri í beinni samkeppni við inn-
lenda framleiðslu.
Slík rök halda að sjálfsögðu
ekki þegar verið er að fara fram á
mörg þúsund tonna tollkvóta fyrir
stærsta framleiðanda jógúrtvara
á Íslandi inn á ESB-markaðinn. Í
ofanálag er kvótinn ætlaður vöru,
sem er víðast hvar í beinni sam-
keppni við jógúrtvörur.
Tollurinn á kíló af jógúrt sem
flutt er inn frá ESB-löndum er í dag
53 krónur. Það er ekki svakalegur
tollur miðað við ýmislegt annað
sem viðgengst í tollskránni, en auð-
vitað myndi neytendur muna um að
hann félli niður. MS og aðrir inn-
lendir jógúrtframleiðendur fengju
aukna samkeppni, sem vandséð er
að þeir gætu kvartað undan þegar
þeir blanda sér sjálfir galvaskir í
samkeppnina á ESB-markaði.
Ekki bara framleiðendahagsmunir
Það kom ekki sérstaklega á óvart
að í áðurnefndum umræðum á
Alþingi stillti landbúnaðarráð-
herrann málinu eingöngu upp sem
hagsmunamáli innlendra framleið-
enda af því að geta flutt meira út
til ESB-ríkja. En auðvitað eru það
líka hagsmunir íslenzkra neytenda
og verzlunarinnar í landinu að
tollar séu felldir niður á erlendum
landbúnaðarvörum – vörum, sem
er mikil eftirspurn eftir og allir
elska og eru þar af leiðandi í sam-
keppni við innlenda framleiðslu.
Bezt væri að það tækist að
semja um mikla lækkun á tollum á
íslenzka skyrinu og lambakjötinu,
og á móti kæmi mikil lækkun á til
dæmis jógúrt, ostum, pylsum og
skinkum frá ESB. Það væri niður-
staða sem allir ættu að geta elskað.
Skyr út, jógúrt inn:
Það elska það allir
Samstarf Strætó og VÍS
í forvörnum undanfar-
in fimm ár sýnir svo ekki
verður um villst hversu
mikil áhrif hægt er að
hafa á tjóna- og slysatíðni
fyrirtækja ef allir sem þar
starfa leggjast á eitt. Góður
árangur hefur náðst í gegn-
um árin og er markmiðið í
ár að fækka tjónum um
30% og koma í veg fyrir
slys á farþegum. Margur
kynni að halda að það væri
erfitt fyrir Strætó að ná þessum
árangri í því krefjandi umhverfi
sem fyrirtækið starfar í. En orsak-
ir umferðarslysa og -tjóna má oft-
ast rekja til ökumannsins sjálfs.
Hann hefur mest áhrif á hvern-
ig til tekst, hvernig ökulagið er,
hvaða öryggisbúnaður er notaður
og hvernig ökutækið er útbúið.
Dekk og umferðaröryggi
Góð dekk eru nauðsynleg með til-
liti til öryggis, ekki síst á veturna.
Könnun á ástandi dekkja á tjóna-
bílum VÍS sem gerð hefur verið á
veturna undanfarin þrjú ár sýnir
að bílar sem lenda í tjóni eru á mun
lakari dekkjum en aðrir bílar í
umferðinni. Fjórði hver tjónabíll í
könnununum þremur var á of slitn-
um dekkjum eða með mynsturs-
dýpt undir 1,6 mm og 12% voru á
sumardekkjum þótt hávetur væri.
Í samanburðahópi voru 13% bíla á
of slitnum dekkjum og 2% á sum-
ardekkjum. Með breytingu á reglu-
gerð er nú krafist að dýpt mynst-
urs í vetrardekkjum sé að lágmarki
3 mm frá 1. nóvember til 15. apríl.
Bil á milli bíla
Aftanákeyrslur eru mjög
algengar en þar skiptir bil
á milli bíla mestu. Bilið
þarf að lengja á hálum
vegi, lélegum dekkjum eða
með auknum hraða. Það
þarf að vera nógu langt til
þess að hægt sé að bregð-
ast við ef umferðin fyrir
framan stöðvast skyndi-
lega. Athygli ökumanns
þarf jafnframt öll að bein-
ast að umferðinni.
Athygli ökumanns
Margt glepur athygli ökumanns við
akstur, þar á meðal síminn. Í síð-
ustu könnun VÍS á símanotkun bíl-
stjóra á höfuðborgarsvæðinu reynd-
ust 7% vera með símann við eyrað
undir stýri. Þá eru ótaldir þeir sem
eru að skrifa skilaboð og vafra á
netinu eða tala með handfrjálsum
búnaði sem vissulega er leyfilegt
en hefur samt áhrif á athygli öku-
manns. Erlendar rannsóknir sýna
að ökumaður sem er að tala í sím-
ann, sama með hvaða hætti, er
fjórum sinnum líklegri til að lenda
í slysi en sá sem ekki er í símanum.
Ef þú ekur á 90 km hraða á klukku-
stund og lítur af veginum í 4-5 sek-
úndur þá jafngildir vegalengdin
sem ekin er einum fótboltavelli.
Mörgum finnst í lagi að beina allri
sinni athygli reglulega að símanum
en fæstir myndu þó loka augunum
og aka blindandi í svona langan
tíma. Umferðarslys taka stóran toll
og kosta þjóðfélagið tugi milljarða
á ári. Þannig þarf það ekki að vera
og við getum öll haft áhrif á það.
Veldur hver
á heldur – um stýrið
UMFERÐ
Sigrún A.
Þorsteinsdóttir
sérfræðingur í for-
vörnum hjá VÍS
TILBOÐ
Gæði, þjónusta, ábyrgð - það er Tengi
Opið virka daga frá kl. 8-18 og laugardaga kl. 10-15
ferkantað 80x80 cm
Tilboð 43.900 kr.
Verð áður 57.990 kr.
ferkantað 90x90 cm
Tilboð 44.900 kr.
Verð áður 59.500 kr.
SILVER sturtuhorn
bogadregið 90x90 cm
Tilboð 44.900 kr.
Verð áður 59.500 kr.
ferkantaður 80x80 cm
Tilboð 37.900 kr.
Verð áður 47.500 kr.
ferkantaður 90x90 cm
Tilboð 39.900 kr.
Verð áður 49.500 kr.
bogadreginn 90x90 cm
Tilboð 39.900 kr.
Verð áður 49.500 kr.
MORA CERA sturtusett
með blöndunartækjum
Tilboð 49.900 kr.
Verð áður 64.900 kr.
TRIN sturtubotn
ONTEX sturtubotn
SILVER sturtuhorn
10.-15. nóvember
VIÐSKIPTI
Ólafur
Stephensen
framkvæmdastjóri
Félags atvinnu-
rekenda
➜ Bezt væri að það tækist
að semja um mikla lækkun
á tollum á íslenzka skyrinu
og lambakjötinu, og á móti
kæmi mikil lækkun á til
dæmis jógúrt, ostum, pyls-
um og skinkum frá ESB.