19. júní - 19.06.2007, Qupperneq 14

Esther Guðmundsdóttir var for-
maður Kvenréttindafélgasins á
árunum 1981 – 1986. Hún er
þjóðfélagsfræðingur að mennt og
er nýbúin að ljúka mastersnámi í
opinberri stjórnsýslu.

Hvaða málefni voru efst á baugi
þegar þú varst formaður Kven-
réttindafélagsins?
„Mörg mál voru á dagskrá í minni
formannstíð sem var á síðari
helmingi kvennaáratugar Samein­
uðu þjóðanna,“ segir Esther. „Má
þar nefna umræðu um stöðu
kvenna á vinnumarkaðnum, í
félags­ og stjórnmálastarfi og
félagskonur voru sammála um að
nauðsynlegt væri að vinna að því
að auka hlut kvenna í ákvarðana­
töku í samfélaginu næstu fjögur
árin eins og landsfundur félags­
ins hafði reyndar samþykkt
haustið 1980. Á síðasta ári
kvennaáratugarins árið 1985
einkenndist starfsemi félagsins
mest að því að undirbúa ýmsa
viðburði á árinu með þátttöku í
svokallaðri ´85­nefnd.
Innan félagsins var mikill áhugi
á að auka hlut kvenna við
ákvörðunartöku í þjóðfélaginu,
eins og ég sagði áðan. Hlutur
kvenna var frekar rýr í sveitar­
stjórnum, á Alþingi og yfirleitt
annars staðar þar sem ákvarðanir
voru teknar. Konur töldu það ekki
rétt í lýðræðisþjóðfélagi að þær
kæmu ekki að þeim ákvörðunum
sem teknar voru. Við í félaginu
vorum sannfærðar um að með
aukinni fræðslu og meira sjálfs­
trausti myndu fleiri konur taka
þátt í félagsstarfi og þar með
starfi stjórnmálaflokka. Haldin
voru mörg námskeið sem áttu að
efla sjálfstraust og sjálfsvitund
Esther Guðmundsdóttir
Enn er veruleg þörf fyrir
Kvenréttindafélagið
Viðtal: Svanhildur Steinarsdóttir
kvenna og búa þær undir frekari
þátttöku í hvers konar félags­
starfi. Þetta voru námskeið í
ræðumennsku, fundarsköpum,
framsögn, greinarskrifum, fram­
komu í fjölmiðlum, tímastjórnum
og gerð skattframtala.
Félagið gerði líka ýmislegt til að
hvetja konur til dáða fyrir sveitar­
stjórnarkosningarnar 1982 og al­
þingiskosningarnar 1983.
Haldnar voru fjölmennar ráð­
stefnur og fundir eins og „Konur
og kosningar“ og höfðu fjölmiðlar
sjaldan sýnt svo mikinn áhuga á
ráðstefnum félagsins og þessari.
Mjög fjölmennur fundur var síðan
haldinn með kvenframbjóðend­
um í Reykjavík fyrir sveitarstjórnar­
kosningarnar í maí 1982. Félagið
tók upp slagorðið „Konur – kjós­
um konur“ og lét m.a. útbúa lím­
miða með þessu slagorði, sem
félagskonur dreifðu. Ýmislegt
annað var gert til að hafa áhrif á
það að konum fjölgaði sem kjörn­
um fulltrúum sem var mikið
baráttumál og félagskonur unnu
ötullega að. Á þessum tíma litu
Kvennaframboðin dagsins ljós og
áttu þau ásamt baráttu KRFÍ
töluverðan þátt í því að konum
fjölgaði úr 6,1% í 12,5% í sveitar­
stjórnarkosningunum 1982 og úr
5% í 15% í alþingiskosningum
1983.
Mikil umræða var um stöðu
kvenna á vinnumarkaðnum, en á
þessum tíma var algengara að
konur væru í hlutastörfum en
fullu starfi. Þá höfðu konur mun
lægri laun en karlar fyrir sam­
bærileg störf og starfsgreinar
þeirra voru færri. Í framhaldi af
umræðu í 19. júní 1982 hélt
félagið ráðstefnu sem bar heitið
„Að koma aftur á vinnumarkað­
inn“. Önnur ráðstefna fjallaði um
„Endurmat á störfum í þjóðfélag­
inu“. Þá störfuðu starfshópar
innan félagsins sem fjölluðu um
launamál og launamisrétti karla
og kvenna, hlutastörf/heilsdags­
störf, styttri vinnutíma fyrir alla og
fleira. Félagið tók líka virkan þátt í
Framkvæmdanefnd um launamál
kvenna sem í áttu sæti fulltrúar
frá nítján félögum launþega,
stjórnmálaflokka og kvenna­
samtaka auk Jafnréttisráðs.
Framkvæmdanefndin var svar
kvenna við óánægju þeirra með
kjör sín á vinnumarkaðnum og að
hefðbundin kvennastörf væru
lægra metin en hefðbundin karla­
störf og þrátt fyrir að konur og
karlar vinni sömu störf beri karlar
oft meira úr býtum en þær.
Teknar voru saman upplýsingar
úr tiltækum könnunum um stöðu
kvenna á vinnumarkaðnum og
birtust niðurstöðurnar í heftinu
„Staðreyndir um stöðu kvenna á
vinnumarkaðnum“. Áður hafði
1