Öldrun - 01.05.2008, Side 8

8
www.oldrun.net ÖLDRUN – 27. árg. 1. tbl. 2008
Eigi fólk erfitt með að setja sér mörk eða ef það hefur
ekki innsýn í hvað ýtir undir verki getur gagnast því að
halda einfalda dagbók þar sem eru skráðar helstu athafnir
hvers dags og verkjum síðan gefin einkunn á skalanum
0­10 þar sem 0 eru engir verkir en 10 eru verstu, hugs­
anlegu verkir. Þannig verður augljósara hvaða athafnir ýta
undir verki og þá er hægt að vinna með þær upplýsingar.
Þannig má t.d. breyta vinnustellingum, auka hvíldartíma,
skipta upp verkum eða jafnvel forðast ákveðnar athafnir.
Hægt er að beita einföldum aðferðum heima við til
að slá á verki. Mikið úrval er til af heitum bökstrum sem
hægt er að hita í ofni eða örbylgjuofni. Ísbakstrar slá vel
á verki og bólgur. Hægt er að útvega TNS, lítil rafmagns­
tæki til verkjameðferðar. Rafskautum er þá komið fyrir á
húð við verkjasvæði, tækið stillt og svo er hægt að vera á
hreyfingu meðan tækið er að vinna.
Góð reynsla er af slökun við meðferð verkja. Margar
tegundir slökunar eru til og misjafnt hvað hentar hverjum
og einum. Aðalatriðið er að finna hvað hentar og ná góðum
tökum á þeirri aðferð18,19.
Lokaorð
Ein mesta framför síðustu ára í sjúkraþjálfun gigt­
arfólks er viðurkenningin á takmörkuðu gagni óvirkrar
meðferðar og mjög aukin notkun æfinga og þjálfunar1.
Miklu máli skiptir góð samvinna fagaðila og góð samvinna
sjúkraþjálfara og einstaklingsins. Hann á alltaf að gera þá
kröfu til þeirra sem koma að meðferð hans að þeir fylgist
með nýjungum og hafi góða þekkingu á viðfangsefnum
sínum. Margar einfaldar og kostnaðarlitlar leiðir að betri
líðan eru vannýttar svo sem fræðsla um sjúkdóminn,
nauðsyn og öryggi þjálfunar og ábata af þyngdartapi.
Heimildir
1. Walker, J.M. og Helewa, A.(1996). Physical therapy in arthritis. Phila­
delphia: W. B. Saunders Company
2. Kristján Steinsson (2003). Iktsýki, nýjungar í meðferð liðagigtar. Gigtin,
2
3. Coleman, E.A., Buchner, D.M, Cress M.E., Chan, B.K. og de Lateur, B.J.
(1996, jan). The relationship of joint symptoms with exercise performance
in older adults. Journal of the American geriatrics society, 44(1):14–21
4. Doi, T., Akai, M., Fujino, K., Iwaya, T., Kurosawa, H., Hayashi, K. og
Marui, E. (2008, apr.). Effect of home exercise of quadriceps on knee
osteoarthritis compared with nonsteroidal antiinflammatory drugs: a
randomized controlled trial. American journal of physical medicine and
rehabilitation, 87(4), 258–69
5. Silva, L.E., Valim, V., Pessanha, A.P., Oliveira, L.M., Myamoto, S., Jones,
A. og Natour, J. (2008, jan). Hydrotherapy versus conventional land­based
exercise for the management of patients with osteoarthritis of the knee:
a randomized clinical trial. Physical therapy, 88(1), 12–21
6. Jamtvedt, G., Dahm, K.T., Christie, A., Moe, R.H., Haavardsholm, E.,
Holm, I. og Hagen, K.B.(2008, jan). Physical therapy interventions
for patients with osteoarthritis of the knee: an overview of systematic
reviews. Physical therapy, 88(1),123–36
7. Conn, V.S., Hafdahl, A.R., Minor, M.A. og Nielsen, P.J. (2008, apr.). Physi­
cal activity interventions among adults with arthritis: meta­analysis of
outcomes. Seminars in Arthritis and Rheumatism, 37(5), 307–16
8. Bruno, M., Cummins, S., Gaudiano, L., Stoos, J. og Blanpied, P. (2006).
Effectiveness of two Arthritis Foundation programs: Walk With Ease,
and YOU Can Break the Pain Cycle. Clinical interventions in aging, 1(3),
295–306
9. Bulthuis, Y., Drossaers­Bakker, K.W., Taal, E., Rasker, J., Oostveen,
J., van’t Pad Bosch, P., Oosterveld, F. og van de Laar, M. (2007, nov.).
Arthritis patients show long­term benefits from 3 weeks intensive exer­
cise training directly following hospital discharge. Rheumatology, (Oxford,
England) 46(11), 1712–7
10. Hughes, S.L., Seymour, R.B., Campbell, R.T., Huber, G., Pollak, N.,
Sharma, L. og Desai, P. (2006, des.). Long­term impact of Fit and Strong!
on older adults with osteoarthritis. Gerontologist, 46(6), 801–14
11. Sokka, T., Häkkinen, A., Kautiainen, H., Maillefert, J.F., Toloza, S., Mørk
Hansen, T., Calvo­Alen, J., Oding, R., Liveborn, M., Huisman, M., Alten,
R., Pohl, C., Cutolo, M., Immonen, K., Woolf, A., Murphy, E., Sheehy, C.,
Quirke, E., Celik, S., Yazici, Y., Tlustochowicz, W., Kapolka, D., Skakic,
V., Rojkovich, B., Müller, R., Stropuviene, S., Andersone, D., Drosos, A.A.,
Lazovskis, J., Pincus, T.; QUEST­RA Group. (2008, jan). Physical inactivity
in patients with rheumatoid arthritis: data from twenty­one countries in
a cross­sectional, international study. Arthritis and Rheumatism, 59(1),
42–50
12. Gelber, A.C., Hochberg, M.C., Mead, L.A., Wang, N.Y., Wigley, F.M. og
Klag, M.J. (1999, des.). Body mass index in young men and the risk of
subsequent knee and hip osteoarthritis. The American journal of medic­
ine, 107(6), 542–8
13. Messier, S.P., Loeser, R.F., Mitchell, M.N., Valle, G., Morgan, T.P., Rejeski,
W.J. og Ettinger, W.H. (2000, sept.). Exercise and weight loss in obese
older adults with knee osteoarthritis: a preliminary study. Journal of the
American Geriatrics Society, 48(9), 1062–72
14. Miller, G.D., Nicklas, B.J., Davis, C., Loeser, R.F., Lenchik, L. og Messier,
S.P. (2006, júl.). Intensive weight loss program improves physical function
in older obese adults with knee osteoarthritis. Obesity (Silver Spring,
Md.), 14(7), 1219–30
15. Focht, B.C., Rejeski, W.J., Ambrosius, W.T., Katula, J.A. og Messier, S.P.
(2005, okt.). Exercise, self­efficacy, and mobility performance in over­
weight and obese older adults with knee osteoarthritis. Arthritis and
rheumatism, 53(5), 659–65
16. Jinks, C., Jordan, K. og Croft, P. (2006, okt.). Disabling knee pain­­another
consequence of obesity: results from a prospective cohort study. BMC
public health, 6, 258
17. Covinsky, K.E., Lindquist, K., Dunlop, D.D., Gill, T.M. og Yelin, E. (2008,
jan.). Effect of arthritis in middle age on older­age functioning. Journal of
the American Geriatrics Society, 56(1), 23–8
18. Morone, N.E. og Greco, C.M. (2007, maí­jún.). Mind­body interventions
for chronic pain in older adults: a structured review. Pain Medicine, 8(4),
359–75
19. Baird, C.L. og Sands, L.P. (2006, okt.). Effect of guided imagery with
relaxation on health­related quality of life in older women with osteo­
arthritis. Research in nursing and health, 29(5), 442–51