Són - 01.01.2006, Side 73

„GULLBJARTAR TITRA GÁRUR BLÁRRA UNNA“ 73
ofangreindu dæmi þá er hvorki að finna skil á milli átt- og sexhend-
unnar hjá Þorsteini né innbyrðis á milli ferhendanna eða tersettanna.
Skemmtileg er einnig myndræn framsetning Þorsteins í niðurlagi
fjórðu braglínu er hann dregur strik út á spássíuna á eftir orðinu
„langa-strik“! Þessi uppsetning er þó ekki einkennandi fyrir þessi
skáld því ókunnug fyrirmynd virðist hafa valdið því að Gísli Thor-
arensen rambaði á sömu uppsetningu í sonnettu sinni um séra
Þorvarð Jónsson. Hjá Þorsteini og Sigfúsi er þó augljóslega um hefð
að ræða sem þeir virðast hafa tekið upp eftir fyrirmynd frá amerísk-
um skáldum þessa tíma sem mörg hver viðhöfðu einmitt þessa upp-
setningu á sonnettunni.
2.3.2 Rímskipan
Ljóðstafasetningin gegnir ekki ein merkingarfræðilegu hlutverki í
kveðskapnum. Rímið, eða skipan rímhljóma í kveðskap, vegur þar
einnig þungt. Hlutverk ríms er ekki bara í því fólgið að styrkja heild
kvæðisins eða auðvelda lesandanum að festa ljóðið í minni. Rímið
skapar hverju kvæði ákveðna samslungna heild – nokkurs konar
ramma er lykst um ljóðið.
Rímið gegnir því hvort tveggja í senn hljómrænu, fagurfræðilegu
og merkingarlegu hlutverki. Þannig tengjast saman þær braglínur sem
lúta sama rími og með markvissri notkun ríms má undirstrika merk-
ingu ákveðinna orða í ljóðinu. Þegar vel tekst til verkar rímið ekki
sem tálmi á hugsun skáldsins heldur skerpir það anda þess og fram-
setningu. Rímið hvetur skáldið til að færa hugsun sína fram á óvænt-
an og hnitmiðaðan hátt með því að setja fram nýja rímhljóma í
kveðskapnum.
Þessi varð og raunin að nokkru leyti í sonnettukveðskap íslenskra
skálda þótt hún hafi ekki sett mark sitt á kveðskapinn fyrr en liðið var
að lokum tíunda áratugar þessarar aldar. Framsetning nýrra rímtil-
brigða setti þá fyrst svip á formtilraunir hinna rómantísku íslensku
skálda. Þar skipar Þorsteinn Þ. Þorsteinsson háan sess. Hann skákaði
sem fyrrum í skjóli fjölda þeirra sonnetta sem hann hafði ort. Þær
tilraunir, sem hann gerir með skipan rímhljóma í sonnettum sínum,
kallast á við það sem sjá má í sonnettum Jakobs J. Smára eftir 1920.
Sá samanburður verður hins vegar að bíða annarra tíma þar sem
hann liggur utan þessarar rannsóknar.
Þegar horft er til rímsins í sonnettum íslenskra skálda verða eink-