Gerðir kirkjuþings - 1987, Side 11

8
Við setningu laganna um staðgreiðslu opinberra gjalda var
gengið út frá þvi að sóknargjöld og kirkjugarðsgjöld yrðu
hluti af sameinuðum tekjuskatti. Ný lög um sóknargjöld og
kirkjugarðsgjöld þurfa að taka mið af þessu.
Viðfangsefnið sem leysa þarf er þvi i fyrsta lagi að
ákveða hversu stór hluti af tekjuskattinum skuli ganga til
sókna og kirkjugarða og i öðru lagi þarf að setja reglur
um skiptingu þessa fjár milli einstakra sókna og
trúfélaga. Gengið er út frá þvi, að kirkjan haldi
tekjustofnvim sinum i heild óskertum miðað við raungildi
þess sem hún hefur nú. Æskilegt er, að reglur sem settar
verða um þetta efni verði einfaldar i framkvæmd og
jafnframt verði tryggt að kirkjan haldi sinum hlut til
frambúðar.
Ég mun ekki lýsa nánar efni þessara lagafrumvarpa, en vil
þó sérstaklega vekja athygli á nýmæli, sem er i frumvarpi
til laga um sóknargjöld. Þar er gert ráð fyrir því, að
myndaður verði sérstakur sjóður, sem nefnist
Jöfnunarsjóður sókna, og greiði ríkissjóður tillag til
hans, er nemi ákveðnum hundraðshluta af sóknargjöldum
þjóðkirkjumanna. Sjóðnum er meðal annars ætlað að standa
að hluta til undir rekstrar- og viðhaldskostnaði þeirra
kirkna, sem rikið hefur sérstakar skyldur við, en þar hef
ég i huga Dómkirkjuna i Reykjavik, Hallgrimskirkju i
Reykjavik, Hóladómkirkju og Skálholtskirkju. Þessar
kirkjur eiga allar sérstakan stað í hug og hjarta
þjóðarinnar, þær eru þvi réttnefndar landskirkjur. Þess
vegna þarf að vera unnt að styðja rekstur þeirra af
sameiginlegum tekjum kirkjunnar en hann er viðkomandi
söfnuðum ofviða.
Lagt er til að Kirkjuráð fari með stjórn þessa sjóðs og
felst i þvi að minum dómi aukið fjárhagslegt sjálfstæði
kirkjunnar.
Á siðasta Alþingi voru samþykkt lög um veitingu
prestakalla. Lögin fela sem kunnugt er i sér þá breytingu,
að prestskosningar i þeirri mynd, að sóknarmenn kjósi
prest undantekningalaust, eru afnumdar. Þess i stað er
val i höndum kjörmanna, sem eru sóknarnefndarmenn og
varamenn þeirra. Jafnframt gefst kostur að efna til
prestskosninga með þátttöku allra safnaðarmanna, ef 25 af
hundraði þeirra óska þess. Lögin fela einnig i sér þá
breytingu, að kjörmenn geta óskað eftir að kalla prest til
timabundinnar þjónustu. Hér er um að ræða mál, sem
prestastéttin hefur beitt sér fyrir árum saman. Jafnframt
hefur Kirkjuþing ályktað um þetta mál og veitt þvi
stuðning.
Eins og kunnugt er voru skoðanir skiptar um þessa nýskipan
á veitingu prestakalla, en ég vona að um hana verði góður
friður. Ég tel það hins vegar grundvallaratriði, að engin
leynd hvili yfir vali á sóknarprestum samkvæmt hinni nýju
skipan.