Skírnir - 01.01.1983, Side 29

SKÍRNIR
AÐ VERA EÐA EKKI
27
og Bjarna í Vordraumi. Nú verður henni skyndilega ljóst að þá
afneitaði hún sjálfri sér þegar hún hratt Agnari frá sér.
A þessari stundu fanst henni alt líf sitt einskisvirði, hún hafði aldrei lif-
að nema þetta eina kvöld, þegar gæfan barði að dyrum hjá henni og hún
lokaði hana úti. Þá hafði hún glatað lífi sínu í stórum stíl, eins og hún gerði
enn þá á hverjum degi í smáum stíl.(53)
Þórdís megnar ekki að gera uppreisn þrátt fyrir þessa sjálfsaf-
hjúpun, þorir ekki að yfirgefa borgarahreiðrið og halda á bratt-
ann í leit þeirrar gæfu sem hún eitt sinn glataði. Hún getur
ekki lifað eigin lífi í trássi við umhverfið — gert sjálfa sig að
manneskju. Af þessum sökum lýtur demóninn í lægra haldi —
og frú Þórdís leggst til svefns eins og ráðsettri frú sæmir! Vald-
boð samfélagsins fer með sigur af hólmi. Hið sama gerist sömu
nótt í svefnstofu Agnars læknis:
Og áður en haninn gól í þriðja sinn, svaf Agnar læknir í rúmi sinu, og dró
andann djúpt og reglulega.(68)
Á kaldhæðnislegan hátt sýnir höfundur hvernig þau svíkja
sjálf sig líkt og Pétur brást Frelsaranum forðurn, þau afneita
því sem frelsað gæti þau úr „klóm öryggisins".
II.5
Greiningin að framan leiðir í ljós ótvíræðan skyldleika með
Lognöldum og Vordraumi. Sögurnar fjalla báðar um togstreitu
lífs og dauða í mannlegri tilveru. En höfundarnir kljúfa hug-
tökin í tvo merkingarþætti og gefa þeim þannegin tvöfalda eða
tvíræða merkingu:
Þessi klofningur skapar þversögnina sem sögurnar fjalla um:
ómögulegt líf, líf í dauða.