Skírnir - 01.01.1983, Qupperneq 66

GUÐBJÖRG KRISTJÁNSDÓTTIR
íslenskt saltarablað í Svíþjóð
í riti sínu, Liturgicalslandica, birtir Lilli Gjerl0w texta úr helgi-
siðabókum frá miðöldum og gerir grein fyrir efni þeirra. Meðal
þessara rita er sérstök tegund saltara þar sem sálmunum er skipt
eftir tugum í lítúrgíska kafla, og er saltari þessi í íslenskum
máldögum nefndur Pater noster saltari. Lilli Gjerl0w getur í
bók sinni um brot úr 15 íslenskum sölturum af þessari gerð sem
varðveitt eru í Árnasafni í Kaupmannahöfn, Landsbókasafni og
Konunglega bókasafninu í Stokkhólmi. Þessi latnesku brot eru
talin íslensk vegna þess að þau munu flest vera komin úr bandi
íslenskra handrita og bóka. Auk þess hafa fundist tvö norsk
brot af þessari tegund saltara í Riksarkivet í Ósló og eitt sænskt
í Kammararkivet í Stokkhólmi.1 Saltarategund þessi mun eink-
um liafa verið notuð á íslandi og einnig víðar í erkibiskupsdæmi
Niðaróss eins og norsku brotin tvö sanna.
Nú er aðeins varðveitt eitt blað úr saltarabroti því sem er
í Svíþjóð og Lilli Gjerl0w áleit vera sænskt í bók sinni en það
hafði verið liaft í kápu utan um sænska reikninga árið 1578.2
Blað þetta sker sig mjög úr öðrum brotum sem birt eru í riti
Lilli Gjerl0w vegna þess hve fagurlega það er lýst.3 Lýsingin er
hágotnesk og svo undarlega vill til að hún minnir mjög á mynd-
skreytinguna í Stjórnarhandritinu AM 227 fol. (hér eftir Stjórn
227) sem er í tölu fegurstu handrita íslenskra.4 Þetta skal nú
athugað nánar.
Blaðið sem ber safnmarkið Cod. fragm. Ps. 24® er ekki varð-
veitt í upprunalegri stærð. Skorið liefur verið af jöðrum þess og
vantar nú á ysta hluta spássíuskreytinganna. Leturflöturinn mæl-
ist 23x16 sm., skriftin er í tveimur dálkum.
Efst í vinstra horni við upphaf 80. Davíðssálms, sem hefst á
orðunum Exultate deo, er myndstafurinn E (mynd 1). Sjálfur