Jökull - 01.12.1957, Blaðsíða 43

Horft vestur og norður af öldunum framan við Jökulsárlón. Öræfajökull til vinstri og ber Breiða-
merkurfjall við hann austanverðan, þá Breiðamerkurjökull með Esjufjallarönd(svartri) ogVeðurár-
dalsegg yzt til hægri. Jakar fljóta á lóninu, sumir svartir af aur. — Photo Sigurður Björnsson.
P'iew of Jökulsárlón, looking NW.
herði á undanhaldi Breiðamerkurjökuls á
næstu árum. En um það er óþarft að spá, því
að reynslan er væntanlega á næstu grösum.
Sigurður á Kvískerjum, bræður hans og fleiri
munu halda áfram að fylgjast með þeirri við-
ureign.
SUMMARY
SALINITY IN JÖKULSÁRLÓN,
A FRONTAL GLACIAL LAKE
IN S.E. ICELAND.
A continuous recession, beginning in 1933,
of the Breidamerkurjökull, a large outlet
glacier of the Vatnajökull icecap, has revealed
a depression formerly occupied by the longue
of ice. This Zungenbecken is noio marked by
a row of lakes along the glacier front. One
of these is Jökulsárlón, situated, tohere the
great river Jökulsá issued from tlie ice front
before 1933 by which time this river still used
to be rapid and braided. The lake is noio at
least some 5 sq. km including the part of it
covered by floating glacier, and a rtiaximum
depth of 110 m has been souncled close to the
ice margin. A plain of glacial outwasli material,
some 1000 m in width separates the lake from
the sea. Through t.his barrier the Jökulsá has
gradually cut its bed sufficiently deep to allow
the inflow of sea water into the lake at high
tide. Actually, the lake is assuming the char-
acter of a coastal lagoon and the Jökidsá is
changing from a river into a channel with
shifting tidal currents connecting this lagoon
with the ocean. It may therefore be said that
the Breidamerkurjökull is now on the point
of reaching the sea, which is certainly a new
record for glaciers in Iceland in historic and
possibly post-glacial times. A salt taste was
first discovered in the wat.er of Jökxdsárlón in
1951, axid since then the salinty has increased.
ln sunimer, however, the water becomes practic-
ally fresh during the two or three months of
the most intense ice melting as the xxielt-water
then manages to prevent the infloiu of the sea
at high tide (cf. Table I).
Langjökull 1957
Sjóliðsforingjaskólarnir í Greenwich, Dart-
mouth og Portsmouth gerðu út 50 manna leið-
angur til íslands s.l. sumar.
Voru aðalbækistöðvar leiðangursins við
Svartá, skammt frá sæluhúsinu í Hvítárnesi.
Var teiknað kort af svæðinu þar í kring, þ. e.
a. s. Hvítárnesi, vatninu og skriðjöklunum.
Tvær veðurathugunarstöðvar voru starfrækt-
ar: Önnur í aðalbækistöðvunum, en hin uppi
á nyrðri skriðjöklinum, sem gengur í Hvítár-
vatn. Eins vann allstór hópur að athugunum
á fuglalífi í Hvítárnesi og nágrenni. Tóku þeir
mikinn fjölda mynda og kvikmynda, gerðu
m. a. kvikmynd af öllum leiðangrinum, er síð-
an mun hafa verið sýnd í brezka sjónvarpinu.
Nokkrar ferðir voru og farnar á Langjökul,
og var þá íslenzkur leiðsögumaður með í för-
inni. Var farið víða um jökulinn, m. a. tvær
ferðir þvert yfir jökulinn frá Hvítárnesi að
Húsafelli og Kalmanstungu og aftur austur
yfir. Var ferðazt á skíðum, en farangur hafður
á sleðum. Dvöldu leiðangursmenn nokkrar
nætur á jöklinum og fengu misjafnt veður.
Jóhannes Briexn.