Jökull - 01.12.1968, Qupperneq 8

Mynd 2. Staðir á Langjökli, þar sem sýnum
til tvívetnismælinga hefur verið safnað. Tölurn-
ar við staðina eru 8-gildi efsta vetrarlagsins,
þar sem því var safnað að vori, áður en veru-
leg bráðnun hófst.
Fig. 2. Sampling points on Langjökull. The
numbers at each point are S-values of the
uppermost winter layer. These samples were
collected in Apri.l and May, before the melt-
ing season began.
Sýni tekið að vori af síðasta vetrarlagi jökuls-
ins ætti því að gefa hugmynd um tvívetnis-
magn vetrarúrkomunnar. En hvert er þá sam-
hengið milli tvívetnis vetrarúrkomu og ársúr-
komu? Tafla ] sýnir tvívetnismagn úrkomu frá
þrem stöðum á suðvesturhluta landsins: Hvera-
völlum, Vegatungu og Rjúpnahæð. í töflunni
er tvívetnismagn úrkomu á tímabilinu októ-
ber—apríl, tímabilinu maí—september og svo
tvívetnismagn ársúrkomunnar. Úrkomumagn
hvers tímabils er einnig sýnt. Samkvæmt töfl-
unni er munurinn á tvívetni vetrarúrkomu og
ársúrkomu mjög lítill. Þetta er andstætt því,
sem er víðast hvar annars staðar, t. d. á megin-
landi Evrópu. Orsökin er vafalaust sú, að hér
er tiltölulega milt úthafsloftslag. Ef við gerum
ráð fyrir, að vetur gangi í garð á jöklum í
október, þá merkir þetta, að með því að fara
á jökul að vori og safna sýnum af síðasta vetr-
arsnjó er unnt að fá allnákvæma hugmynd um
tvívetni ársúrkomunnar á lilutaðeigandi stað.
342 JÖKULL 18. ÁR
Þá er gert ráð fyrir, að leysing sé ekki orðin
svo mikil, þegar sýnatakan fer fram, að hún
hafi náð að gegnbleyta vetrarsnjóinn.
A árunum 1967 og 1968 voru farnar Jrrjár
ferðir á Langjökul til þess að safna sýnum af
síðasta vetrarlagi. Fyrsta ferðin var farin sam-
eiginlega af Raunvísindastofnun og Orkustofn-
un í apríllok 1967. Flogið var með Jiyrlu Land-
helgisgæzlunnar á norðanverðan jökulinn og
grafnar þar tvær holur gegnum síðasta vetrar-
lag. Þessar holur eru sýndar sem L-I og L-II á
Mynd 2. ð-giklin við hverja holu eru meðal-
tvívetnismagn síðasta vetrarlags. í byrjun maí
var síðan lagt á suðurjökulinn. Farartækið var
að þessu sinni snjósleði, fenginn að láni hjá
Gunnari Asgeirssyni, kaupmanni, hið ágætasta
farartæki. Auk starfsmanna Raunvísindastofn-
unarinnar var með í ferðinni einn sjálfboðaliði
frá Jöklarannsóknafélaginu, Carl Eiríksson. I
þessari ferð voru grafnar tvær holur gegnum
síðasta vetrarlag, sýndar sem L-III og L-IV á
Mynd 2. Fimmta holan, L-V, var svo grafin
gegnum síðasta vetrarlag Langjökuls í maí
1968. Sú ferð var farin á snjóbíl Gosa í sam-
Mynd 3. Tvívetni í úrkomu á Langjökli.
Fig. 3. Deuterium in precipitation on Lang-
jökull.