Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.2014, Blaðsíða 24

Helgarblað 7.–10. nóvember 2014
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
24 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason • Ritstjóri: Hallgrímur Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jóhann Hauksson • Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson • Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Byssurnar upp á borðið
Aðalritarinn
Guðlaugur Þór Þórðarson hefur
níu pólitísk líf. Það sást best á
flokksráðsfundi Sjálfstæðis­
flokksins á dögunum þegar
hann lét kjósa sig ritara flokks­
ins í óþökk Illuga Gunnarsson-
ar að ekki sé talað um Hönnu
Birnu Kristjánsdóttur. Þau síð­
artöldu ku hafa leitað logandi
ljósi að mótframbjóðanda gegn
Guðlaugi Þór en án árangurs. Á
nýju ári mun hann ferðast um
landið og safna atkvæðum fyr­
ir landsfundinn þar sem hann
mun bjóða sig fram til varafor­
mennsku og fella Hönnu Birnu
sem má muna fífil sinn fegurri
í pólitík.
Ólafur í fjölmiðlaleit
Hermt er að Ólafur Ólafsson,
kenndur við Samskip, hafi nú
áhuga á því að fjárfesta í fjöl­
miðli á Íslandi og leiti að slíku
tækifæri. Hvort Ólafur mun
sjálfur verða skráður fyrir fjár­
festingunni er svo annað mál.
Rekstur Samskipa gengur
ágætlega og hefur Ólafur getað
greitt sér út arð upp á um millj­
arð út úr fyrirtækinu síðastliðin
tvö ár. Ólafur er svo auðvitað
sterkefnaður maður fyrir og get­
ur hlutafé í litlum eða meðal­
stórum fjölmiðli sennilega talist
vera hálfgert klink fyrir hann.
Enn hefur hins vegar ekki
komið fram hvernig leit Ólafs
gengur.
Bróðirinn í sjóðnum
Sparisjóðsstjórinn á Siglufirði,
Ólafur Jónsson, er bróðir Birkis
Jóns Jónssonar, fyrrverandi
þingmanns
Framsóknar­
flokksins, en
DV greindi frá
því á þriðju­
daginn að
sjóðurinn
hefði lánað
Framsóknar­
flokknum tugi
milljóna króna árið 2007.
Birkir Jón var á þeim tíma
þingmaður Framsóknarflokks­
ins og formaður fjárlaganefnd­
ar. Lánið frá sparisjóðnum er á
tryggingabréfi sem er á öðrum
veðrétti í höfuðstöðvum Fram­
sóknarflokksins við Hverfisgötu.
Skömmu eftir að lánið var
veitt sameinaðist sjóðurinn
Sparisjóði Skagafjarðar og úr
varð sameinaði sparisjóðurinn
AFL.
Hún lemur
barnið sitt
Hálfbróðir drengs sem er beittur ofbeldi hefur þungar áhyggjur. – DV
Þ
ví verður vart trúað að stjórn­
völd í landinu ætli ekki að
gera hreint fyrir sínum dyrum
í kjölfar afhjúpunar DV á stór­
felldum byssuinnflutningi frá Noregi
á vegum Landhelgisgæslunnar og
ríkislögreglustjóra og umræðna sem
spunnist hafa í kjölfarið.
Vandséð er hvernig yfirvöldum
lögreglumála er stætt á því að skilja
þetta mál eftir hangandi í lausu lofti,
með almenning klórandi sér í höfð­
inu yfir stórfelldri viðbót og eðlis­
breytingu í byssueign almennu
lögreglunnar í landinu og Land­
helgisgæslunnar.
Enn hefur mörgum spurningum
sem vaknað hafa í málinu annað­
hvort ekki verið svarað, eða þá svar­
að með undanbrögðum, yfirklóri,
hálfsannleik, háði eða einfaldlega
hreinum ósannindum.
Það er til dæmis furðuleg staða að
horfa upp á að yfirlýsingar embætta
forsætisráðherra Íslands og norska
hersins skuli algjörlega hafa stangast
á í jafn alvarlegu máli og hér um ræð­
ir. Enn merkilegra er þó að forsætis­
ráðuneytið hafi að því er virðist ekki
hingað til séð ástæðu til þess að graf­
ast fyrir um hið sanna í málinu.
Það stendur þannig ennþá upp
á forsætisráðuneytið að útskýra til
fulls misræmið í því sem talsmaður
norska hersins sagði fjölmiðlum, að
herinn hafi selt hríðskotabyssurnar
250 hingað til lands fyrir jafnvirði
tæpra 12 milljóna íslenskra króna
og þess sem Jóhannes Þór Skúlason,
aðstoðarmaður Sigmundar Davíðs
Gunnlaugssonar forsætisráðherra,
segist hafa haft eftir innanríkisráðu­
neytinu, sem sé að byssurnar hafi
verið gjöf frá Norðmönnum og kostn­
aðurinn við þau „kaup“ því enginn.
Hvort var það?
Það er reyndar kapítuli út af fyrir
sig að forsætis­ og dómsmálaráð­
herra ákveði að veita einu svör sín í
þessu máli á Facebook­síðu sinni og
á síðu aðstoðarmannsins.
Það stendur líka enn upp á ráð­
herra lögreglumála og Landhelgis­
gæslunnar, þau Sigmund Davíð
Gunnlaugsson og Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur, að útskýra þetta
sama misræmi.
En opnu spurningarnar eru miklu
fleiri. Ein þeirra lýtur að tollafgreiðslu
byssusendingarinnar. Þó svo að
byssusendingin
hafi skoðast sem gjöf hefur
í öllum tilfellum þurft að tollafgreiða
vopnin, verðmeta þau og greiða af
þeim aðflutningsgjöld. Það var ekki
gert þegar byssurnar komu til lands­
ins í febrúar. Þegar málið komst
upp núna í október var rokið upp
til handa og fóta og byssurnar inn­
siglaðar, að sögn Georgs Lárusson­
ar, forstjóra Landhelgisgæslunnar,
vegna vafans um hvort um gjöf eða
sölu væri að ræða. Einnig var haft eft­
ir Georg að ekki hafi unnist tími til
að tollafgreiða vopnin þótt tollurinn
hafi vitað af innflutningnum. Þetta
er ótrúverðug skýring. Ætlast er til að
við trúum því að 200–300 lögreglu­
menn hafi um nokkurt skeið stund­
að skotæfingar með ótollafgreiddum
hríðskota byssum með vitund tollyf­
irvalda. Og af hverju var rúmt hálft ár
ekki nægilegur tími til að tollafgreiða
sendinguna? Þetta stenst varla nokkra
skoðun.
Eins standast ekki þau undan­
brögð vegna spurninga um kostnað
sem
yfirvöld
hafa haft
uppi í málinu.
Ef innkaupakostn­
aður vopnanna er
undanskilinn stend­
ur eftir kostnaðurinn
sem óumdeilanlega hef­
ur verið lagt í við þjálfun hundraða
lögreglumanna. Væntanlega hefur
þessi fjöldi þegið umtalaða helgar­
þjálfun á hríðskotabyssurnar utan
venjulegra vakta, sem gefur til kynna
margra milljóna króna kostnað bara í
yfirvinnugreiðslur.
Í þriðja lagi stenst sú skýring
enga skoðun að um eðlilega endur­
nýjun vopnabirgða lögreglunnar sé
að ræða. Um er að ræða nýja tegund
vopna sem ráðagerðir eru um að taka
í notkun innan almenna lögreglu­
liðsins í landinu. Þær 150 hríðskota­
byssur, sem lögreglan átti að fá úr
sendingunni eru auk þess mun fleiri
en byssurnar sem lögreglan átti fyr­
ir. Hvaða gögn liggja fyrir sem styðja
þessar miklu breytingar?
Það er sjálfsögð krafa að öll saga
þessa máls, málatilbúnaður og skjöl
í tengslum við það séu dregin fram
í dagsljósið. Eins er það er löngu
tímabært að þeir tveir embættis­
menn sem hæst hafa þagað um mál­
ið, þær Hanna Birna Kristjánsdóttir
inanrikisráðherra og Sigríður Björk
Guðjónsdóttir, nýskipaður lögreglu­
stjóri höfuðborgarsvæðisins, greini
frá sinni sýn á þessi mál öll. n
R
íkisstjórn Framsóknar og
Sjálfstæðisflokks hefur 60%
sæta á þingi í krafti 51% at­
kvæða kjósenda í kosn­
ingunum 2013. Þær kosn­
ingar hefðu að réttu lagi átt að vera
hinar síðustu, sem haldnar eru eft­
ir gildandi kosningalögum, þar eð
2/3 hlutar kjósenda höfnuðu þessum
lögum með því að lýsa stuðningi við
jafnt vægi atkvæða í þjóðaratkvæða­
greiðslu um nýja stjórnarskrá 2012.
Næstu alþingiskosningar munu orka
tvímælis, að ekki sé meira sagt, þar eð
þær verða haldnar skv. lögum, sem
kjósendur hafa hafnað. Gróft misvægi
atkvæða felur í sér mismunun og
mannréttindabrot, sem kjósendum
gafst í fyrsta sinn færi á að andæfa
milliliðalaust í þjóðaratkvæðagreiðsl­
unni 2012.
Stjórnmálaflokkarnir virðast þó
ætla að reyna að fara sínu fram og
hafa þjóðaratkvæðagreiðsluna að
engu. Þeir hegða sér eins og ríki í rík­
inu eins og Ólafur Jóhannesson, síð­
ar forsætisráðherra, lýsti í tímaritinu
Helgafell þegar árið 1945. Þeir færa
sig upp á skaftið, séu þeir ekki stöðv­
aðir.
Alþingi leikur sér að eldi með því
að lítilsvirða lýðræðið. Nýkjörið Al­
þingi nýtur trausts 13% kjósenda
skv. nýrri könnun MMR. Þar er við
stjórnmálaflokkana að sakast. Aðeins
bankakerfið býr við minna traust.
Bankarnir jusu lánsfé og styrkjum
í nafngreinda stjórnmálamenn og
flokka fyrir hrun svo sem fram kem­
ur í skýrslu RNA um hrunið (sjá 2.
bindi, bls. 200–201, og 8. bindi, bls.
164–170). Ekkert hefur enn spurzt
um uppgjör þeirra viðskipta. Engum
þarf að koma á óvart, að 2/3 hlutar
Íslendinga telja spillingu útbreidda í
stjórnmálum og stjórnsýslu landsins
skv. nýlegri rannsókn Gallup.
Ill var þeirra fyrsta ganga
Eitt fyrsta verk ríkisstjórnarinnar í
fyrra var að aflétta áður ákveðnum
veiðigjöldum af útgerðinni eins og til
að auglýsa, að nóg væri til af opin beru
fé. Seðlabankastjóri hafði áður stefnt
bankanum fyrir rétt vegna launadeilu
eins og til að auglýsa, að engin þörf
væri fyrir aðhald í launamálum. Á
hvorugum staðnum virtist vera til að
dreifa djúpum skilningi á viðkvæmri
stöðu efnahagsmálanna í hrundu
landi. Ríkisstjórnin bjóst síðan til að
draga umsókn um aðild að ESB til
baka í eitt skipti fyrir öll í stað þess að
láta sér duga að leggja hana til hlið­
ar til að binda ekki hendur kjósenda
fram í tímann. Ríkisstjórnin hrökk
frá þessari ráðagerð vegna mótmæla
almennings á Austurvelli og undir­
skrifta 22% atkvæðisbærra manna
undir áskorun til Alþingis um að falla
frá málinu. Skoðanakönnun Frétta­
blaðsins sýndi, að 82% kjósenda vildu
þjóðaratkvæðagreiðslu um málið
eins og stjórnarflokkarnir höfðu lof­
að.
Nú bíður framlagningar á Alþingi
frumvarp til nýrra fiskveiðistjórnar­
laga þvert á ákvæðið um auðlindir í
þjóðareigu, sem 83% kjósenda lýstu
sig fylgjandi í þjóðaratkvæðagreiðsl­
unni 2012. Þegar ríkisstjórnin legg­
ur frumvarpið fram, verður fólkið í
landinu að rísa upp og stöðva gern­
inginn. Þess myndi að sönnu ekki
gerast þörf, væri nýja stjórnarskráin
gengin í gildi, svo sem rétt og eðlilegt
hefði verið, þar eð þá hefði undirskrift
10% atkvæðisbærra manna dugað til
að vísa málinu í þjóðaratkvæði. En
úr því að Alþingi hefur stungið nýju
stjórnarskránni niður í neðstu skúffu
hjá LÍÚ, neyðist fólkið til að fara mót­
mælaleiðina. Þúsundir manna sóttu
mótmælafundinn á Austurvelli á
mánudaginn var til að lýsa andúð
sinni á ríkisstjórninni og ýmsum
verkum hennar.
„Allir dauðöfunda okkur“
„Góðar fréttir af efnahagsmálum
þessa dagana … Við erum á réttri
leið,“ segir fjármálaráðherra. „ Allir
dauðöfunda okkur,“ segir seðla­
bankastjóri. Það er eins og þeim komi
það ekki við, að læknar eru í verkfalli.
Læknaverkföll tíðkast hvergi á byggðu
bóli nema í Nígeríu og nokkrum slík­
um löndum. Tónlistarkennarar eru
í verkfalli. Prófessorar stefna á verk­
fall. Margt bendir til víðtækra verk­
falla snemma á næsta ári, þegar
samningar ASÍ við Samtök atvinnu­
lífsins losna. Margar helztu stofnanir
landsins berjast í bökkum: Landspít­
alinn, Ríksútvarpið, Háskóli Íslands,
sveitarfélögin, tónlistarskólarnir
o.s.frv. Eyðilegging og upplausn blas­
ir við hvert sem litið er.
Og bankarnir standa á brauðfót­
um eins og sést á því, að Landsbank­
inn virðist munu þurfa myndarlega
meðgjöf frá ríkinu til að geta staðið í
skilum, ákveði ríkisstjórnin að koma
í veg fyrir samning bankans við kröf­
uhafa í þrotabú gamla Landsbank­
ans. Auk þess bíður ágreiningur­
inn um lögmæti verðtryggingar eins
og hún var framkvæmd lausnar fyrir
dómstólum. Eignastaða bankanna er
því óljós enn sem komið er. Lands­
bankinn lætur það samt ekki aftra sér
frá að ætla að reisa sér nýjar höfuð­
stöðvar við hliðina á Hörpu í hjarta
Reykjavíkur. n
Ríki í ríkinu
Þorvaldur Gylfason
skrifar
Kjallari „Stjórnmálaflokk-
arnir virðast þó
ætla að reyna að fara sínu
fram og hafa þjóðarat-
kvæðagreiðsluna að engu.
Mjög skrítin
tilfinning
Bergrún Íris skrifaði og myndskreytti bók um veðrið. – DV
Ég hef aldrei
haldið því fram
Læknir sem á dögunum birti launaseðil sinn á Facebook birti einungis hluta hans. – Vísir
Hallgrímur Thorsteinsson
hallgrimur@dv.is
Leiðari „Því verður vart
trúað að stjórnvöld
í landinu ætli ekki að gera
hreint fyrir sínum dyrum
í kjölfar afhjúpunar DV
á stórfelldum byssuinn-
flutningi frá Noregi á veg-
um Landhelgisgæslunnar
og ríkislögreglustjóra.