Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.11.2009, Page 7

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 85. árg. 2009 3
Á Vesturlandi eiga átta heilbrigðis stofnanir
að sameinast í eina, Heil brigðis stofnun
Vesturlands, um næstkomandi áramót.
Það er vel þekkt að sameining stofnana
leiðir til aukins rekstrarkostnaðar fyrstu
árin, það tekur nokkur ár að ná fram
samlegðaráhrifum. Engu að síður er gerð
sú krafa til stjórnenda hinnar nýju stofnunar
að hagræða í rekstri um sem nemur
6%. Sama hagræðingarkrafa er gerð á
Sjúkrahúsið á Akureyri. Þar, eins og víða
annars staðar í heilbrigðiskerfinu, hefur
á undanförnum misserum verið hagrætt
á öllum sviðum en reynt að hlífa beinni
þjónustu við sjúklinga. Deildir hafa verið
sameinaðar, yfirvinna minnkuð verulega,
aðhalds gætt í innkaupum, svo eitthvað
sé nefnt. Frekari hagræðingu verður vart
náð án þess að skerða þjónustu, jafnvel
hætta að veita ákveðna þjónustu. En
þörfin fyrir þjónustuna hverfur ekki og
sjúklingar munu þá leita annað, að öllum
líkindum á Landspítala (LSH).
Á LSH er hins vegar ekki gert ráð
fyrir auknum verkefnum heldur þvert
á móti, stjórnendum á LSH er gert
að lækka rekstrarkostnað um 9%! Á
góðæristímanum hér á landi hefur hins
vegar verið hagrætt „inn að beini“ á LSH.
Forstjóri spítalans hefur sagt opinberlega
að svo miklum niðurskurði í rekstri verði
ekki náð án uppsagna og hefur nefnt að
segja þurfi upp allt að 500 starfsmönnum.
Ef til slíkra fjöldauppsagna kemur á LSH
verður svo nærri starfseminni gengið
að það mun taka fjölda ára að ná að
nýju því þjónustustigi sem nú er og við
gumum gjarnan af. Ef fram fer sem horfir
og skera þarf niður í heilbrigðiskerfinu
um sambærilegar upphæðir árin
2011 og 2012 er vandséð annað en
þjónustustigið muni færast aftur um mörg
ár. Sérfræðingar munu hverfa úr landi og
ný þekking mun tapast með landflótta
nýbrautskráðra hjúkrunarfræðinga og
lækna.
Sú stefna heilbrigðisráðherra, að stjórn­
endur hverrar stofnunar útfæri niður skurð­
inn hjá sér, án pólitískrar stefnu mörkunar
og án sam þættingar við aðgerðir á
öðrum stofnunum, gerir vandann enn
meiri. Niðurskurður á einum stað leiðir
af sér tilflutning verkefna og eykur
kostnað á annarri heilbrigðisstofnun.
LSH er sú heilbrigðisstofnun sem verður
að taka við öllu enda af fyrrverandi
heilbrigðisráðherra gjarnan kölluð „enda­
stöðin“ í heilbrigðiskerfinu. Starfs fólk LSH
þarf að sinna öllum þeim sem þangað
leita en engu að síður eiga stjórnendur
þar að skera niður um 9%!
Í þeim fjárhagsvanda, sem þjóðin stendur
frammi fyrir, er pólitísk stefnumörkun
grundvallaratriði. Hvernig á að nýta það
takmarkaða fé sem til ráðstöfunar er til
hinna samfélagslegu verkefna? Hvernig
á að hagræða nú án þess að valda
óafturkræfu tjóni á jafn viðkvæmu kerfi
og heilbrigðiskerfið er? Þeir einstaklingar,
sem sóst hafa eftir því að stýra landinu,
verða að axla ábyrgðina, verða að leggja
stóru línurnar, verða að forgangsraða. Þó
þekkingin sé úti á stofnunum og ráðgjöfin
komi þaðan þarf ráðherrann að taka
ákvörðunina, hans er valdið.
Í lok júní sendi stjórn Félags íslenskra
hjúkr unarfræðinga tillögur sínar vegna
niður skurðar í heilbrigðiskerfinu
til þá verandi heil brigðis ráð herra.
Þar var lögð áhersla á öryggi og
gæði þjónustunnar, endurskoðun
á heilbrigðiskerfinu og greiðslu fyrir­
komulagi vegna heilbrigðisþjónustu,
forgangs röðun verkefna og sameiningu
heilbrigðisstofnana. Stjórnin lýsti miklum
vilja til sam ráðs og sam starfs við
þau erfiðu verkefni sem fram undan
væru. Hjúkrunar fræðingar eru lang­
fjölmennasta heilbrigðisstéttin og í hópi
hjúkrunarfræðinga býr mikil þekking og
reynsla. Hvorki þáverandi né núverandi
heilbrigðisráðherrar hafa svarað erindinu.
Á tímum sem þessum, þegar mest á
reynir, þegar vegið er að mikilvægasta
kerfi samfélagsins, er nauðsynlegt að
nýta þekkingu og reynslu, innlenda sem
erlenda. Þær þjóðir, sem farið hafa í
gegnum efnahagslegar þrengingar, vara
við alvarlegum langtímaafleiðingum stór­
fellds niðurskurðar í heilbrigðiskerfinu.
Enn einu sinni ætla íslensk stjórnvöld að
hunsa slíkar viðvaranir.
Ég hvet hjúkrunarfræðinga til að
standa vörð um heilbrigðisþjónustuna,
um öryggi sjúklinga, um öryggi þeirra
sjálfra, um kjarasamningsbundin laun
og réttindi. Hjúkrunarfræðingar og aðrir
heilbrigðisstarfsmenn verða að sporna
við þeirri aðför sem nú er gerð að okkar
góða heilbrigðiskerfi.
ÞEGAR MEST Á REYNIR
Elsa B. Friðfinnsdóttir.
Nú, þegar frumvarp til fjárlaga fyrir árið 2010 hefur verið lagt fram, er
ljós sá niðurskurður sem fram undan er í heilbrigðiskerfinu. Fjárveitingar
til heilbrigðisstofnana lækka frá fjárlögum 2009 víðast hvar um 6­8% en
dæmi eru um yfir 10% lækkun fjárveitinga.
Formannspistill