Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2011, Blaðsíða 42

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 87. árg. 201138
eru í heiðri höfð enda hvílir starfsemi
Landspítala á framþróun þekkingar og
hagnýtingu hennar og á vel menntuðu
starfsfólki sem byggir ákvarðanir á
gagnreyndri þekkingu“ (Landspítali
2010b). Stutt er síðan nýju gildin voru
gefin út og ekki mikil reynsla enn sem
komið er á hvernig deildarstjórar LSH hafa
unnið með þau (Þorleif Drífa Jónsdóttir,
munnleg heimild 30. september 2010).
Má nefna að sú deild, er stuðst var við
í verkefni þessu, var lokuð í 12 vikur
síðastliðið sumar.
Um þessar mundir er hvert svið innan
LSH að semja sína eigin stefnu sem
byggð er á gildunum fjórum. Slík stefna
mun skilgreina nánar gildin fyrir hvert svið
og án efa bæta alla þjónustuna innan
LSH (Þorleif Drífa Jónsdóttir, munnleg
heimild 30. september 2010).
Umhyggja
Umhyggja felur í sér að hagsmunir
sjúklingsins séu hafðir að leiðarljósi í
allri þjónustunni sem sjúklingnum er
veitt (Kristín Björnsdóttir, 2003). Kristín
bendir á að hægt sé að skilgreina
hjúkrunarstarfið sem heildræna nálgun
og umhyggju við sjúklinginn en samskipti
við hann séu aðalatriðin hvað umhyggju
varðar. Þar er ég henni sammála.
Samskipti við sjúklingana eru einn
mikilvægasti þáttur hjúkrunarstarfsins í
þeirri tæknivæddu heilbrigðisþjónustu er
nú stendur sjúklingum til boða. Segja
má að persónuleiki, innsæi, fagkunnátta
og verkkunnátta skipti höfuðmáli í
þeim mikla hraða og auknu kröfum um
sjálfstæð vinnubrögð sem gerðar eru til
hjúkrunarstarfsfólks í dag.
Það má í raun skipta umhyggju í
tvennt: Umhyggju sem starfsfólk sýnir
annars vegar skjólstæðingum sínum
og fjölskyldum þeirra og hins vegar
samstarfsfólki sínu. Til þess að starfs-
fólki líði vel í starfi þurfa bæði yfir-
og undirmenn að sýna hver öðrum
umhyggju. Slík umhyggja leiðir af sér
aukna starfsánægju og tvímælalaust
aukna velferð skjólstæðinganna (Arney
Einarsdóttir, 2007). Stjórnendur bera
sérstaka ábyrgð á starfsanda, hver á
sinni deild. Þeir geta stuðlað að góðum
starfsanda með góðum samskiptum og
öflugri liðsheild. Sýni stjórnandi lífi og
starfi starfsmanna sinna áhuga og leggi
ekki einungis áherslu á verklegu þættina
uppsker hann betri liðsheild fyrir bragðið
(Ásta Bjarnadóttir, 2000). Það helst í
hendur að sýna starfsmönnum umhyggju
og að halda í góða starfsmenn. Jafnvel
bestu starfsmenn þrá að fá viðbrögð frá
bæði yfirmanni og samstarfsfólki þegar
starf er vel unnið og gert af fagmennsku
(Hunsaker og Alessandra, 2008). Til þess
að stuðla að umhyggju á sjúkradeild
og auka hana tel ég að framtíðarsýn
og stefna hjúkrunardeildarinnar verði að
vera skýr og höfð að leiðarljósi bæði í
hjúkruninni og stjórnuninni á deildinni.
Slík stefna svarar spurningunni um hvert
aðalmarkmið deildarinnar er. Áhugavert
væri fyrir sem flestar hjúkrunardeildir að
útfæra gildin og aðlaga þau að stefnu
hjúkrunardeildarinnar og þeirri þjónustu
er veitt er á deildinni.
„Góð gildi, sem höfð eru
að leiðarljósi, stuðla að
heildrænni og þverfaglegri
þjónustu við sjúklingana.“
Góð gildi, sem höfð eru að leiðarljósi,
stuðla að heildrænni og þverfaglegri
þjónustu við sjúklingana. Berry og Seltman
(2008) lýsa því að gildi vinnustaðarins eigi
í raun að vera starfsmönnunum runnin í
merg og bein. Þeir félagar leggja mikla
áherslu á að þeir sem sinna hjúkrun
hafi ávallt þarfir sjúklingsins í fyrirrúmi.
Gæði þjónustunnar séu í fyrirrúmi, ekki
umfang hennar. Með góðum gildum
verður umhyggjan óneitanlega ofarlega í
huga starfsmannanna. Stjórnendur verða
því að leggja áherslu á að allir starfsmenn
viti hver gildi og sýn deildarinnar eru.
Mikilvægt er að þau séu sýnileg og að
við alla vinnu deildarinnar, bæði innan
dyra sem utan, séu þau ávallt höfð til
hliðsjónar þegar þarfir sjúklingsins eru
skoðaðar og hjúkrun veitt (Berry og
Seltman, 2008).
Í kjölfar þeirra miklu breytinga er
heilbrigðiskerfið gengur nú í gegnum
reynir á leiðtogahæfni stjórnenda.
Þeir geta sýnt umhyggju með því
að hvetja undirmenn sína á þessum
breytingatímum og veita þeim jafnframt
frelsi til að taka ákvarðanir og ekki síður
taka ábyrgð á gerðum sínum. Samskipti
yfir- og undirmanna þurfa að vera góð og
gegnsæ. Þannig skapa yfirmenn tækifæri
til að undirmenn geti viðrað skoðanir
sínar, jafnt ánægju- sem óánægjuraddir.
Starfsmannafundi ætti að halda
reglulega, ekki sjaldnar en einu sinni í
mánuði, en þeir eru vettvangur samskipta
milli fagaðila. Að sögn Kotter (1996) er
mikilvægt að stjórnendur hafi undirmenn
sína með í ráðum við allar breytingar
og veiti þeim eins miklar upplýsingar
og hægt er, eins fljótt og hægt er.
Undirmenn eiga ekki að þurfa að heyra
um breytingar, sem að þeim snúa, frá
Mynd 2. SVÓT - greining á umhyggju á hjúkrunardeild.
Sterkar hliðar
Vel mönnuð deild. Góð samskipti
milli undir- og yfirmanna. Starfsfólk
er almennt meðvitað um þarfir
sjúklingsins.
Tækifæri
Stofnun göngudeildar þar sem
hægt er að veita fleiri sjúklingum
umhyggju og um leið auka
starfsánægju starfsfólksins.
Veikar hliðar
Miklar breytingar innan deildar og
lokanir yfir sumartímann. Auknar
kröfur um framleiðni. Aukið álag
af völdum breytinga og hröð
starfsmannavelta.
Ógnir
Óvissa ríkir vegna mikilla
hagræðingarkrafna. Yfirvofandi
uppsagnir. Ólíkar deildir sameinaðar.
Auknar kröfur á starfsfólk. Skortur á
umburðarlyndi.