Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2011, Blaðsíða 41

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 87. árg. 2011 37
Mynd 1. Dæmi um SVÓT - greiningu á almennri hjúkrunardeild.
Sterkar hliðar
Deildin vel mönnuð af hæfileikaríku
starfsfólki Starfsánægja mælist
há meðal starfsfólks vegna góðs
stjórnanda. Lítil starfsmannavelta.
Tækifæri
Taka í notkun gæðavísa,
t.d. í formi sjúklingakannana.
Veikar hliðar
Gæðavísar ekki notaðir á deild.
Almenn notkun á rafrænni
sjúkraskrá ekki nægjanleg.
Ógnir
Fyrirhugaðar breytingar
sökum sparnaðar innan LSH.
að leiðarljósi. Í þessari vinnu var litið til
allra þeirra þátta er máli skipta við rekstur
sjúkrahússins. Slíkt er mikilvægt til þess
að stefnumótunin verði raunhæf og hæfi
starfsemi spítalans (Landspítali, 2010b).
Lögð var áhersla á að gæði þjónustunnar
yrðu aukin, afköst hámörkuð og sóun
haldið í lágmarki á spítalanum. Hlutverk
stjórnenda í þessu stefnumótunarferli er
að leggja áherslu á mikilvægustu þætti
rekstrarins og það sem skiptir mestu máli
í þjónustu spítalans við sjúklinga sína.
Með því vinnur Landspítali í anda hinna
nýju gilda. Nýju gildin, sem unnið verður
eftir, eru fjögur: umhyggja, fagmennska,
öryggi og framþróun.
Hlutverk stjórnenda
Samkvæmt útgefnu efni Landspítalans
um ábyrgðarsvið stjórnenda (Land-
spítali, 2010a) kemur fram að hjúkrunar-
deildarstjóri ber margvíslega ábyrgð á
hjúkrunardeildinni. Hann á ávallt að hafa
í huga gildi Landspítalans, sýn og stefnur
og beita þeim við daglega stjórnun
innan deildarinnar. Gerðar eru kröfur til
hjúkrunardeildarstjórans um hæfni og
kunnáttu til þess að útfæra gildin í starfi
og miðla þeim til undirmanna sinna.
Hvaða hæfileika og skyldur verður
stjórnandi að hafa til þess að geta
útfært hin nýju gildi LSH? Með faglegum
vinnubrögðum, samkvæmt þeim starfs-
kröfum er gerðar eru til hjúkrunar-
deildarstjóra (Landspítali, 2009a), verður
hann meðal annars að sjá um að gerð sé
mönnunaráætlun í samræmi við þarfir og
fjárheimildir deildarinnar. Það er einnig á
herðum hjúkrunardeildarstjóra að bjóða
bestu þjónustu sem völ er á, meðal
annars með því að innleiða breytingar
sem yfirstjórn spítalans setur og aðlaga
þær starfsfólki og starfsemi deildarinnar.
Hjúkrunardeildarstjóri á einnig að standa
vörð um réttindi sjúklinga og greiða úr
öllum þeim vandamálum er upp geta
komið varðandi óánægju og kvartanir
sjúklinga og aðstandenda þeirra. Það er
einnig á ábyrgð hjúkrunardeildarstjóra
að sjá um að öll skráning á deildinni sé
í samræmi við verklagsreglur spítalans
og flæði sjúklinga á deild sé stjórnað
í samstarfi við aðrar deildir spítalans.
Hvað starfsmannamál snertir verður
hjúkrunardeildarstjóri að geta séð um
margvísleg verkefni. Má þar nefna
ráðningu, móttöku og þjálfun nýrra
starfsmanna og umsjón með því að allir
nýir starfsmenn fái í hendur starfslýsingu
og að þeim sé kunnugt um hvert starf
þeirra er, slíkt stuðlar að auknu öryggi
á deildinni. Símenntun og starfsþróun
allra starfsmanna er enn fremur á hendi
hjúkrunardeildarstjóra.
Hjúkrunardeildarstjóri verður að geta
stuðlað að jákvæðu starfsumhverfi
og vera til fyrirmyndar í starfi og
hegðun. Góð þekking á hjúkrun og
góð samskiptahæfni eru ákjósanlegir
eiginleikar hjúkrunardeildarstjóra
(Landspítali, 2009a). Leiðtogahæfni, sem
nýtist í samskiptum við alla starfsmenn
deildarinnar, er vitaskuld einnig góður
eiginleiki. Þá skal hjúkrunardeildarstjóri
einnig vera öðrum fyrirmynd í vönduðum
og öguðum vinnubrögðum ásamt góðri
þekkingu á þjónustu Landspítala. Hann
þarf að geta haldið í dýrmæta starfsmenn
með góðri stjórnun á deild. Með því að
uppfylla þær starfskröfur. sem gerðar
eru til stjórnandans, má segja að hann
útfæri gildi spítalans með faglegum
vinnubrögðum.
Til þess að skoða vægi nýju gildanna,
umhyggju, fagmennsku, öryggis og
framþróunar, sem LSH kynnti fyrir
stuttu, notaði ég SVÓT-greiningu. SVÓT
er skammstöfun fyrir orðin sterkar
hliðar, veikar hliðar, ógnir og tækifæri
en þessi orð eru notuð þegar eining, til
dæmis almenn hjúkrunardeild, er metin
út frá þessum viðmiðum (Ference og
Thurman, 2009). SVÓT-greiningin getur
verið dýrmætt tæki fyrir stjórnendur
til þess að meta stöðu og möguleika
deildarinnar. Sterkar og veikar hliðar
koma innan frá, svo sem notkun á
gæðavísum og mönnun á deildinni, en
tækifæri og ógnir stafa af ytra umhverfi
sem hefur áhrif á starfsemi deildarinnar.
Slíkt getur átt við um yfirvofandi lokanir
á starfseiningum spítalans sökum
sparnaðar.
Með því að nota þessa greiningu geta
stjórnendur unnið markvisst að því að
bæta og styrkja þá þætti er þurfa þykir
og ekki síður viðhalda þeim þáttum er vel
koma út í SVÓT-greiningunni (Ference
og Thurman, 2009). Í raun ætti að gera
SVÓT-greiningu reglulega á þeim þáttum
er varða þjónustu hjúkrunardeildar. Með
SVÓT-greiningunni getur hjúkrunar-
deildarstjórinn fylgst með hvort sú
þjónusta, sem veitt er á deildinni, er í
samræmi við hin nýju gildi LSH. Dæmi
um SVÓT-greiningu er að finna á mynd
1. Á mynd 2 er enn fremur gerð slík
greining á umhyggju á sömu deild.
Skilgreining LSH á gildunum
Samkvæmt stefnu LSH til 2016 miðast
starfsemi spítalans við þarfir sjúklingsins
og skilgreining spítalans á gildunum
er þessi: „Umhyggja og fagmennska
einkenna starf Landspítala. Öryggi
sjúklinga, starfsmanna og samfélags er til
grundvallar öllu starfi. Menntun og vísindi