Skólavarðan - 01.10.2006, Blaðsíða 14

14
FRAMHALDSSKÓLINN ÚTI Í NÁTTÚRUNNI
SKÓLAVARÐAN 7.TBL. 6. ÁRG. 2006
Nemendaferðir í
þjóðgarðinn í Skaftafelli
Undanfarin ár hafa greinarhöfundar
farið í námsferð að rótum Vatnajökuls á
haustin. Það eru fyrst og fremst nemendur
á náttúrufræðibraut, sem komnir eru
áleiðis í námi, sem eiga kost á því að fara
í þessa ferð. Þó að aðaltilgangurinn sé að
fræðast um náttúru landsins er sagan þó
ekki langt undan því eins og flestir vita
eru þessar greinar nátengdar í okkar litla
landi. Þar sem ferð okkar tekur einungis
tvo daga og margir athyglisverðir staðir á
suðausturhorninu höfum við þurft að velja
vandlega þá staði sem við skoðum.
Tenging við námskrá
Tilgangur þessara skrifa er að benda
kennurum á hversu auðvelt er að tengja
námsferð sem þessa við nám á framhalds-
skólastigi. Það á einkum við um eftirtalda
áfanga: NÁT103, NÁT113, JAR103, JAR203,
LÍF113 svo og LÍF303 sem er verkefna-
áfangi sem til dæmis er hægt að vinna
innan svæðisins. Einnig tengist heimsókn
á svæðið Íslendingasögum, s.s. Brennu-
Njálssögu, og svo áföngunum SAG103 og
SAG203 því á svæðinu eru ótal sögufrægir
staðir.
Ferðatilhögun er í stórum dráttum sú að
lagt er snemma af stað frá Egilsstöðum og
ekið sem leið liggur suður til Hafnar. Áð er í
Berufirði þar sem græna flikrubergslagið,
sem kallað hefur verið Skessutúff, liggur
að sjó. Fjöldi annarra markverðra staða eru
skoðaðir s.s. Teigarhorn í Berufirði, heilsað
upp á álftirnar í Lóni og litadýrð bergs og
gróðurs er numin. Komið er við á Höfn
þar sem nemendur úr Framhaldsskólanum
í Austur-Skaftafellssýslu (FAS) bætast í
hópinn. Þaðan liggur leiðin svo í Skaftafell
þar sem lengst er dvalið.
Á leiðinni gefst einstakt tækifæri til að
virða fyrir sér landmótun jöklanna, bæði
hvernig þeir hafa mótað fjöllin og einnig
áhrif þeirra á láglendið. Við Jökulsárlón
er jafnan staldrað við í dágóða stund því
þar er margt að sjá og hægt að segja
nemendum frá. Má þar sem dæmi nefna
hraða hopun Breiðamerkurjökuls, lónið
sjálft, jökulruðningana sem umlykja lónið,
stystu á landsins svo og ágang sjávar við
ströndina.
Á þessari leið gefst líka gott tækifæri til
að virða fyrir sér fuglalífið. Tún og sandar á
Suðausturlandi eru ákjósanlegir staðir fyrir
ýmsar tegundir fugla sem safna kröftum og
æfa flugið áður en haldið er af landi brott.
Oft má sjá heilu breiðurnar af heiðagæs
og grágæs. Einnig er algengt að fuglar,
svo sem helsingi, staldri þar við á leið sinni
frá Grænlandi til vetrarstöðvanna.
Jökulgarðar
Næst er áð við Kambana sem svo eru
nefndir. Þeir heita Kambsmýrar- og Kvíár-
mýrarkambur og eru einhverjir stærstu og
sérstæðustu jökulgarðar hérlendis og þótt
víðar væri leitað. Til að skoða ummerki
jökulsins er nauðsynlegt að ganga upp á
annan jökulgarðinn og er jafnan gengið
upp á Kambsmýrarkamb sem er vestar.
Þegar komið er upp í nokkra hæð sést
greinilega hvernig jökullinn hefur rutt
görðunum upp. Miðað við umfang þeirra
má vel gera sér í hugarlund hversu stór
Kvíárjökull hefur eitt sinn verið. Líkt og
aðrir jöklar hefur hann hopað verulega
síðustu áratugi.
Þegar horft er yfir svæðið sem eitt
sinn var hulið af jöklinum sést glögglega
hvernig hann vinnur verk sitt. Fremst er
töluvert um gróður en eftir því sem innar
dregur verður hann fábreyttari. Jökulker
á mismunandi stigum sjást vel og innst
við jökulsporðinn sést hvernig jökullinn
ýtir í sífellu upp framburði sínum. Þegar
staðið er uppi á kambinum er einnig hægt
að fá ágætt yfirlit um gróðurframvindu
svæðisins.
Ummerki eldgosa
Háalda er stórt og mikið jökulker milli
Sandfells og Hofs. Það myndaðist í gosinu
í Öræfajökli 1727 þegar jökullinn tættist
og hrundi fram vegna eldsumbrotanna.
Stóreflis jakar sátu eftir á láglendi og
bráðnuðu þar. Það má vel gera sér kraft
Framhaldsskólanemendur á Austurlandi tengja
ferðalög við nám í náttúruvísindum
Í FAÐMI VATNAJÖKULS
Á Skeiðarársandi. Nokkrir nemenda
standa á brúarbita sem skemmdist í
hamfarahlaupinu 1996.
Hjördís Skírnisdóttir Þorbjörn Rúnarsson