Stjórnartíðindi fyrir Ísland: B-deild - 01.12.1881, Qupperneq 139

127
1881
4. Fram lagt brjof frá Friðbirni Stoinssyni á Akureyri, 25. maí 1880, jiar sem hann
beiðist meðmæla amtsráðsins til þess, að sjer verði veittur svo sem 200 kr. styrkur
upp í túnasljettun og aðra jarðabót á landskika nokkrum, sem hann liafði keypt á
Oddeyri, af ijo því, sem ætlaö er amtinu af fjárveitingunni til eflingar búnaði. Amts-
ráðið áloit þetta fyrirtœki virðingarvert, on gat samt okki mælt með þessari beiðni
til landshöfðingja, með því að fje væri lítið fyrir hendi, þar sem þessu amti iilotn-
aðist að oins 4000 kr. af nefndri fjárve.iting, og væri holmingurinn af því ætlaður
búnaðarfjelögum; af liinum 2000 kr. væru þegar 1050 kr. veittar til sýningar og
frœðslumála, og bœnir komnar um allt að 2000 kr. mest til frœðslu í búnaðarleg-
um efnum. ltáðinu fannst það lioldur ekki samsvara tilgangi þessarar ijárvcitingar,
að verja henni til styrks eða vcrðlauna fyrir verk, sem búið væri að vinna. Amts-
ráðið skilur liina umrœddu fjárvoitingu til efiingar búnaði á þann liátt, að liún
einkum miði til að styrkja unga og ofniloga menn, sem iíklegir eru til þess aðgeta
orðið til frambúðai' til þess að leiðboina mönnum í búnaðarlogum efnum.
5. Forseti lagði fram brjcf landshöfðingja, 27. jan. 1881, um skiptingu milli amtanna
á því fje, som veitt er í íjárlögunum 9. gr. C. 4. til eflingar búnaði í landinu. í
tilefni af þessu brjefi landshöfðingja lýsti amtsráöið yfir áliti sínu um eptirfylgjandi
atriði.
I. Amtsráðið áleit enga nauðsyn bora til að breyta að svo komnu því hlutfalli, som
komst á með dómsmálastjórnarbrjeli 26. fcbr. 1876 um skiptingar milli amtanna
á því fje, sem ætlað or til eflingar búnaði. Hlutfall þotta er miöað við fólks-
tölu amtanna, og virðist amtsráðinu þetta hinn cðlilegasti grundvöllur til að
byggja á skiptinguna. Ef nú svo reyndist, við hið almenna fólkstal, sem verður
á komanda liausti, að hlutfall fólkstölunnar í ömturn landsins liofði raskazt að
nokkrum teljandi mun síðan 1870, áleit amtsráðið ]rað rjett, aö breyta skipting
fjárins þar eptir.
II. Amtsráðinu var eigi fullkunnugt um öll búnaðarfjolög í amtinu. í allmörgum
hreppum eru smáíjelög, sem ýmist kallast búnaðarfjolög eða framfarafjclög. Fá-
ein þeirra eru búin að standa mörg ár, on flest eru nýlcga stofnuð. Meðal hinna
eldri er búnaðarfjelagið í Svínavatnshreppi í Ilúnavatnssýslu, og framfarafjelagið
í Grýtubakkahreppi í Pingeyjarsýslu. Af liinum yngri má nefna framfarafjelag
Hrafnagilshrepps, Saurbœjarhrepps og Öngulsstaðalircpps i Eyjafjarðarsýslu, sem
standa í sambandi hvort við annað. Nú á þessu vori mun vcra stofnað búnað-
arfjelag í hverjum lireppi sýslunnar, og er í áformi að þau sameini sig í oina
deild sem lijeraðsfjolag. í Fellnahreppi í Norður-Múlasýslu er nýstofnað búnað-
arfjelag. í Skagafirði er enn fromur nýlega slofnað svo kallað kynbótafjelag,
sem setur sjcr það ætlunarvcrk að bœta kyn hosta, nauta og sauða, en amts-
ráðinu er lítið kunnugt um framkvæmdir fjelags ]>essa. Hin clzta og helzta
stofnun í amtinu til' eilingar búnaði er búnaðarsjóður amtsins, sem stendur und-
ir stjórn amtsráðsins, og sem á 4000 kr. höfuðstól. Vöxtum lians holir á seinni
árum einkum verið varið til að kaupa og ínnleiða ný jarðyrkjuvcrkfœri.
III. Af þeim 10000 kr., sem fjárlögin 1880—1881 veita hvort árið fyrir sig.til cíl-
ingar búnaði, vonaði amtsráðið cptir ]>ví, sem skýrt cr frá að framan, að þessu
amti blotnist 4000 kr. alls þetta yflrstandi ár. En þegar amtsráðiö nú eptir
fyrirmælum landshöfðingja ætti að gjöra ákveðna tillögu nm, hvernig skipta
skyldi helmingi þessarar upphæðar mil.fi búnaðarljelaga þeirra, scm nú væru í