Einn Helsingi - 01.03.1946, Blaðsíða 17

EINN HELSINGI
15

dómaleysi, víðsýni, réttlætiskennd og
skilningsvilja, sem ekkert gat skapað
ncma hún sjálf, — og þessa mynd, sem
hún varð að skapa, — og hafði þess
engrar undankomu, — varð að skapa,
hvort sem hún vildi eða ekki, — hvort
scin henni líkaði betur eða verr. —
' Hvort sem hún i barnaskap reynir að
loka augum fyrir, því sem 'orðið er,
eða ekki.
Ekkert fær breytt því, sem búið er
að gerast né afturkallað liðinn dag og
unnið verk.
Dag eftir dag mótaði þjóðin þessa
mynd sína hér i fátæklegri vistarveru
eins lítilsmegandi einstaklings sins, í
„biðsal dauðans", þar sem dyrnar út 1
nóttina standa opnar í hálfa gátt og
---------->o-«
klær myrkursins seilast æ lengra inn
með dyrustafnum.
Dag frá dcgi sá hann þessa mynd
skýrast og drætti hennar dýpka og
festast, — þessa mynd, sem þjóðin nú
eignast, eina, óvéfengjanlega ófalsaða
af þjóðfélagslegri árvekni sinni og
hlustandi samhug, frá þessum tima, —
og myndina, sem til sýnis verður um
alla framtíð, meðan íslenzk tunga er
töluð.
Sú eina mynd úr hugarfari islenzku
þjóðarinnar, sem komandi timar og
kynslóðir geta og munu byggja á dóm
sinn um samfélagslegan þroska ein-
.staklinganna meðal hennar á þessum
sögulegu tímamótum i ævi hennar.
■C<> —------
Iðrunin er hin banvæna tilfinning, sem lamar og eitrar alla lífs-
trú og viðnámsþrótt mannlegs eðlis.
Eyðslusemi og hóflaus bruðlun er oftast kölluð örlæti, höfðing-
skapur og risna hjá þeim, sem hafa offjár til umráða, en þykja allra
glæpa verstir og auðvirðilegastir hjá þeim fátæku.
Einn höfuðgalli mannanna í núverandi samfélagi og á núverandi
þroskastigi er, að annaðhvort finnst manninum, að hann sé að
kenna, eða hann sé að nema, í stað þess að opna augun fyrir því,
að ósjálfrátt undir öllum kringumstæðum kennum vér og nemum
i senn. — Ef vér gerðum okkur það Ijóst, væru miklar breytingar i
vændum í mannlegu samfélagi, og miklu af blindu djöfulæði skiln-
ingsóvilja og skilningsleysi útrýmt.
Þroskastig okkar, samfélagsleða séð, er ekki hærra ennþá, en að
sönn samfélagsleg hugsun einstaklingsins nær varla til hans eigin
fjölskyldu, hvað þá út fyrir hana.
Það er aðeins eitt, sem ég er að vona að geta kennt ykkur, aðeins
eitt, sem ég get kennt, sökum míns takmarkaða þroska og þekkingar.
En Það er, að ekkert er svo smátt, enginn svo aumur og einskisnýtur,
að jafnvel sá vitrasti og voldugasti geti ekki af honum lært nokkuð.