Náttúrufræðingurinn - 2015, Qupperneq 63

155
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
Heimildir
1. Ævar Petersen, Guðmundur Ö. Benediktsson & Ib K. Petersen 2013.
Monitoring and population changes of Red-throated Divers in Iceland.
International Loon and Diver Workshop. Hanko, Finnlandi, 21.–22. sept-
ember 2013. Ágrip/Abstract. 1 bls.
2. Bergsveinn Skúlason 1932. Hættir krumma. Náttúrufræðingurinn 2
(11–12). 179–181.
3. Schamel, D. & D.M. Tracy 1985. Replacement clutches in the Red-
throated Loon. Journal of Field Ornithology 56 (3). 282–283.
4. Wolley, J. & A. Newton 1902–1907. Ootheca Wolleyana: An illustrated
catalogue of the collection of birds’ eggs. Taylor & Francis, London. Vol.
II, i–vi+665 bls. + App. 93 bls.
5. Sjölander, S. & G. Ågren 1972. Reproductive behavior of the Common
Loon. Wilson Bulletin 84 (3). 296–308.
6. Hólmfríður Sigþórsdóttir, Ester R. Unnsteinsdóttir & Páll Hersteinsson
1999. Sumarfæða fullorðna refa (Alopex lagopus), fæða borin heim og
fæðuleifar á grenjum við sjávarsíðuna. Bls. 116 í: Líffræðirannsóknir á
Íslandi. Afmælisráðstefna Líffræðifélags Íslands/Líffræðistofnun
háskólans. 154 bls.
7. Hálfdán H. Helgason 2008. Fæða refa (Vulpes lagopus) á hálendi Íslands
að vetrarlagi. 3 eininga rannsóknarverkefni við líffræðiskor HÍ. 12 bls.
(http://www.melrakki.is/greinar/skra/20/)
8. Snæfríður Pétursdóttir 2015. Vetrarfæða tófu (Vulpes lagopus) á Íslandi.
Samanburður á vetrarfæðu tófu á milli landshluta. BS-ritgerð við Líf- og
umhverfisvísindadeild Háskóla Íslands. i–x+15 bls. (http://hdl.handle.
net/1946/21845)
9. Björn J. Blöndal 1980. Sögur og sagnir. Setberg, Reykjavík. 207 bls. (Vitn-
að til bls. 131–132.)
10. Ævar Petersen 2008. Himbriminn – konungur vatnanna. Sportveiðiblaðið
27 (1). 26–28.
um höfundinn
Ævar Petersen (f. 1948) lauk B.Sc.-Honours-prófi í
dýrafræði frá Aberdeen-háskóla í Skotlandi 1973 og
doktorsprófi í fuglafræði frá Oxfordháskóla á Englandi
1981. Ævar er nú á eftirlaunum.
Póst- og netfang höfundar/Author’s address
Ævar Petersen
Brautarlandi 2
IS-108 Reykjavík
aevar@nett.is
til. Egg villtra fugla eru samt algeng
í fæðu refa hér á landi.6,7,8
Himbrimar verpa víða upp til
heiða á Íslandi fjarri mannabyggð.
Má telja víst að himbrimavarp héldist
illa á heiðum uppi nema fuglinn
gæti varið hreiður sitt gegn refum.
Himbrimar verpa gjarnan í hólmum
í vötnum enda hultari þar en í landi.
Þó er það eflaust ekki algilt að hreiður
í hólmum sleppi við afrán refa. Björn
J. Blöndal9 segir frá því að bóndinn
í Örnólfsdal ofarlega í Borgarfirði sá
ref synda út í hólma í Hrólfsvatni
fram á heiði. Himbrimar voru þar
með hreiður og var refurinn u.þ.b. að
grípa egg þegar fuglarnir lögðu til
atlögu. Refurinn skellti sér til sunds
en á leiðinni í land sá bóndi að tófan
lyftist í sífellu. Héldu himbrimarnir
uppi árásum á syndandi tófuna með
því að kafa undir hana og beita
hvössu nefi sínu. Hún náði þó landi,
lagðist þar niður og lá í einn og hálfan
tíma. Má telja víst að belgur tófunnar
hafi gatast í viðureigninni við
fuglana. Veiðimenn verða stundum
smeykir þegar þeir eru nærri hreiðri
og himbrimar kafsynda í áttina að
þeim.10
Summary
Arctic Fox outwits a Great
Northern Diver
Direct observation was made when an
Arctic Fox predated an egg from a Great
Northern Diver nest, with the incubat-
ing bird present. For about half an hour
prior the fox had been watched from a
vantage point (through a 30× telescope),
searching as he travelled about two kilo-
meters. During that time the fox raided
three Red-throated Diver and one Great
Black-backed Gull nests, before reaching
the Great Northern Diver nest. The incu-
bating bird left the nest as the fox ap-
proached but showed typical intruder
avoidance behaviour in front of the nest
spreading the wings and splashing with
the legs.5 Apparently to distract the
bird’s attention from the intended mo-
tive the fox started digging with the
forelegs, at which time the diver calmed
down. Suddenly the fox lept forward,
grabbed one of two eggs from the nest
and ran away. The egg was cached about
50 meters away, after which the fox went
out of sight.
3. mynd. Sumarbústaðurinn Nýlenda
skammt frá Ökrum á Mýrum. Athuganir
fóru fram af höfðanum en þaðan sést vel yfir
landið umhverfis. Hér sér yfir Nýlenduvatn
til norðurbakkans. – Summer retreat Nýlenda
near Akrar at Mýrar, W-Iceland. Observations
were made from the promontory, from where
the surrounding lowland is easily explored.
Ljósm./Photo: Ævar Petersen, 28. ágúst 2010.
NFr_3-4 2015_final.indd 155 30.11.2015 16:34