Ægir - 01.12.2015, Blaðsíða 24

Mynd af Jóni Bergvinssyni, móðurbróður Bergvins, hangir uppi á
vegg í kaffistofu Glófaxaútgerðarinnar.
Bergvinsdóttir, fluttu síðan í
Kópavog árið 1960 og pabbi
varð skólastjóri Víghólaskóla.
Eftir sem áður var ég á Norð-
fjarðarbátunum en hingað til
Eyja kom ég árið 1964. Maríu
konu minni, sem er frá Skálum
á Langanesi, hafði ég kynnst í
Reykjavík.
Mér líkaði strax vel hér í Eyj-
um og ég hef alltaf sagt að það
er hvergi betra að vera ef mað-
ur ætlar að stunda sjóinn. Í gos-
inu fórum við til Grindavíkur og
ég kunni ágætlega við mig þar
og hefði svo sem verið til í að
búa þar áfram en María vildi
koma aftur hingað, enda vorum
við nýbúin að byggja hús hér
og höfðum aðeins búið í því
um eitt ár þegar fór að gjósa.
Sem betur fer fór húsið ekki
undir hraun. Það var því margt
sem togaði í okkur að flytja aft-
ur til Eyja og hingað komum við
í september 1974, Lúðvík var þá
átta ára, Magnea sjö og Harald-
ur á fyrsta ári.“
Pólitíski áhuginn hefur dofnað
Bergvin segist hafa fylgst vel
með pólitík hér áður fyrr en
áhuginn hafi smám saman
dofnað. „Sjáðu til, þegar maður
er fæddur á Norðfirði, þá getur
maður ekki annað en farið inn í
þessa pólitísku hringiðu. Ég hef
sagt það hundrað sinnum að
það hafi ekki verið nein breyt-
ing hjá mér að fara frá komm-
unum á Norðfirði í íhaldið
hérna í Vestmannaeyjum. Það
er enginn munur á þessu.
Kommarnir á Norðfirði höfðu
það þó framyfir íhaldið hér að
þeir unnu markvisst að mikilli
atvinnuuppbyggingu sbr. síld-
arbáta- og skuttogaravæðing-
una. Þessi uppbygging átti sér
stað fyrir austan þegar komm-
arnir héldu um stjórnartaum-
ana þar. Pabbi var hins vegar
alltaf í framboði fyrir kratana og
var því ekki alltaf sammála
kommunum en maður getur
ekki annað en tekið ofan fyrir
því hvað þeir gerðu mikið fyrir
samfélagið á Norðfirði. En síðan
kom maður hingað til Eyja þar
sem íhaldið hefur öllu ráðið og
það er sannast sagna ekki mikil
breyting frá því á Norðfirði. Hér
kallast þeir bara íhald í staðinn
fyrir komma fyrir austan.“
Veiðigjöldin eru hreint brjálæði
Bergvin er afar ósáttur við veiði-
gjöldin sem lögð eru á útgerð-
ina. „Þau eru bara hreint brjál-
æði. Við borgum okkar skatta
og skyldur eins og allir aðrir. Af
hverju í ósköpunum eigum við
sem rekum þessa litlu útgerð
að borga 12 milljónir aukalega í
veiðigjöld fyrir síðasta kvótaár?
Af hverju er verið að leggja
þennan viðbótarskatt á þennan
atvinnuveg en ekki aðra? Það
virðist fara alveg óstjórnlega í
taugarnar á fólki ef útgerðarfyr-
irtæki greiða arð út úr sínum
rekstri. Ég var ánægður með
það fyrir síðustu kosningar þeg-
ar Framsóknarflokkur og Sjálf-
stæðisflokkur höfðu það á sín-
um stefnuskrám að lækka veiði-
gjöldin og jafnvel taka þau af,
þó svo að báðir þessir flokkar
viðurkenni það ekki núna.
Vinstri mennirnir í Vinstri-Græn-
um og Samfylkingunni komu
þessu á og mér heyrist að Pírat-
ar séu sömu skoðunar. Ef Birg-
itta Jónsdóttir verður næsti for-
sætisráðherra, sem mér sýnist
að gæti orðið ofan á, má ætla
að það verði þeirra fyrsta verk
að hækka veiðigjöldin á útgerð-
ina upp úr öllu valdi. Ég man
vel þá tíð þegar voru bæjarút-
gerðir um allt land. Vilja menn
fara aftur í þann farveg þegar
búið verður að skattleggja sjáv-
arútveginn svo að fyrirtækin
standa ekki lengur undir þessari
skattlagningu og hætta rekstri?
Þegar við byrjuðum fyrir fjöru-
tíu árum þurftum við að veð-
setja allt okkar og leggja þann-
ig allt undir. Og þetta var mjög
erfitt til að byrja með, skal ég
segja þér. En okkur tókst að
komast í gegnum þetta og
byggja fyrirtækið upp hægt og
bítandi. Ég sætti mig ekki við að
það sem hefur áunnist með
þrotlausri vinnu og striti verði
bara hirt af okkur í formi enda-
lausra skatta og gjalda. Á sínum
tíma lágu verðmætin í bátun-
um en núna eru þeir lítils sem
einskis virði, verðmætin liggja í
kvótanum. Og hver á kvótann,
eru það ekki bankarnir?“
Jón Bergvinsson, móðurbróðir Bergvins lést í maí sl. 89 ára að
aldri. Hann starfaði lengi við Glófaxaútgerðina, bæði á sjó og í
landi, en áður hafði hann verið á smábátum í Neskaupstað,
Eyjafirði, Vestmannaeyjum og á Hornafirði. Síðar var hann á ný-
sköpunartogaranum Ingólfi Arnarsyni frá Reykjavík í 20 ár og
einnig var hann háseti á skuttogaranum Ingólfi Arnarsyni.
„Þessi móðurbróðir minn var mikill öðlings kall og við áttum
margar góðar stundir saman. Þetta er skemmtileg mynd af
honum og sýnir Jón með sjóhattinn, ætli hann hafi ekki verið
síðasti sjómaðurinn á Íslandi með ekta sjóhatt! Það sem fór
mest í taugarnar á honum við þessa mynd var sígarettan, því
hann hætti að reykja. Hann spurði mig hvort væri ekki með nú-
tímatækni hægt að taka sígarettuna í burtu! Jónsi hefði orðið
níræður 12. október sl. og þegar ég færði það í tal við hann að
nú væri heldur betur farið að styttast í enn eitt stórafmælið
svaraði hann: „Nei,“ svaraði hann, „nú er búið að halda upp á öll
mín stórafmæli.“ Og hann stóð við það og dó 16. maí sl.,“ segir
Bergvin.
Jón var alla tíð ókvæntur og barnlaus, en hann var vina-
margur og vinsæll, það má glögglega lesa út úr minningar-
greinum sem um hann voru skrifaðar. Í minningargrein Guð-
mundar Oddssonar í Kópavogi, bróður Bergvins, um frænda
sinn segir m.a: „Eina nóttina var dyrabjöllunni hringt í Fögru-
brekku og fór ég niður til að kanna hver væri á ferð á þessum
tíma sólarhringsins. Úti stóð Jónsi og hafði greinilega fengið sér
í annan fótinn og vildi bara spjalla. Ég hef augljóslega ekki verið
neitt ánægður með þessa næturheimsókn og því breytti hann
snarlega um ástæður heimsóknarinnar og spurði hvort ég væri
ekki sæmilega fjáður þvi hann vantaði smá pening. Það var ekki
vandamálið og bað ég hann að bíða niðri á meðan ég næði í
pening því ég vildi ekki vekja hitt heimilisfólkið. Ég var varla
kominn upp þegar ég heyrði Jónsa tauta: „Það er óþarfi að
þvæla Guðmundi aftur niður, ég er ekkert of góður til að ná í
peninginn.“ Þar með var hann kominn upp og búinn að ná sínu
fram, sem var að setjast niður og spjalla. Það var ekki hægt að
verða reiður við svona karl.“
Síðasti sjómaðurinn með ekta sjóhatt!
24