Morgunblaðið - 27.08.2016, Blaðsíða 26

26 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. ÁGÚST 2016
slá sig út af laginu. Þegar sömu blaðamenn
sendu á þau spurningar í kjölfar viðtalsins
ákváðu þau að svara þeim skilmerkilega og
sýna fram á að það væri óeðlilegt að draga upp
þá mynd af þeim að þau hefðu reynt að stinga
eignum sínum undan skatti.
„Þarna taldi ég enn eitt kjaftamálið farið af
stað og að enn einu sinni ætti núna að gera eitt-
hvert mál úr þessum eignum mínum. Þess
vegna skrifaði ég þessa facebook færslu og ég
gerði mér ekki í hugarlund hversu umfangs-
mikil þessi umfjöllun öll átti eftir að verða.
Sænsku blaðamennirnir sendu okkur svo upp-
lýsingar um að þeir væru í rannsókn á þessu
máli og Panamaskjölunum. Þeir voru með lang-
an spurningalista sem þeir þyrftu að fá svör við.
Á þeim tímapunkti þegar þessar spurningarnar
bárust gerðum við þau mistök að trúa þeim og
halda að þarna væri verið að reyna að komast
að kjarna og sannleika málsins.“
Töldu svörin varpa réttu ljósi á málið
Margir hafa velt fyrir sér af hverju Sigmund-
ur Davíð, margreyndur maður úr fjölmiðlum og
pólitík, hafði ekki frumkvæði af því að greina
frá viðtalinu við sænsku sjónvarpsmennina og
greina frá því sem þeirra fór á milli. Anna
Sigurlaug segir að þau hjónin hafi einfaldlega
talið að svörin sem þau veittu við fyrrnefndum
spurningum myndu varpa réttu ljósi á málið.
„Sigmundur vildi vaða strax í sjóvarpsmenn-
ina og óheiðarlega framgöngu þeirra en aðrir
töldu ekki rétt að veita þeim slíka athygli. Best
væri að leggja bara fram öll gögn og sýna að
ávirðingar sjónvarpsmannanna hefðu verið
rangar. Það var auðvitað mikið áfall þegar þátt-
urinn var svo sýndur að sjá að það var ekki
minnst á svörin frá okkur. Þau virtust engu
máli skipta og það þótti greinilega engin ástæða
til að draga fram hið rétta í málinu. Það var
fyrst og fremst áfall því það staðfesti það sem
okkur var farið að gruna að þetta snerist alls
ekki um að fá fram hið sanna í málinu. Þetta
snerist bara um það að fella forsætisráðherr-
ann. Það sáu auðvitað margir sem vildu ná sér
niður á manninum sem hafði þvælst, svo eftir
var tekið, fyrir kröfuhöfum bankanna og leyst
úr stórum málum sem aðrir stjórnmálamenn
höfðu gefist upp á að fást við. Miðað við það
hversu ljótur leikur þetta var og hvernig þetta
teygði sig út fyrir landsteinana þá kæmi mér
ekki á óvart þó einhverjir úr hópi kröfuhafanna
hafi ýtt undir þessa umfjöllun og séð sér veru-
legan hag í því að velta forsætisráðherra lands-
ins úr sessi.“
Því hefur verið haldið fram að Sigmundur
Davíð hefði átt að gera sérstaklega grein fyrir
þeim eignum sem fjallað var um í tengslum við
Panamaskjölin og þá ekki síst tilvist félagsins
Wintris og einnig þeirri staðreynd að hluti eign-
anna lá í kröfum á hendur föllnu viðskiptabönk-
unum.
„Þetta félag er skráð á mínu nafni og sömu-
leiðis þær eignir sem þar eru inni. Við töldum
ekki rétt að blanda þeim inn í umræðuna um
störf Sigmundar en í því fólst hins vegar engin
tilraun til að fela tilvist eignanna. Ég hef enda
gert fulla grein fyrir þeim frá upphafi. Við töld-
um að þetta skipti ekki máli því hann var að fást
við viðfangsefni sem eru svo miklu stærri og
meiri en nokkru sinni þeir hagsmunir sem ég
hef af þessum kröfum sem ég átti á bankana.
Tap til skamms tíma sem ég sá fram á var létt-
vægt í samanburði við baráttuna fyrir hags-
munum íslensks samfélags. Þess vegna veltum
við því aldrei fyrir okkur í þessum ótrúlegu að-
stæðum hvaða áhrif aðgerðirnar sem Sigmund-
ur barðist fyrir, og að lokum náði í gegn, myndu
hafa á þessar eignir. Það má líka minna á að
kröfurnar voru í eðli sínu eins og hverjar aðrar
innistæður. Þetta voru einfaldlega peningar
sem ég átti hjá bönkunum þegar þeir fóru í
þrot. Ég veit ekki til þess að neinn þeirra
stjórnmálamanna sem breyttu lögum til að
verja þær kröfur, þ.e. inni-
stæður, hafi séð ástæðu til
að gera grein fyrir því að
þeir væru að verja hags-
muni sína eða ættingja
sinna. Sigmundur var hins
vegar að berjast fyrir því að
lögum yrði breytt til að
ganga á hagsmuni
fjölskyldu sinnar.“
Það hefur einnig verið
gagnrýnt að þau hjónin hafi kosið að geyma
eignir sínar erlendis og utan þeirra gjaldeyr-
ishafta sem við lýði eru í landinu. Anna Sigur-
laug segir að þau hafi kyrfilega útskýrt hvaða
ástæður liggja að baki þeirri ákvörðun að
ávaxta fjármunina ekki hér heima.
„Við hefðum sannarlega getað komið heim
með þessar eignir og nýtt okkur þær leiðir sem
færar voru til þess. Við höfum hins vegar verið
þeirrar skoðunar að meðan Sigmundur er þátt-
takandi í pólitíkinni þá sé það ekki heppilegt og
að það myndi orka mjög tvímælis. Það yrði
gagnrýnt við hvaða banka ég myndi skipta við
og það myndu vakna spurningar um hvaða fyr-
irtækjum ég fjárfesti í. Það væri ekki æskilegt
að kynda undir slíkri umræðu í samfélaginu.
Með því að halda eignunum erlendis erum við
að koma í veg fyrir hagsmunaárekstra sem er
eðlilega mjög mikilvægt að gera. Það má hins
vegar benda á að sú ákvörðun okkar að halda
þessum eignum erlendis hefur í raun kostað
okkur mjög mikið. Það hefur til dæmis gerst að
eigninar hafa rýrnað vegna styrkingar krón-
unnar og lítillar ávöxtunar saman borið við þá
háu verðtryggðu vexti sem fjármagnseigendur
njóta á Íslandi á kostnað skuldsetts fólks.
Styrkingu krónunnar má líka rekja með einum
eða öðrum hætti til ákvarðana sem Sigmundur
hefur tekið fyrir hönd þjóðarinnar og ætti að
sýna fram á að hann hefur í öllu tilliti tekið
heildarhagsmuni samfélagsins fram yfir ein-
hverja einkahagsmuni.“
Lítill áhugi á staðreyndum málsins
Anna Sigurlaug segir að málið hafi reynt
gríðarlega á fjölskylduna og að það hafi verið
hræðileg upplifun að finna sig vanmáttugan
gagnvart allri hinni vægðarlausu umfjöllun sem
á eftir fylgdi. Það hafi verið þungbær ákvörðun
þegar Sigmundur ákvað að víkja úr embætti
forsætisráðherra.
„Ég verð að vera alveg hreinskilin með það
að ég brotnaði alveg niður þegar þetta varð nið-
urstaðan. Mér þótti mjög ósanngjarnt að mað-
urinn sem hafði staðið í lappirnar fyrir hönd
þjóðarinnar í gríðarlega stórum málum og erf-
iðum og náð árangri sem vakið hefur athygli um
allan heim, var látinn gjalda fyrir umfjöllun sem
ekki stóðst nokkra skoðun. Það er ekki hægt að
lýsa þeirri tilfinningu þegar dregin er upp sú
mynd af okkur í heimspressunni eins og að við
höfum tekið þátt í umfangsmiklum skattalaga-
brotum. Þá situr maður eftir og það skipti engu
máli hvað maður sagði eða reyndi að útskýra.
Það hafði enginn áhuga á því að heyra sannleik-
ann í málinu og það er hræðileg tilfinning.
Það segir sína sögu að erlendir fjölmiðlar
hafa birt greinar í kjölfar þessa alls þar sem
þeir varpa ljósi á að það hafi ekki verið nein
innistæða fyrir þeim ásök-
unum sem haldið var fram
gegn okkur. Guardian benti
líka á strax í upphafi að ekki
hefðu komið í ljós nein
merki um skattsvik eða
annað misferli. Sú umfjöll-
un hefur hins vegar ekki
fengið neina athygli og þeir
sem hæst láta hafa engan
áhuga á því að taka þessi
sjónarmið til greina. Það þjónar ekki málstaðn-
um og markmiðinu.“
Hún segir að málið hafi reynst sér meira áfall
en hún hafi áttað sig á í fyrstu en að lokum hafi
hún tekið ákvörðun um að leita sér aðstoðar
fagaðila og þá hafi stuðningur fjölskyldunnar
reynst mjög mikils virði. Þau hafi staðið saman í
gegnum þetta og ákveðið að láta málið ekki
beygja sig til langframa. Hún segist styðja eig-
inmann sinn áfram í stjórnmálabaráttunni og að
hann eigi enn eftir að leysa stór og mikil verk-
efni á þeim vettvangi.
„Sigmundur hefur brennandi áhuga á pólitík-
inni og þeim málefnum sem þar eru til úrlausn-
ar. Eins og margir vita þá er hann mjög ákafur
þegar hann er kominn af stað í ákveðin mál.
Hann hefur sterkar skoðanir á því hvað gera
þurfi og ég finn á honum að hann hefur áhyggj-
ur af því að stór og mikilvæg mál verði ekki
leidd til lykta nema rétt verði haldið á þeim.
Hann telur mjög mikilvægt að koma á og
tryggja stöðugleika hér á landi og að íslenskt
samfélag geti að fullu tekið þátt í alþjóðahag-
kerfinu. Í mínum huga verður hann að halda
baráttunni áfram og ég er sannfærð um að
margir eru mér sammála um það.“
Anna Sigurlaug hefur fylgt manni sínum eftir
í pólitíkinni og segir að það hafi verið lærdóms-
ríkt og gefandi.
„Aðstæður okkar hafa gert mér kleift að
fylgja honum á ferðum um landið og í þeim er-
indum sem hann hefur sinnt erlendis. Við erum
þakklát fyrir það en þetta hefur líka verið mín
leið til að gefa okkur meiri tíma saman. Það var
alveg ljóst að formennska í Framsóknarflokkn-
um og starf forsætisráðherra ekki síður er
meira en fullt starf og hann er einfaldlega alltaf
í vinnunni með einum eða öðrum hætti. Þess
vegna hefur það reynst mjög gott að ég hafi
fylgt honum eftir á ferð um landið eða jafnvel
stöku sinnum til útlanda í stað þess að bíða eftir
honum heima. Þá hefur dóttir okkar fylgt okkur
í nokkrar ferðir og þannig hefur fjölskyldan náð
að vera saman. Við höfum farið um og kynnst
ótrúlegum fjölda góðs fólks og eignast marga
góða vini. Það hefur líka verið mikil og góð
reynsla að kynnast því mikla starfi sem haldið
er uppi í félögum framsóknarfólks um landið.
Þetta er ekki allt gallhörð pólitík heldur er
þetta dýrmætt og gott félagsstarf í víðari skiln-
ingi.“
Aukin harka í íslensku samfélagi
Anna Sigurlaug segir að síðustu ár hafi
reynst henni lærdómsrík en að hún sjái ákveðin
hættumerki í íslensku samfélagi sem taka þurfi
alvarlega.
„Það eru mál sem brenna á mér í kjölfar
þeirrar reynslu sem ég hef öðlast á þessum ár-
um sem Sigmundur hefur
setið á þingi og verið í ráð-
herraembætti. Þau snúa að
þeirri ofboðslegu hörku og
jafnvel grimmd sem hlaupin
er í samfélagið á mörgum
sviðum. Það virðist sem
þetta hafi sprottið upp í
tengslum við samfélags-
miðlana og netið. Bak við
tölvuskjáina er hægt að láta
margt flakka en þetta teygir sig einnig inn í
þingið og á fleiri staði. Þar ræðst samstarfsfólk
til dæmis mjög harkalega og persónulega á
hvert annað og þetta á sér birtingarmyndir víð-
ar. Það er eins og að það sé gefið skotleyfi á það
fólk sem býður sig fram og nánast gengið út frá
því að þeir sem bjóði fram krafta sína í stjórn-
málum hafi einhverjar annarlegar hvatir að
baki.“
Spurð út í hvaða áhrif hún telji þetta hafa á
samfélagið segir hún að aðgangsharkan dragi
úr vilja fólks til að leggja sín lóð á vogarskál-
arnar á opinberum vettvangi.
„Maður heyrir það víða að fjölskyldufólk sé
farið að veigra sér við því að taka þátt í pólitík
og það er mjög vond þróun. Ég hef hins vegar
fullan skilning á því og ég held að það hljóti að
vera hræðilegt fyrir fólk með börn á unglings-
aldri sem fylgist með á netinu og geti lesið blöð-
in. Við Sigmundur höfum verið heppin með að
dóttir okkar sem er fjögurra ára skilur ekki það
sem í gangi er og er ekki að velta sér upp úr öll-
um þeim ömurlegu skrifum sem finna má á
netinu um okkur.“
Fjárkúgunarmál angi af þróuninni
Um mitt sumar í fyrra bárust fréttir af því að
tvær konur hefðu verið handteknar í umfangs-
mikilli aðgerð lögreglunnar. Í ljós kom að að-
gerðirnar tengdust tilraun til fjárkúgunar
gagnvart Sigmundi Davíð. Þar var honum og
fjölskyldu hans hótað neikvæðri umfjöllun ef
hann greiddi þeim ekki háar fjárhæðir. Hótunin
barst inn á heimili Sigmundar og Önnu Sigur-
laugar og var hún stíluð á hana.
„Þegar pósturinn kom inn um lúguna einn
daginn hljóp dóttir mín til og sótti hann. Þar var
á meðal bréf sem ég tók upp við eldhúsborðið og
fyrst fannst mér þetta eiginlega hálfgerð vit-
leysa. En lögreglan hafði brýnt það fyrir mér að
ef okkur bærust skrítin símtöl eða bréf þá ætt-
um við að láta vita. Það var því af hreinni
skyldurækni sem ég hafði samband við lögregl-
una. Þeir tóku þetta mjög alvarlega og þegar
málið vatt upp á sig kom í ljós að það var fullur
ásetningur að baki hótuninni. Gerendurnir
höfðu meira að segja kannað aðstæður okkar
þannig að þær vissu hvar dóttir okkar er á leik-
skóla. Þó að þetta mál sé á margan hátt undan-
tekning þá er það þó dæmi um það hvað harkan
getur verið mikil og mér finnst þetta dæmi um
að samfélagið hafi breyst til verri vegar hvað
þetta varðar á undanförnum árum.“
Spennandi tímar framundan
Spurð út í næstu skref segist hún ætla að
standa þétt að baki manni sínum í stjórnmál-
unum framundan. Það sé mikilvægt að honum
og Framsóknarflokknum vegni vel í kosning-
unum sem fyrirhugaðar eru
í haust.
„Baráttan heldur áfram
og þar stend ég með mínum
manni. Þá ætla ég áfram að
leggja mitt af mörkum á
vettvangi Thorvaldsens-
félagsins sem sinnir mikil-
vægu mannúðarstarfi hér í
borginni. Það gefur mér
mikið að sinna þessum
verkefnum í samfélagi við allar þær góðu konur
sem margar hverjar hafa verið þátttakendur í
því miklu lengur en ég.“
Hún segist ekki hafa hug á því að breyta um
stefnu og taka að fjárfesta í íslensku atvinnulífi
á næstunni.
„Ég hef ekki hug á því og mín skoðun hefur
ekkert breyst að því leyti að ég tel ekki heppi-
legt að standa í því á meðan Sigmundur er á
sviði stjórnmálanna. Hvað framtíðin ber í skauti
sér verður svo bara að koma í ljós. Ég er reynd-
ar í einu verkefni hér heima sem kannski má
kalla fyrstu fjárfestinguna mína á Íslandi en
það er fyrirtæki sem snýst um skartgripa-
hönnun. Þar er ég inni sem fjárfestir ásamt frá-
bærri listakonu sem ég held að muni gera góða
hluti á komandi árum.“
Morgunblaðið/RAX
Félag Anna Sigurlaug hefur um nokkurra ára skeið starfað á vettvangi Thorvaldsensfélagsins og fetar þar í fótspor bæði móður sinnar og ömmu.
’
Sigmundur hringdi í
mig strax að loknu
viðtalinu og honum var
greinilega brugðið yfir
framkomu sjónvarps-
mannanna.
’
Það var auðvitað
mikið áfall þegar
þátturinn var svo sýnd-
ur að sjá að það var
ekki minnst á svörin
frá okkur.