Morgunblaðið - 02.11.2016, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 2016
Hjörtur J. Guðmundsson
Jóhann Ólafsson
Kristján H. Johannessen
„Mér finnst þessi ákvörðun mjög
slæm á alla kanta. Það er augljóst að
þetta gengur þvert á allt það sem
verið er að gera í samfélaginu og
fólki er misboðið,“ segir Sigurður
Bessason, formaður Eflingar stétt-
arfélags og annar varaforseti ASÍ.
Vísar hann í máli sínu til ákvörð-
unar kjararáðs að hækka þingfarar-
kaup um 338 þúsund krónur á mán-
uði og verður það því rúmar 1.100
þúsund krónur. Jafnframt hækka
laun forseta Íslands og ráðherra um
nálægt hálfri milljón á mánuði og
verða laun forseta því 2.985 þúsund
krónur á mánuði, laun forsætisráð-
herra 2.022 þúsund krónur og laun
ráðherra 1.826 þúsund krónur.
Alþingi afturkalli hækkanir
Sigurður segir launahækkanir
sem þessar óásættanlegar og vill að
Alþingi taki þær til baka. „Þessi
ákvörðun er í boði Alþingis. Kjarar-
áð vinnur samkvæmt þeim fyrirmæl-
um sem Alþingi gefur á hverjum
tíma og það er ekki á borði neins
annars en Alþingis að taka þetta til
baka. Alþingismenn hafa mikið talað
fyrir stöðugleika í samfélaginu og
segja það skipta miklu máli að hann
sé skapaður á vinnumarkaði,“ segir
Sigurður.
Bjarni Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, segir sig ekki
undra að menn hafi skoðanir á þess-
um hækkunum. „Ég lagði til miklar
sambærilegra kjara og aðrir þeir sem
gegna viðlíka ábyrgðarstörfum í þjóð-
félaginu,“ segir hann.
Bandalag háskólamanna (BHM)
segir hækkun æðstu ráðamanna
þjóðarinnar í „engu samræmi við
þær launahækkanir sem ríkið býður
opinberum starfsmönnum“ né held-
ur í samræmi við það sem samið er
um á almennum vinnumarkaði. Tel-
ur það hækkanirnar til þess fallnar
að valda uppnámi á vinnumarkaði.
„BHM ítrekar því að ekki verði hægt
að koma á sátt um nýtt vinnumark-
aðslíkan nema umbætur á launaum-
hverfi æðstu stjórnenda ríkisins falli
þar undir líka.
Þá tekur Bandalag starfsmanna
ríkis og bæja (BSRB) í svipaðan
streng. „Það getur ekki verið verk-
efni verkalýðshreyfingarinnar einn-
ar að tryggja stöðugleika á vinnu-
markaði. Þar verða stjórnvöld einnig
að taka ábyrgð,“ segir í tilkynningu
frá BSRB.
Hækkanir launa frá árinu 2006
Sé litið til launa þingmanna, ráð-
herra, forsætisráðherra og forseta
Íslands tímabilið frá 1. október 2006
og fram til dagsins í dag, þ.e. eftir til-
kynnta hækkun kjararáðs, má sjá að
þingfararkaup hefur hækkað úr
503.051 krónu í 1.101.194 krónur. Er
það u.þ.b. 119% hækkun. Laun ráð-
herra hafa hækkað úr 902.813 krón-
um í 1.826.273 krónur, eða u.þ.b.
102%. Laun forseta Íslands hafa
hækkað úr 1.676.000 krónum í
2.985.000 krónur, eða því sem nemur
um 78%, eins og fram kemur á töfl-
unni hér til hliðar.
Á sama tímabili hefur launavísital-
an hækkað um 95,3% og vísitala
neysluverð um 65,6%.
Hækkanir vekja mikil viðbrögð
 Launahækkun æðstu ráðamanna er í engu samræmi við hækkanir launa hjá öðrum opinberum
starfsmönnum eða á almennum markaði, segir BHM  Fólki er misboðið, segir formaður Eflingar
Laun forsætisráðherra og þingmanna á Norðurlöndunum
Heimild: Heimasíður þjóðþinga. Krónutala byggir á meðalgengi.
Ísland
Forsætisráðherra
2.022.000 kr.
Forsætisráðherra
2.059.000 kr.
Forsætisráðherra
2.010.000 kr.
Forsætisráðherra
1.819.000 kr.
Forsætisráðherra
1.353.000 kr.
Þingmenn
1.100.000 kr.
Þingmenn
971.500 kr.
Þingmenn
801.500 kr.
Þingmenn
1.035.000 kr.
Þingmenn
794.200 kr.
Danmörk Svíþjóð Noregur Finnland
breytingar á hlutverki kjararáðs,“
segir hann og heldur áfram:
„En það situr alltaf eftir spurn-
ingin hvernig eigi að ákvarða laun
kjörinna fulltrúa og annarra sem
heyra undir kjararáð og hvaða við-
mið á að leggja til grundvallar.“
Vísar Bjarni þar til frumvarps
sem hann lagði fram í haust um
breytingar á lögum um kjararáð þar
sem m.a. var gert ráð fyrir fækkun
þeirra stétta sem undir ráðið heyra.
Til í að endurskoða ráðið
„Ég er meira en reiðubúinn í sam-
tal um framtíð þessara mála og laga-
breytingar ef þess gerist þörf, en ég
held ekki að það sé ástæða til þess að
gera breytingar á þeim þætti laganna
sem segir að ráðherrar, alþingismenn
og aðrir sem heyra undir ráðið og
ekki hafa samningsrétt skuli njóta
Launahækkanir kjörinna fulltrúa og ráðherra
Nafn 1.10.2006 1.11.2016 Hækkun
Þingfararkaup 503.051 1.101.194 119%
Ráðherrar 902.813 1.826.273 102%
Forsætisráðherra 1.000.965 2.021.825 102%
Forseti 1.676.000 2.985.000 78%
Launavísitala 95%
Vísitala neysluverðs 66%
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Alþýðusambands Íslands krefst
þess að Alþingi komi saman nú
þegar til að draga hækkanir á
launum æðstu embættismanna
þjóðarinnar til baka. „Að öðrum
kosti verður óstöðugleiki og upp-
lausn á vinnumarkaði í boði Al-
þingis,“ segir í ályktun sem samn-
inganefnd sambandsins sendi frá
sér í gær eftir skyndifund sem boð-
að var til vegna ákvörðunar kjar-
aráðs um hækkun launa alþingis-
manna, ráðherra og forseta
Íslands.
Gylfi Arnbjörnsson, forseti
ASÍ, telur að siðrof felist í ákvörð-
un kjararáðs og vitnar til harð-
orðra mótmæla fjölda verkalýðs-
félaga og Samtaka atvinnulífsins.
Hann rifjar upp að lengi hafi verið
reynt að bregðast við ákvörðunum
kjaradóms og kjararáðs. Alþingi
hafi ítrekað reynt að setja við-
miðun um það út frá hverju eigi að
ganga. Hann bendir á að í lögunum
séu ákvæði sem geri ráð fyrir því
að kjararáði sé skylt að fylgja
launaþróun á almenna vinnumark-
aðnum. Það sé megingrein lag-
anna. Eftir henni eigi að fara.
Segir Gylfi að kjararáð hafi
tekið inn launaskrið á markaðnum
í ákvörðun sinni í sumar um laun
embættismanna. Bendir hann á að
ýmsar aðstæður komi fram í launa-
skriði, svo sem starfsaldurshækk-
anir, aukin vinna, meiri ábyrgð og
fleira og ekki njóti allir þess. Það
sé valkosturinn á móti því að meta
hvert starf.
„Síðan kemur kjararáð og
endurmetur störf forseta, ráðherra
og þingmanna. Hvaða breytingar
hafa orðið á starfsskyldum þeirra
sem kalla á 45% hækkun launa.
Þetta eru dulbúnar almennar
launahækkanir,“ segir Gylfi. Hann
bendir jafnframt á að ekkert rétt-
læti sé í því að laun þingmanna,
ráðherra og æðstu embættismanna
hækki um allt að 75% á þremur ár-
um á sama tíma og almenn laun í
landinu hafi hækkað um 29%. „Það
er brot á ákvæðum laganna um að
launaákvarðanir kjararáðs eigi að
fylgja almennum launahækk-
unum.“
Kallar forseti ASÍ eftir ábyrgð
alþingismanna. Alþingi verði að
koma saman strax til að stoppa
þessa þróun. Segir hann þetta vera
þriðju atlögu kjararáðs að sameig-
inlegri stefnu á vinnumarkaði til
að lægja öldurnar í höfrungahlaup-
inu. Nú sé kjararáð komið í
höfrungahlaup við sjálft sig með
því að hækka laun dómara og
segja svo að þingmenn og ráð-
herrar megi ekki fá minna. Verði
ekki gripið í taumana og sameig-
inlegri launastefnu fylgt muni sú
ólga sem af því hlýst verða í boði
Alþingis.
Morgunblaðið/Eggert
Alþingi dragi hækkanir til baka
 ASÍ telur að annars verði óstöðugleiki og upplausn á vinnumarkaði
 „Samtök atvinnulífsins og Við-
skiptaráð Íslands skora á nýtt Alþingi
að hafna nýlegum ákvörðunum kjara-
ráðs og leggja málið í sáttaferli. Með því
er bæði átt við úrskurði um þingfarar-
kaup og laun ráðherra sem og nýlega
úrskurði um ríflegar hækkanir á launum
embættismanna. Að öðrum kosti er
borin von að aðilar vinnumarkaðarins
geti haldið áfram vegferð sinni um bætt
vinnubrögð við kjarasamningagerð, ferli
sem kennt hefur verið við Salek.“
Úr tilkynningu SA og VÍ.
 „Ef þessi hækkun á að standa óbreytt
er hið opinbera að senda íslensku launa-
fólki skýr skilaboð. Með því eru þau að
hafna samvinnu um nýtt kjarasamn-
ingalíkan sem stefnir að stöðugleika og
auknum kaupmætti en bjóða í þess stað
upp í dans endalauss höfrungahlaups
launahækkana og óðaverðbólgu.“
Úr ályktun stjórnar VR
 „Öryrkjabandalag Íslands harmar
ákvörðun kjararáðs að hækka laun
þingmanna, ráðherra á sama tíma og
örorkulífeyrisþegar hafa ekki fengið
raunverulegar kjarabætur um árabil.“
Fyrstu viðbrögð ÖBÍ
 „Nú hefur kjararáð hækkað laun al-
þingismanna og ráðherra verulega. Í
framhaldinu er eðlilegt að launasetning
annarra hópa samfélagsins verði leið-
rétt til samræmis og þar hafa kennarar
verið á rangri hillu sem löngu er tíma-
bært að færa í rétt horf.“
Stjórn Kennarasambands Íslands
 „Nú hefur borgarstjóri farið þess á
leit við skrifstofustjóra skrifstofu borg-
arstjórnar að laun kjörinna fulltrúa í
borgarstjórn að honum meðtöldum
hækki ekki í samræmi við úrskurðinn
frá 1. nóvember en grunnlaun borg-
arfulltrúa eru 80% af þingfararkaupi
auk þess sem laun borgarstjóra miðast
við laun forsætisráðherra samkvæmt
ráðningarbréfi hans sem borgarstjórn
samþykkir hverju sinni.“
Úr bréfi Dags B. Eggertssonar,
borgarstjóra, til þingmanna
Mótmæla ákvörð-
un kjararáðs