Morgunblaðið - 02.11.2016, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 2016
IB ehf | Fossnes A | 800 Selfoss | ib.is
Nánari upplýsingar ib.is
Ábyrgð og þjónusta fylgir öllum nýjum bílum frá IB
Amerískirbílar
Sími 4 80 80 80
2016 Suburban LTZ
7 manna bíll, fjórir kapteinsstólar, Blu Ray spílari í
sætum, sóllúga og fl.
5,3L, V8, 355 Hö, 383 lb-ft of torque.
2016 Ford F-350 Lariat
Með Ultimate- og krómpakka.
Með sóllúgu og upphituð/loftkæld sæti,
fjarstart og trappa í hlera.
6,7L Duramax Diesel ,440 Hö, 860 lbs-ft of torque.
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
Miklar breytingar hafa orðið á þjón-
ustu við vita og vitaverði. Vegagerð-
in annast reksturinn en áður rak
Vitamálastofnun Íslands skip sem
notuð voru til
þess að þjónusta
vita og færa vita-
vörðum birgðir,
og þegar mest
var þurfti að fara
á yfir 100 staði, í
vita og bústaði.
Sigurjón Hann-
esson, fyrrver-
andi skipherra
hjá Landhelgis-
gæslunni, var há-
seti á vitaskipinu Hermóði á sjötta
áratug liðinnar aldar, frá 1954-1958,
og man vel þessa tíma. Hann rifjar
þá upp í erindi á fræðslufundi Vita-
félagsins, sem verður í Ægisgarði,
Eyjaslóð 5, og hefst klukkan 20 í
kvöld.
„Sumarið var nýtt í þetta,“ segir
Sigurjón um þjónustu Hermóðs, en
á veturna sinnti skipið bátagæslu
eða netagæslu á vegum Gæslunnar,
gætti þess að bresku togararnir
færu ekki í net íslensku bátanna og
aðstoðaði þá síðarnefndu þegar eitt-
hvað bjátaði á.
Fjórir til fimm í burðinum
Sigurjón segir að á vorin hafi ver-
ið byrjað að flytja eldsneyti fyrir
vitana. „Þetta voru frá sex og upp í
15 tonn af kolum á hvern stað og allt
borið á bakinu,“ rifjar hann upp.
Burðurinn var hásetanna fjögurra
og einnig viðvaningsins, væri hann
með. „Stýrimennirnir voru í bátnum
að færa til pokana, þannig að við
gætum tekið þá af borðstokknum,“
heldur hann áfram.
Móðurbróðir Sigurjóns var stýri-
maður á Hermóði. Eitt sinn lágu
leiðir þeirra saman á Austfjörðum,
þar sem Sigurjón bjó og var vél-
stjóri á bát. Hann sagðist hafa
áhuga á að reyna fyrir sér á Her-
móði ef pláss losnaði. „Fyrir til-
viljun losnaði pláss, hann hringdi í
mig, við vorum nýhættir á síld og
ekkert framundan svo ég fór yfir á
Hermóð.“
Erfiðisvinna
Sigurjón byrjaði að leysa af sem
stýrimaður 1958, sumarið sem hann
útskrifaðist frá Stýrimannaskól-
anum, og réðst síðan til Gæslunnar,
en eftir að Hermóður fórst með allri
áhöfn árið eftir var hann eitt sumar
á Mánatindi, sem var leigður í vita-
flutninga þar til vitaskipið Árvakur
kom 1962. Hann var hjá Gæslunni
til 1987, byrjaði að leysa af sem
skipherra 1967 og var skipherra frá
1972.
Vitaskipið Hermóður var 208
tonna flutningaskip. Sigurjón segir
að sumarvinnan hafi verið erfiðis-
vinna. Ekki hafi aðeins þurft að
bera kolin heldur einnig alla mat-
vöru fyrir vitaverðina, byggingar-
efni, búslóð, bæði húsgögn og
skepnur, og gashylki. „Þessir flutn-
ingar voru við alla vega aðstæður og
þær fóru eftir vindáttinni,“ segir
Sigurjón.
„Lendingarnar voru líka mis-
jafnar, það var lengur hægt að lenda
í brimi á einum stað en öðrum.“
Gashylkin voru 115 til 117 kg og
því ekki auðvelt að bera þau.
„Stundum þurfti að fara með þessa
stálhólka töluverðan veg, upp í fjall
og alla vega,“ segir Sigurjón og
bætir við að eftir að þyrlurnar komu
til sögunnar hafi þær farið með
hylkin á verstu staðina og það hafi
verið gríðarleg breyting. „Sem bet-
ur fer lögðust þessi vinnubrögð af.
Áður en Árvakur kom var byrjað að
skipta úr kolum yfir í olíu til húshit-
unar og eftir að hann kom var hægt
að dæla olíunni í land. Nú er þetta
bara ein lítil rafhlaða og sólarsella.“
Vitaþjónusta
við erfiðar
aðstæður
 Sigurjón Hannesson rifjar upp störf á
vitaskipinu Hermóði fyrir margt löngu
Erfiðisvinna Vitaskipið Hermóður var 208 tonna flutningaskip. Það fórst með allri áhöfn 1959.
Þjóðræknisfélag Íslendinga efnir til
fræðslufundar á morgun og verða
flutt erindi um Omar Blondahl, út-
varpsmann, söngvara og ævintýra-
mann af íslenskum ættum og Guð-
ríði Þorbjarnardóttur, þekktustu
kvenpersónu í Vínlandssögunum.
Fundurinn verður í Húsi atvinnulífs-
ins, Borgartúni 35, og hefst kl. 16.30.
Hulda Karen Daníelsdóttir ræðir
um Omar Blondahl. Hann fæddist í
Wynyard í Saskatchewan 1923 og
gerði garðinn frægan á Nýfundna-
landi, þar sem hann heillaðist af
þjóðlagatónlist heimamanna og varð
þekktur fyrir útbreiðslu og túlkun
sína á henni.
Ólíkar birtingarmyndir
Framhaldslíf Guðríðar Þorbjarn-
ardóttur – ýmsar sögur í þúsund ár,
nefnist erindi Sigríðar Helgu Þor-
steinsdóttur. Hún fjallar um ólíkar
birtingarmyndir Guðríðar í skáld-
skap og veruleika í 1000 ár. Í erindi
hennar kemur fram að þær gefi
mikilvægar vísbendingar um sam-
tímann hverju sinni en jafnframt
komi í ljós að Guðríður hafi bæði
fyrr og síðar verið greind og túlkuð í
ljósi kristinnar dýrlingahefðar. Ás-
mundur Sveinsson gerði styttu af
Guðríði 1938. Hún var sýnd á heims-
sýningu í New York ári síðar og
markaði tímamót í kynningu á Guð-
ríði.
Erindi um
Guðríði
og Omar
Lionsklúbburinn Fjörgyn stendur
fyrir tónleikum í Grafarvogskirkju í
Reykjavík fimmtudagskvöldið 3.
nóvember kl. 20.
Ágóða af tónleikunum verður var-
ið til að styrkja Barna- og unglinga-
geðdeild Landspítalans (BUGL) og
hefur félagið staðið fyrir slíkum tón-
leikum undanfarin 14 ár.
Þeir tónlistarmenn sem koma
fram gefa vinnu sína. Hægt er að
kaupa miða á tónleikana á vefnum
tix.is en uppselt hefur verið undan-
farin ár.
BUGL-tónleikar í
Grafarvogskirkju
Sigurjón
Hannesson