Morgunblaðið - 02.11.2016, Blaðsíða 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 2016
Góð melódía er margrameina bót. Það vissiAnna Leonowens, nýráð-inn fjölskyldukennari Sí-
amskonungs á 19. öld, er hún
hvatti ungan son sinn til að
,blístra lítið lag‘ í Breiðvangs-
söngleik Rodgers & Hammer-
steins, The King and I. Ófáar úr-
valsmelódíur eru tengdar þjóð-
legum arfi – og ótalmörg eru
klassísku tónskáldin er hafa nýtt
sér hann á einn eða annan hátt,
beint eða óbeint.
Segja má að einmitt þessir þjóð-
lægu lagtöfrar hafi vakað undir
niðri á vel sóttum fimmtudags-
tónleikum SÍ. Þótt ekki væru nein
fræg stórverk á boðstólum, gátu
hlustendur í staðinn unað við ríku-
legt úrval melódískra stefja er
sum hver líða manni seinna úr
minni en ýmislegt annað sem
merkilegra þykir. Og þótt tyrk-
nesk ópera Mozarts frá 1782 um
hið (á þeim tíma) djarfa viðfangs-
efni, Brottnámið úr kvennabúrinu,
stældi tæpast nein tiltekin þjóð-
lög, þá gegndi exótískt lag- og
hrynferli Austurlanda svipuðu
hlutverki og heimsmúsíkin gerir í
dag. Framandi ,villimennskan‘ úr
bakgarði hárkollumenningar 18.
aldar skilaði sér enda með stakri
prýði í frussandi osmönskum
flutningi Torteliers og meðreiðar-
sveina heilum 234 árum síðar.
Hinn björgvinski Edvard Grieg
telst trúlega meðal lagsælustu
klassískra tónskálda Norðurlanda
þótt oftast sé kenndur við ,litlu‘
formin. Úr tveim svítum úr leik-
ritsmúsík hans við Pétur Gaut eft-
ir Ibsen hafði stjórnandinn valið
níu þætti er féllu allir vel að heild,
hvernig svo sem tengt hafi verið á
milli. Meðal þeirra voru jafnþekkt
stykki og ,Söngur Sólveigar‘,
,Dans Anitru‘, ,Arabískur dans‘,
Morgunn‘ og hinn nærri Disneyski
tröllaslagur ,Í höll Dofrakonungs‘.
Lét allt dável í eyrum.
Að frátöldum fagottkonsertum
Vivaldis var bassameðlimur tví-
blöðungstréblásara fremur nýtt
hljóðfæri á vettvangi einleikskons-
erta er hinn 18 ára gamli Mozart
þreytti frumraun sína í þeirri tón-
smíðagrein 1774 með ekki verri
árangri en svo að verkið stendur
enn meðal hinna kunnustu fyrir
fagott og hljómsveit.
Hinum nýja þýzka fagottleiðara
SÍ, Michael Kaulartz, farnaðist
sólóhlutverkið feikivel úr hendi
eftir hlé af smitandi áreynslulausu
öryggi, þótt enn væri vel innan við
þrítugt, og uppskar frábærar und-
irtektir. Þær launaði hann með
aukalaginu Sofðu unga ástin mín
(oft kallað íslenzkt þjóðlag þótt
Jón Þórarinsson hafi talið Svein-
björn Sveinbjörnsson líklegan höf-
und); einn í fyrstu á efsta tónsviði,
en með snotrum strengjaoktetti í
seinna erindi. Útsetjara var hvergi
getið, en gruna mátti að óspurðu
Hrafnkel Orra Egilsson Sinfó-
sellista um verknaðinn.
Tónleikunum lauk með seiðandi
bravúr á L’Arlésienne svítu
Georges Bizet (1872/79), einu mest
sláandi dæmi um leikhúsmúsík
sem lifað hefur löngu gleymt leik-
verk. Kastaði hér jafnt tólfum
eftirminnileg melódík á pari við
Grieg sem fjölbreytt orkestrun,
þar sem allar deildir SÍ – og ekki
sízt tréblásarar með flautu og óbó
fremst meðal jafninga – heilluðu
áheyrendur upp úr skónum með
vægast sagt uggaornandi spila-
mennsku. Fílefldist fjörið í fýrugu
lokaþáttunum Adagietto og Far-
andole, þar sem tignarlegt mars-
stefið lék síðast í þrívíðum „quod
libet“ samleik við eldvakran suð-
urfranskan keðjudansinn undir ör-
an 4/4 indjánaslátt próvensölsku
langbumbunnar svo undir tók og
eftir sat.
Morgunblaðið/Ásdís
Heilluðu „Kastaði hér jafnt tólfum eftirminnileg melódík á pari við Grieg sem fjölbreytt orkestrun, þar sem allar
deildir SÍ – og ekki sízt tréblásarar með flautu og óbó fremst meðal jafninga – heilluðu áheyrendur upp úr skónum
með vægast sagt uggaornandi spilamennsku,“ segir um sinfóníutónleika undir stjórn Yan Pascal Tortelier.
Eldborg í Hörpu
Sinfóníutónleikar bbbbn
Mozart: Forleikur að Brottnáminu úr
kvennabúrinu. Grieg: úr Svítum I-II fyrir
Pétur Gaut. Mozart: Fagottkonsert. Bizet:
L’Arlésienne-svíta. Michael Kaulartz
fagott; Sinfóníuhljómsveit Íslands.
Hljómsveitarstjórn: Yan Pascal Tortelier.
Fimmtudaginn 27. október 2016 kl. 19:30.
RÍKARÐUR
Ö. PÁLSSON
TÓNLIST
Þjóðlægir lagtöfrar
Á hátíð norrænna kvikmynda í New
York um helgina, Nordic Inter-
national Film Festival, hlaut ný
kvikmynd sem tekin var á Íslandi, A
Reykjavik Porno, tvenn aðalverð-
launanna. Albert Halldórsson, aðal-
leikari kvikmyndarinnar, hlaut verð-
laun sem besti leikarinn og Arnar
Þórisson verðlaun fyrir bestu kvik-
myndatökuna.
Leikstjóri kvikmyndarinnar er
Graeme Maley og hann skrifaði
einnig handritið. Með önnur hlut-
verk fara Ylfa Edelstein og Þuríður
Blær Jóhannsdóttir og íslenska
framleiðslufyrirtækið Vintage Pict-
ures framleiddi kvikmyndina ásamt
Makar Productions í Skotlandi.
A Reykjavik Porno fjallar um
ungan mann sem forvitnin leiðir í
ógöngur sem hafa alvarlegar og
óafturkræfar afleiðingar. Myndin
gerist um miðjan vetur og liggur
myrkrið yfir Reykjavíkurborg þar
sem maðurinn leigir herbergi hjá
drykkfelldri konu sem kann illa að
meta samverustundir unga manns-
ins og unnustu hans uppi í herberg-
inu.
Kvikmyndin var valin á Kvik-
myndahátíðina í Edinborg í sumar
sem leið og Kvikmyndahátíðina í
Gent í Belgíu, en hún verður sýnd á
Íslandi í vetur.
Verðlaunaður Albert Halldórsson í hlutverki sínu í A Reykjavik Porno.
Tvenn verðlaun til
A Reykjavik Porno
Írska kammer-
sveitin Crash En-
semble kemur
fram á tónleikum
í Mengi í kvöld,
miðvikudag, kl.
21. Á efnisskrá
tónleikanna eru
verk eftir Donn-
achy Dennehy,
Valgeir Sigurðs-
son og Nico Muhly.
Crash Ensemble er virt kammer-
sveit, skipuðu þrautþjálfuðum
hljóðfæraleikurum, og sérhæfir sig
í flutningi samtímatónlistar. Sveitin
var stofnuð fyrir 19 árum og hefur
starfað með tónskáldum og tónlist-
armönnum á borð við Steve Reich,
Gavin Bryars, Louis Andriseen og
Gavin Friday.
Crash Ensemble
Valgeir Sigurðsson
Stangarhyl 1 | 110 Reykjavík | Sími: 570-8600 | info@smyril-line.is | www.smyrilline.is
Hópferðir með
Fúsa á Brekku
9. árið í röð
Tvær brottfarir í boði
BÓKAÐU
SNEMMA!
UPPSELT
ÖLL ÁRIN
Verð á mann í tveggja
manna herbergi.......kr. 154.900
Miðað við 2 saman.
Verð á mann í eins
manns herbergi.......kr. 164.900
Brottfarir:
6. - 12. september eða 13. - 19. september
FæreyjaferðmeðFúsaáBrekkuogSvenna
frá Hafursá. Skoðunarferðir, skemmtun,
gisting í 4 nætur á Hótel Færeyjum. Hálft
fæði og íslensk fararstjórn.