Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.2015, Page 12

Vikublað 24.–26. febrúar 201512 Fréttir
Raunlækkun á
laxveiðileyfum
n Verð hefur almennt ekki hækkað n Framkvæmdastjóri SVFR ber sig vel
Þ
að gengur betur en við
þorðum að vona,“ seg-
ir Ari Hermóður Jafetsson,
framkvæmdastjóri Stanga-
veiðifélags Reykjavíkur,
SVFR, um komandi laxveiðisum-
ar. Eins og veiðimönnum er kunn-
ugt var laxveiði síðasta sumars ein sú
daprasta í manna minnum. Háværar
raddir voru uppi um að veiðileyfasal-
ar myndu ekki hækka verð.
Þess var í einhverjum tilvikum
krafist að mönnum yrði að einhverju
leyti bætt það „tjón“ sem fisklausir
veiðimenn urðu fyrir. Það hefur ekki
verið gert, svo DV viti til, en verð á
veiðileyfum hefur í fæstum tilvikum
hækkað á milli ára – heldur staðið í
stað. Það þýðir að lítils háttar raun-
lækkun hefur orðið á laxveiðileyfum.
Helmingur veiðinnar árið á undan
Í fyrra komu aðeins um 32.400 lax-
ar á land, sem var helmingi minni
veiði en árið áður. DV reiknaði út að
stangveiddur lax hafi í fyrrasumar
kostað að jafnaði 43 þúsund krón-
ur. Hann var helmingi dýrari en
árið á undan. Formaður SVFR, Árni
Baldursson, sagði í samtali við DV
síðastliðið haust að menn þyrftu ein-
faldlega tíma til að syrgja, áður en
næstu skref yrðu ákveðin.
Ari segir að veiðileyfasalan fyrir
næsta sumar lofi góðu, þó að ekki sé á
vísan að róa. „Sjálfur er ég mjög bjart-
sýnn fyrir þetta sumar. Það bend-
ir ekkert til annars en að þetta verði
gott sumar. Árnar okkar eru vel rann-
sakaðar og þar er allt í himnalagi. Það
er hins vegar stóra bláa Atlantshaf-
ið sem ræður úrslitum,“ segir hann
en menn eru alls ekki á einu máli
um hvað hafi valdið því að smálaxa-
göngur hafi að stórum hluta brugð-
ist í fyrra. Hann segir að samhliða því
að sala á laxveiðileyfum sé betri en
menn hafi þorað að vona sé merkjan-
leg aukning í sölu á silungsveiðileyf-
um. Menn bera sig því nokkuð vel.
Kalt vor skemmir fyrir
Í það minnsta einn maður, Jón Krist-
jánsson fiskifræðingur, spáði því fyr-
ir ári, að laxveiðar yrðu lélegar síð-
astliðið sumar. „Það er reynslan að
eftir kalt vor koma lélegar smálaxa-
göngur árið eftir,“ sagði hann við DV
en Jón hefur rannsakað lax í um 40
ár. „Þegar kalt er í ánum að vori eru
skilyrði fyrir seiði verri. Minna er um
æti en það er orkukrefjandi ferli fyr-
ir seiðin að undirbúa sig undir sjó-
göngu. Þau þurfa því að éta mikið.
Þá getur göngum seinkað þar sem
seiðin eru seinna tilbúin auk þess
sem kaldari og orkusnauðari sjór tek-
ur á móti þeim.“
Með tilliti til þess að síðasta vor var
ágætt ættu veiðimenn að horfa fram
á fínt sumar hvað smálaxinn varðar.
Að sama skapi gæti orðið lítið af stór-
laxi, tveggja ára laxi. Sumarið ætti á
heildina litið að verða gott, nema eitt-
hvað annað komi til, því smálaxinn er
uppistaðan í veiðinni ár hvert. Ari hjá
SVFR segir að öll minni svæðin sem
félagið hefur til umráða séu í raun
uppbókuð, eða því sem næst. Hvað
stærstu árnar á Snæfellsnesi varðar
sé mjög mikið selt í Hítará, eins og
jafnan, en Langá á Mýrum sé þyngri.
Langá sé sú á sem hvað verst varð úti
í fiskleysinu í fyrra.
Raunlækkun á laxveiðileyfum
Á undanförnum árum hafa leigu-
takar sumir hverjir samið við land-
eigendur þannig að við algjöran
forsendubrest í veiði sé hægt að taka
upp samninga, en veiðileyfasalar
hafa borið fyrir sig að samningar við
landeigendur standi í vegi fyrir því að
hægt sé að lækka verð. Spurður hvort
SVFR hafa nýtt einhver ákvæði að
þessu sinni segir hann svo ekki vera.
„Þessi ákvæði eru ekki í þeim samn-
ingum sem við höfum tekið upp fyr-
ir næsta sumar.“ Hann útilokar ekki
að sú staða geti komið upp á næstu
árum, ef sagan endurtekur sig. Hann
segir aðspurður að almennt hafi
engar verðhækkanir verið á milli ára
nú, þó að flestir samningar þeirra séu
vísitölutengdir. Því má segja að raun-
lækkun hafi orðið á laxveiðileyfum í
einhverjum tilvikum.
Vísbendingar um gott veiðisumar
Bjarni Júlíusson, fyrrverandi formað-
ur SVFR, er margreyndur veiðimaður.
Hann er einn fjölmargra sem kölluðu
í haust eftir því að veiðiréttarhafar
öxluðu ábyrgð á algjörum aflabresti.
„Ég verð hissa ef verð veiðileyfa lækk-
ar ekki,“ sagði hann við DV í haust.
En hvað segir hann nú? Bjarni
bendir á að verð á laxveiðileyfum
virðist almennt ekki hafa hækkað – en
hækkanir hafi yfirleitt verið árlegar.
Því beri að fagna. „Það var hræði-
legt ár 2012 og glæsilegt ár 2013. Árið
í fyrra var svo hörmung. Menn vita
auðvitað ekkert hvernig þetta verð-
ur í sumar en það eru líkur á því að
minna verði af tveggja ára laxi en oft
áður.“ Hann segir að ástandið í ánum
sé gott og seiðin sem gengu til sjávar í
fyrravor hafi verið vel haldin. Því ætti
sumarið að geta orðið gott.
Sjálfur ætlar Bjarni með sinni fjöl-
skyldu í fasta túra. „Ég er svo heppinn
að verða við Hítará í júní og svo aftur
í september. Hítará kom ágætlega út í
fyrra en ég hefði fyrirgefið henni þótt
hún hefði brugðist,“ segir hann í létt-
um dúr. „Svo förum við í urriðann í
Mývatnssveitinni. Það er óviðjafnan-
legt svæði.“
Fylgist með karfaveiðum
Bjarni segist á vorin fylgjast vel með
veiðitölum á karfa á Reykjaneshrygg.
Hann hefur þá kenningu að þegar
karfaveiðar ganga vel á hryggnum,
viti það á gott laxveiðiár, því karfinn
og smálaxinn haldi sig á sömu slóð-
um. Í fyrra hafi karfinn veiðst lítið og
þá hafi laxinn brugðist. „Ef hryggur-
inn er í basli; hitastigið rangt, skortur
á fæðu eða einhverjir óvenjulegir
straumar, þá kann það að hafa vond
áhrif á smálaxinn. „Ef karfinn skilar
sér ekki þá spyr maður sig hvort að-
stæður séu þannig að laxinn vilji ekki
vera þar heldur.“ Hann tekur þó fram
að fræðingar séu honum ekki allir
sammála. n
Fyrirtæki og
útlendingar
kaupa mest
Guðmundur Guðjónsson, ritstjóri Vötn
og veiði, er þeirrar skoðunar að hinn
venjulegi veiðimaður sé fyrir löngu
hættur að kaupa laxveiðileyfi með löng-
um fyrirvara. Þeir sem kaupi langflest
veiðileyfin séu fyrirtæki og svo erlendir
veiðimenn. „Laxveiðileyfin
hafa ekki verið að seljast
mikið til einstak-
linga, almennra
veiðimanna.
Þetta fer mest til
fyrirtækja og það
er að aukast eftir
hrunið,“ segir hann
við DV. Hann telur
að menn reyni frekar
að sjá hvernig veiðin
fari af stað og freisti þess
þá að kaupa veiðileyfi með afslætti. „Það
viðurkennir reyndar enginn veiðileyfa-
sali að hann gefi þessa afslætti,“ segir
Guðmundur. Hann segir að ómögulegt sé
að átta sig á þeim breytingum sem séu
að verða í hafinu. Í raun og veru viti ekki
nokkur maður hvað muni gerast. Sumar-
ið verði því lottó eins og áður. „Umræðan
um að hætta að kaupa laxveiðileyfi hefur
verið mjög grasserandi. En ég held að
það hafi ekki mikil áhrif. Hinn almenni
stangveiðimaður leyfir sér ekki að kaupa
mörg laxveiðileyfi.“
Baldur Guðmundsson
baldur@dv.is
„Sjálfur er ég mjög
bjartsýnn fyrir
þetta sumar
Framkvæmdastjóri SVFR með stórfisk Salan er betri en menn þorðu að vona að sögn Ara. Mynd ARi HeRMóðuR JAFetSSon
Aðalfundur Íslandsdeildar
Amnesty International
laugardaginn 7. mars 2014, kl. 12:00 í húsnæði
deildarinnar, Þingholtsstræti 27, 101 Rvk., 3. hæð.
Dagskrá:
• Dr. Anja Bienert frá Amnesty International í
Hollandi heldur erindi um starf deildarinnar
er lýtur að mannréttindum og löggæslu.
Heimsókn dr. Önju er liður í herferð Amnesty
International Stöðvum pyndingar.
Erindið fer fram á ensku.
• Aðalfundarstörf samkvæmt samþykktum
deildarinnar ásamt lagabreytingatillögum.
Bjarni og frú Bjarni Júlíusson verður við Hítará í sumar.