Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.2015, Side 12

12 Fréttir Helgarblað 23.–26. október 2015
Stjórnvöld óttuðust brunaútsölu
á bankanum til erlendra fjárfesta
n Kröfuhafar höfðu hvata til að selja bankann á mjög lágu verði n Stjórnvöld vildu ekki
Í
slensk stjórnvöld óttuðust þann
möguleika að kröfuhafar slita-
bús Glitnis kynnu að selja 95%
eignarhlut sinn í Íslandsbanka til
erlendra aðila á mjög lágu verði
miðað við bókfært eigið fé, sem nam
185 milljörðum um mitt þetta ár,
sem hefði þýtt að sá erlendi gjaldeyr-
ir myndi renna til stjórnvalda sem
hluti af söluandvirði bankans hefði
verið af skornum skammti. Við slíka
sölu á Íslandsbanka hefði gjaldeyrir
sem hefði orðið eftir í landinu dug-
að skammt til að mæta því útflæði
sem nýr erlendur eigandi að bank-
anum gæti greitt sér út í arð á kom-
andi árum með tilheyrandi neikvæð-
um áhrifum á gengisstöðugleika.
Samkvæmt heimildum DV var
þetta atriði ein helsta ástæða þess
að hópur stærstu kröfuhafa Glitnis
þurfti að gera veigamiklar breytingar
á fyrirliggjandi tillögum sínum
vegna stöðugleikaframlags til stjórn-
valda og afsala öllum hlut sínum í Ís-
landsbanka til ríkisins. Tilkynnt var
um þessa niðurstöðu á vefsíðu fjár-
málaráðuneytisins klukkan 4.10 að-
faranótt þriðjudags í vikunni. Áður
hafði verið ráðgert fyrirkomulag þar
sem kröfuhafar Glitnis höfðu inn-
byggðan hvata til að selja bankann
til erlendra aðila frekar en innlendra
fjárfesta – jafnvel á mun lægra verði.
Samkvæmt afkomuskiptasamningi
myndu stjórnvöld og kröfuhafar síð-
an deila með sér söluandvirðinu
(60% færu til ríkisins) í erlendri
mynt.
Sú staðreynd að Glitnir gat jafn-
framt ekki staðið við þá tillögu að
framselja 37 milljarða krónuinn-
lán sín í Íslandsbanka, vegna áhrifa
á lausafjárstöðu bankans, til ríkisins
í formi reiðufjár hafði einnig mik-
il áhrif á þá ákvörðun að farin var sú
leið að ríkið tæki yfir bankann, sam-
kvæmt heimildum DV.
Klárað í London í síðustu viku
Það var á þriðjudagskvöldið í London
í síðustu viku, hinn 13. október, sem
tiltekinn hópur stærstu kröfuhafa
Glitnis og ráðgjafar þeirra – lög-
mennirnir Óttar Pálsson frá LOGOS
og Barry Russell hjá Akin Gump –
féllust endanlega á það á fundi með
framkvæmdahópi stjórnvalda um
losun hafta að afsala 95% hlut sín-
um í Íslandsbanka til íslenskra rík-
isins. Það hafði verið ljóst í nokkurn
tíma að tillögur kröfuhafa Glitnis frá
því í júní síðastliðnum í því skyni að
uppfylla stöðugleikaskilyrði stjórn-
valda, sem meðal annars gerðu ráð
fyrir að þeir gætu haft ávinning af
því að selja bankann til erlendra fjár-
festa, þyrftu líklega að taka einhverj-
um breytingum ætti Seðlabanka Ís-
lands að vera fært að veita slitabúinu
undanþágu frá höftum.
Fyrir hönd íslenskra stjórnvalda
voru mættir á fundinn Jón Þ. Sig-
urgeirsson, sem hefur verið í fram-
kvæmdahópi um losun hafta og
er framkvæmdastjóri alþjóðasam-
skipta og skrifstofu bankastjóra
Seðlabankans, ásamt þeim Bene-
dikt Gíslasyni, Sigurði Hannessyni
og Ásgeiri Helga Reykfjörð Gylfa-
syni, helstu ráðgjöfum fjármála- og
forsætisráðherra í haftamálum. Þeir
þrír síðastnefndu höfðu aðeins fáum
vikum áður komið aftur að hafta-
vinnunni fyrir stjórnvöld og í fyrstu
viku þessa mánaðar var kröfuhöfum
og ráðgjöfum þeirra gerð grein fyrir
því að sá valkostur yrði ekki lengur
fyrir hendi að þeir gætu selt bank-
ann til erlendra aðila. Ríkið myndi
þess í stað einfaldlega taka bankann
yfir.
Hefði sent slæm skilaboð
Af hálfu stjórnvalda var litið svo á að
það væri óásættanleg áhætta gagn-
vart hagsmunum ríkisins – og fyr-
ir haftalosunarferlið almennt – að
kröfuhafar Glitnis færu í reynd með
forræði á mögulegu söluferli Ís-
landsbanka til erlendra aðila á sama
tíma og verið væri að stíga skref til að
losa um höft á einstaklinga og fyrir-
tæki. Óljóst væri hvernig hagsmun-
ir stjórnvalda yrðu tryggðir samhliða
því að Íslandsbanki yrði mögulega
seldur erlendum fjárfestum á mun
lægra verði miðað við bókfært eig-
ið fé. Hættan væri sú, sem fyrr segir,
að sá erlendi gjaldeyrir sem færi til
Seðlabankans við slíka sölu yrði ekki
af þeirri stærðargráðu að hann gæti
temprað það útflæði sem myndi
hljótast af miklum arðgreiðslum
hins nýja erlenda eiganda að Ís-
landsbanka. Þrátt fyrir að stjórnvöld
hafi haldið þeim möguleika opnum
að geta gert kröfu um að girða að
einhverju marki fyrir arðgreiðslur
nýrra erlendra eigenda þá var ljóst
að slíkar aðgerðir hefðu að líkindum
verið óraunhæfar og jafnframt haft
mikil áhrif til lækkunar á söluverði
bankans.
Tilraunir ráðgjafa Glitnis og
kröfu hafa til að selja bankann er-
lendum fjárfestum á undanförnum
misserum og árum hafa engan ár-
angur borið. Löngum hefur verið
ljóst að áhugi til dæmis norrænna
fjármálafyrirtækja á bankanum,
sem kröfuhafar Glitnis hafa eink-
um horft til, hefur verið takmarkað-
ur, nema hugsanlega að því gefnu
að bankinn fengist á afar lágu verði.
Áhyggjur stjórnvalda beindust því
meðal annars að því að ef kröfuhaf-
ar seldu Íslandsbanka á gengi sem
væri mögulega vel undir 0,5 miðað
við bókfært eigið fé – sem hægt væri
að skilgreina nánast sem brunaút-
sölu – þá hefði það sent mjög slæm
skilaboð um styrkleika íslenska fjár-
málakerfisins, enda er Íslandsbanki
skilgreindur sem kerfislega mik-
ilvæg fjármálastofnun. Slíkt hefði
óhjákvæmilega haft neikvæð áhrif á
lánskjör íslenskra fjármálafyrirtækja
á erlendum lánamörkuðum og um
leið þá vexti sem þeir geta boðið á
lánum til íslenskra útflutningsfyrir-
tækja.
Hefði aukið heimtur kröfuhafa
Sumir af kröfuhöfum Glitnis brugð-
ust ekki vel þeirri ákvörðun stjórn-
Hörður Ægisson
hordur@dv.is Hlutur ríkisins í bönkunum*
Íslandsbanki
100% hlutur
185 milljarðar
Arion banki
13% hlutur
22 milljarðar
Landsbankinn
98% hlutur
235 milljarðar
*Að því gefnu að tillögur kröfuhafa Glitnis nái fram að ganga og ríkið eignist Íslandsbanka næstkomandi áramót
Til ríkisins Frá því undir
árslok 2009 hefur ISB
Holding, dótturfélag
slitabús Glitnis, farið
með 95% eignarhlut í
bankanum. Það mun
taka breytingum um ára-
mótin þegar ríkið verður
eini eigandi bankans.
Mynd Bragi Þór Jósefsson
Verið alltaf velkomin í Kolaportið!
Opið laugardaga og sunnudaga kl. 11-17.
Næg bílastæði við
Kolaportið
Það liggja allar leiðir til okkar – veldu þína!
Kolaportið
er umkringt af
bílastæðahúsum.
Vesturgata · Mjóstræti
Fjöldi stæða 106
Ráðhúsið · Tjarnargata 11
Fjöldi stæða 130
Traðarkot · Hverfisgata 20
Fjöldi stæða 270
Kolaportið · Kalkofnsvegur 1
Fjöldi stæða 270
K
V
IK
A