Fréttatíminn - 11.03.2016, Blaðsíða 52

Þótt Brynja Valdimarsdóttir
sé afskaplega ánægð með
sína íslensku fjölskyldu
hefur hún hafið ferli til þess
að hafa upp á blóðmóður
sinni á Sri Lanka. Í hennar
huga er nauðsynlegt að
þekkja rætur sínar og upp-
runa.
Brynja Valdimarsdóttir fæddist
á Sri Lanka fyrir rúmum þrjátíu
árum og kom til Íslands sex vikna
gömul þann 14. desember 1985.
Hún segist alltaf hafa litið á sjálfa
sig sem Íslending, enda uppalin
við íslenska menningu, tungu-
mál og hefðir. Brynja ólst upp á
Akranesi, þar sem hún býr ennþá,
og spurð hvort hún hafi upplifað
sig sér á báti í því litla bæjarfélagi
hlær hún og segir að eins ótrúlega
og það kannski hljómi þá hafi þær
verið sex stelpurnar frá Sri Lanka í
hennar árgangi, auk þess sem hún
eigi bróður sem var ættleiddur frá
Guatemala tveimur árum á undan
henni. Í skólanum hafi líka verið
krakkar sem ættleiddir voru frá
Indónesíu, Suður-Kóreu, Kína og
Guatemala þannig að aldrei hafi
komið til þess að hún yrði fyrir
einelti vegna útlits síns.
„Voðalega talarðu góða ís-
lensku“
„Við vorum svo ung þegar við
komum og ólumst öll upp saman,
þannig að maður sá engan mun,“
segir hún. „Ég hef ekki orðið vör
við neitt einelti og aldrei orðið
fyrir því sjálf, allavega ekki vegna
litarháttar. Ég hef auðvitað fengið
alls konar komment í gegnum
tíðina, en það er ekkert sem ég
tek inn á mig. Ég held að hugar-
far manns sjálfs stjórni því mikið
hvernig maður upplifir svoleiðis.
Ef ég vildi alltaf leika fórnarlambið
gæti ég vel valið það, en ég vil
miklu heldur leika sigurvegar-
ann. Ég vil mun frekar muna það
jákvæða. Ég verð líka að taka fram
að þegar ég hef orðið fyrir for-
dómum hefur það ekki verið hér á
Íslandi heldur erlendis. Ég bjó fjög-
ur ár í Boston þegar ég var í námi
og þar fann maður fyrir fordóm-
unum. Hér segir fólk, sérstaklega
eldra fólk, stundum „velkomin
til Íslands“ eða „voðalega talarðu
góða íslensku“, en það er bara ein-
lægt og fallegt, finnst mér.“
Hágrét yfir pappírunum
Brynja hóf fyrir skömmu ferli til
þess að hafa uppi á blóðforeldrum
sínum, til að finna síðasta bitann
í púsluspilið um það hver hún er,
eins og hún orðar það. „Mig hefur
lengi langað að grafast fyrir um
uppruna minn, en ég var aldrei til-
búin til þess. Núna er ég tilbúin og
hef þroska til að gera ráð fyrir alls
konar aðstæðum og niðurstöðum
án þess að fara í vörn. Ég veit ekk-
ert hvernig manneskja blóðmóðir
mín er, veit ekki einu sinni hvort
hún er á lífi, eða hvort hún kærir
sig nokkuð um að heyra frá mér,
en þetta er samt eitthvað sem ég
verð að reyna.“
Skömmu fyrir áramótin síðustu
fékk Brynja í hendur þá pappíra
sem fylgdu henni til landsins á
sínum tíma, þar sem meðal annars
var að finna fæðingarvottorð
hennar, nafn móður, fæðingar-
stað og það nafn sem Brynja bar
áður en hún fékk íslenska nafnið.
Hún hafði samband við innan-
ríkisráðuneytið og fékk skjölin í
hendur innan við viku síðar. Hún
segist ekki hafa verið viðbúin því
að þetta gengi svona hratt fyrir
sig og það hafi verið óskaplega til-
finningaþrungin stund að opna
skjalapakkann. „Ég horfði heil-
lengi á pappírana á borðinu heima
hjá mér áður en ég þorði að opna
þá. Mér leið eins og ég væri að fá
upplýsingar sem þýddu að ég hefði
verið einhver allt önnur mann-
eskja í sama lífi. Loks opnaði ég
pappírana og strax á fyrstu blað-
síðu var fullt af upplýsingum sem
ég hafði ekki hugmynd um. Ég
fór bara að hágráta, þetta opnaði
alveg nýjan heim.“
Merki um óendanlega ást
Brynja segist svo sem ekkert vita
hvers vegna móðir hennar hafi
ákveðið að gefa hana til ættleið-
ingar en hún sé henni óendanlega
þakklát fyrir það. „Hún hefur
örugglega upplifað sig króaða af
úti í horni og ekkert annað í boði.
Í pappírunum kemur fram að hún
var ógift, nafn föður kemur ekki
fram og ekki heldur hvort hún átti
fleiri börn. Mér finnst það merki
um óendanlega ást að hafa gefið
mig til þess að tryggja að ég ætti
betra líf en hún gæti boðið mér.
Hún var sjálf á staðnum og afhenti
hinni móður minni mig og verandi
móðir sjálf get ég varla ímyndað
mér hversu óskaplega sárt það
hefur verið. Þegar maður hugsar
um þá fórn lítur maður lífið öðrum
augum. Það er gjöf í 365 daga á ári,
gjöf sem maður verður að fara vel
með og láta gott af sér leiða.“
Þótt Brynja hafi lengi velt upp-
runa sínum fyrir sér segir hún að
sú ákvörðun að leita upprunans
hafi fyrst fyrir alvöru byrjað að
skjóta rótum þegar hún gekk
með son sinn sem er í dag þriggja
ára gamall. „Þegar ég fór í fyrstu
mæðraskoðunina var spurt um
sjúkdóma í fjölskyldunni og þá
rann upp fyrir mér að svona hluti
þyrfti ég að vita. Það er líka dálítið
skrítið að sonur minn skuli vera
eini einstaklingurinn í heiminum,
sem ég veit um, sem er blóð-
tengdur mér. Það er mjög sérstök
tilfinning. Ég er ekki að segja að
blóðtengsl skipti öllu máli, en þau
skipta máli.“
Verð að reyna
Næstu skref í upprunaleitinni eru
að senda fyrirspurn til Sri Lanka
með nafni blóðmóður Brynju og
svo hefst biðin eftir svörum þaðan.
Þegar þau berast, hvort sem tekst
að hafa upp á móður hennar og
systkinum eða ekki, ætlar Brynja
að fara til Sri Lanka í fyrsta sinn og
upplifa rætur sínar. „Ég hef aldrei
farið, en það er eitthvað sem togar
mig mjög sterkt þangað. Ég held
að flestir vilji vita sínar rætur og
uppruna að einhverju leyti. Ég hef
verið að velta þessu fyrir mér alveg
síðan ég var lítill krakki. Ekki það
að ég sé eitthvað ósátt, alls ekki,
ég er voðalega ánægð að eiga þá
fjölskyldu sem ég á hér og finnst
ég hafa verið heppin að öllu leyti.
En það vantar samt eitt stykki í
púsluspilið og ég held að ég þurfi
nauðsynlega að finna það. Kannski
tekst það ekki en ég verð allavega
að reyna.”
leyndu fordómar sem krauma
í samfélaginu, einkum gagnvart
múslimum. Hann segir það vera
sína leið til að opna augu fólks
og stuðla að aukinni umræðu og
skilningi á vandamálinu. „Þetta
verk vekur mann virkilega til
umhugsunar og sýnir fram á hvað
þessir fordómar eru heimskuleg-
ir,“ segir hann. „Því þegar öllu eru
á botninn hvolft þá erum við bara
manneskjur, sama hver litarhátt-
urinn er eða hvað trúarbrögð við
aðhyllumst.“
Jónmundur hefur verið við-
loðandi leiklistina síðan hann lék
í Bugsy Malone í Loftkastalanum
tólf ára gamall, og útskrifaðist sem
leikari frá listaskóla í San Frans-
isco 2014. Hann hefur haft nóg
að gera síðan hann útskrifaðist
en finnst vera kominn tími á það
að sýna mismunandi kynþætti á
íslensku leiksviði og í sjónvarpi.
„Það er löngu kominn tími á að
auka fjölbreytnina. Þegar ég var
að leika í sjónvarpsþáttunum Rétti
ræddum við Unnsteinn Manuel
þetta einmitt mikið og vorum
báðir mjög ánægðir með það að
við vorum ekki látnir leika inn-
flytjendur með hreim heldur bara
venjulega íslenska stráka. Flest
hlutverk sem ég hef leikið hafa
verið dökka hlutverkið í verkinu,
sem ég skil alveg, en maður er
bara Íslendingur og getur alveg
leikið þá eins og einhver annar.
Við verðum að fara að endurspegla
það á öllum sviðum samfélagsins
að fjölmenningin er komin til Ís-
lands. Við erum alls konar.“
Vantar eitt stykki í púsluspilið
Þótt Brynja Valdimarsdóttir hafi lengi velt uppruna sínum fyrir sér
segir hún að sú ákvörðun að leita upprunans hafi fyrst fyrir alvöru
byrjað að skjóta rótum þegar hún gekk með son sinn.
Mynd | Hari
Ég hef ekki orðið
vör við neitt einelti
og aldrei orðið fyrir
því sjálf, allavega
ekki vegna litarhátt-
ar. Ég hef auðvitað
fengið alls konar
komment í gegnum
tíðina, en það er
ekkert sem ég tek
inn á mig. Ég held
að hugarfar manns
sjálfs stjórni því
mikið hvernig maður
upplifir svoleiðis. Ef
ég vildi alltaf leika
fórnarlambið gæti ég
vel valið það, en ég
vil miklu heldur leika
sigurvegarann.
52 | fréttatíminn | Helgin 11. mars–13. mars 2016
Vesturhlíð 2 Fossvogi | Sími 551 1266 | útför.is
Útfararstofa kirkjugarðanna
Útfarar- og lögfræðiþjónusta
Lögfræðiþjónusta
Veist þú hvert eignir þínar renna
eftir þinn dag? Kynntu þér málið á
heimasíðu okkar, www.útför.is.
Þar getur þú m.a. sett inn þínar forsendur
í reiknivél. Við aðstoðum þig við gerð
erfðaskrár, kaupmála og við dánarbússkipti.
Katla Þorsteinsdóttir,
lögfræðingur
Við erum til staðar
þegar þú þarft á
okkur að halda
* E f g r e i t t m e ð N e t g í róm a í - j ú n í & s e p t . - o k t .
LYON
12.999 kr.f rá *
* E f g r e i t t m e ð N e t g í rój ú n í - j ú l í & s e p t .
MÍL ANÓ
17.999 kr.f rá *