Læknablaðið - 01.04.2016, Side 37

LÆKNAblaðið 2016/102 197
ef við eigum að snúa þeirri þróun við sem orðin er
að tíðni offitu íslenskra barna er með þeim hærri í
Evrópu.“
Guðmundur: „Sjónarmið matvælaiðnaðarins eru
skiljanleg þar sem fitulaus matur bragðast ekki nærri
eins vel, því þurfti að bragðbæta hann með sykri eða
sætuefnum. Unnar matvörur eru reyndar oft á tíðum
næringarsnauð orka, ónáttúruleg fæða sem mannslík-
aminn á erfitt með að vinna úr á réttan hátt.“
Skrýtin saga og full af rangfærslum
Axel: „Almenningur á erfitt með að átta sig þegar sí-
fellt er verið að breyta skilaboðunum. Það sem áður
var bannvara er nú orðið hollt og það má búast við að
fólk hætti að taka þetta alvarlega og borði bara það
sem sagt er óhollt í dag enda verði það líklega sagt hollt
eftir nokkur ár. Við sérfræðingarnir erum í hálfgerðri
varnarstöðu þar sem það vorum ekki við heldur stjórn-
málamennirnir sem tóku þessar lýðheilsuákvarðanir
á sínum tíma í trássi við aðvaranir vísindamanna sem
sögðu að það væri ekki búið að rannsaka áhrif fitu
og sykurs nægilega vel til að geta fullyrt nokkuð um
áhrifin. Nú hefur ýmislegt nýtt komið á daginn en það
getur verið erfitt að koma þeim upplýsingum á fram-
færi, meðal annars vegna mótstöðu ýmissa hagsmuna-
aðila sem hafa aðlagast eldri ráðleggingum. Þess vegna
er viðfangsefni Foodloose svo mikilvægt fyrir lýðheilsu
okkar í dag. Einn af fyrirlesurunum okkar, Tommy
Wood, segir reyndar að ef fólk leggur áherslu á að
borða fersk matvæli sé í rauninni lítil hætta á að maður
geri vitleysur. Ferskt grænmeti og ávextir, egg, fiskur og
kjöt, en ekki vörur eins og kex og kökur eða önnur inn-
pökkuð matvæli sem oft innihalda transfitur, viðbættan
sykur, salt og rotvarnarefni sem auka geymsluþol, er í
rauninni heppilegasta mataræðið. Egg eru til að mynda
fæða sem maðurinn hefur neytt í árþúsundir en svo
komu fram kenningar á sjötta áratug síðustu aldar um
að þau væru sérlega hættuleg vegna kólesterólinni-
halds. Þessu trúðum við í 50 ár en nú vitum við betur
og egg eru ein hollasta uppspretta próteina og vítamína
sem hægt er að fá.“
Guðmundur: „Höfuðsmiður þeirrar kenningar á
sjöunda áratug síðustu aldar að kólesteról í blóði væri
aðalorsök hjarta- og æðasjúkdóma, Ancel Keys, lét
hafa eftir sér árið 1997 að kólesteról í fæðu skipti ekki
máli nema viðkomandi væri kjúklingur eða kanína.
Hann bætti því einnig við að þetta hefði verið vitað
allan tímann en það er fyrst núna sem kólesteról er að
detta út af lista yfir næringarefni sem þarf að hafa gát
á í matvælum í Bandaríkjunum. Þetta dæmi er eitt af
mörgum í næringarsögu undanfarinna áratuga sem er
mjög skrýtin og full af rangfærslum þar sem pólitík og
hagsmunir hafa litað hina vísindalegu umræðu á mjög
ósvífinn hátt.“