Morgunblaðið - 08.12.2016, Blaðsíða 28

28 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 2016
Hamraborg 10 – Sími 554 3200 - Opið: Virka daga 9.30-18, laugardaga 11-14
Nýju see concept lesgleraugun
komin aftur
Nýir litir og ný form.
Traust og góð þjónusta í 20 ár
VIÐTAL
Guðrún Vala Elísdóttir
vala@simenntun.is
Bergur Þorgeirsson, forstöðumaður
Snorrastofu í Reykholti, er nýlega
kominn heim frá Ísrael þar sem hann
og Sigríður Kristinsdóttir kona hans
dvöldu í 14 daga. Bergur var með
heimsókninni að láta langþráðan
draum rætast, en heimkynni hans
voru í Jerúsalem frá 5 til 8 ára aldurs
og hafði hann ekki komið þangað frá
því hann og fjölskylda hans yfirgáfu
landið 1966.
„Það var búið að vera lengi í bígerð
að ferðast til Ísraels, þar sem ég bjó
um tíma sem barn. Ýmislegt hefur
hindrað för, m.a. ástandið þar suður
frá og mikill kostnaður. Árið 2014
kom hingað til Íslands fjölskylda,
sem við þekktum frá dvöl okkar ytra
á sínum tíma. Hvöttu þau okkur til að
koma og dvelja hjá sér í Jerúsalem.
Við þáðum þetta góða boð og um leið
og easyJet bauð upp á ódýrt flug til
Tel Aviv var okkur ekki til setunnar
boðið.“
Bergur segir að það hafi ekki verið
neitt mál að komast inn í landið, lítil
bið á flugvellinum og engar spurn-
ingar. Þau hjónin hófu dvölina í Tel
Aviv, voru viku í Jerúsalem, fóru að
Dauðahafinu og ferðuðust með rútu
suður Negev-eyðimörkina til Eilat
áður en þau flugu síðan aftur til Tel
Aviv og enduðu dvölina í Tiberias við
Galileuvatnið.
Heimkynni Maríu Magdalenu
„Mér fannst tilkomumikið að fljóta
á Dauðahafinu og sigla um Aqaba-
flóann undan ströndum Eilat og
skoða fræg kóralrif, sem Ísraels-
mönnum hefur tekist að vernda,
ásamt því að sjá Ísrael, Jórdaníu,
Sádi-Arabíu og Egyptaland í sömu
andrá. Það var einnig mikil upplifun
að synda í Galileuvatninu og komast
að ánni Jórdan, en þangað komumst
við eftir að hafa gengið hluta píla-
grímaleiðar með fram Galileuvatninu,
sem við mælum alveg sérstaklega
með. Við náðum einnig að skoða afar
áhugaverðar fornminjar í Magdala
við Galileuvatnið, en þar voru heim-
kynni Maríu Magdalenu.“ Bergur
segir það hafa verið stórkostlegt að
koma til gömlu Jerúsalem og upplifa
þá staði sem tengjast bæði kristinni
trú og gyðingdómi.
Þó að ferðalagið hafi verið vel und-
irbúið kveið Bergur samt fyrir ferð-
inni og vissi ekki við hverju mætti bú-
ast. En tilfinningin var mun betri en
hann bjóst við og segir hann að Ísrael
hafi komið sér á óvart, ekki síst vegna
jákvæðs viðmóts fólks og hvernig til
hefur tekist með þróun landsins.
„Jerúsalem er mun fallegri og
skipulagðari en ég bjóst við. Ég átti
von á mun meiri öryggisgæslu, hún
var vissulega mikil, en ekki eins
íþyngjandi og ég reiknaði með. Her-
menn eru áberandi úti á götum og er
það aðallega vegna hermanna í fríi.
Herskylda er þarna með lengsta
móti, eða tæplega 3 ár fyrir karlmenn
og 2 ár fyrir konur og hefst við 18 ára
aldur. Hermenn mega aldrei nokkru
sinni leggja vopnin frá sér og því er
það býsna ógnvekjandi að sjá alla
þessa þungvopnuðu unglinga í fríi,
hangandi í verslunarmiðstöðvum eða
á mörkuðum eins og hverja aðra ung-
linga með snjallsíma á lofti. En þetta
vandist furðu fljótt.“
Íbúar landsins eru 8,5 milljónir og
Palestínumenn eða Arabar eru 20%
þjóðarinnar. Þeir eru að sögn Bergs
áberandi í ýmsum störfum, eins og
t.d. í verslun og þjónustu, þeir starfa
sem strætó- og leigubílstjórar,
læknar á sjúkrahúsum o.s.frv.
Bergur bjó í Ísrael sem barn í 2 og
hálft ár, þ.e. frá desember 1963 og
fram á sumarið 1966. Faðir hans,
Þorgeir Þorgeirsson, fór þangað í
sérfræðinám í læknisfræði, nánar til-
tekið í meinafræði. Þetta var fyrri
hluti námsins, en seinni hlutinn var
tekinn í Lundúnum. Öll fjölskyldan
fór með, þ.e. móðir Bergs, Kristjana
F. Arndal, og Lilja systir hans.
Vinsælt að spila glerkúluspil
Aðspurður segir Bergur að margt
sé honum minnisstætt frá þessum ár-
um. „Okkur leið afskaplega vel í
Jerúsalem sem fjölskylda og það sem
stendur upp úr er vinátta okkar og
Ankari-fjölskyldunnar og þá sér-
staklega Alízu, sem alltaf gaf sér tíma
fyrir okkur systkinin. Þá fannst mér
afar skemmtilegt að „aðstoða“ sölu-
menn, sem seldu vatnsmelónur á
mörkuðum, með hrópum og köllum
um ágæti vörunnar. Þá eru mér minn-
isstæð kynnin af ungum hermanni,
sem bjó í tjaldi á Herzl-hæðinni þar
sem hugmyndafræðingur síonismans,
Theodor Herzl, var jarðaður. Opin-
berar heimsóknir Bjarna Benedikts-
sonar forsætisráðherra 1964 og Ás-
geirs Ásgeirssonar 1966 fylltu mig
einkennilegu stolti, en Jerúsalem var
í báðum tilvikum böðuð íslenska fán-
anum.“
Á þessum árum sakleysis í borginni
segir Bergur að börn hafi verið býsna
frjáls og leikið sér á götum úti. „Við
bjuggum í útjaðrinum í nágrenni Ha-
dassah-spítalans, þar sem pabbi starf-
aði. Ég eignaðist fljótt vini og vinsæl-
ast var að spila glerkúluspil á
götunum, sem mér sýndist börn enn
gera nú 50 árum síðar.“
Vildi sitja hjá sætustu stelpunni
Jólin voru Bergi einnig minnis-
stæð, en þau fyrstu voru á litlu gisti-
húsi í Jerúsalem, en fjölskyldan kom-
um til landsins á Þorláksmessu 1963.
„Ég man greinilega eftir tveimur ræf-
ilslegum pökkum á rúminu handa
okkur systkinum og fannst mér lítið
til koma. Önnur jólin okkar voru öllu
tilþrifameiri, en á aðgangadag kom
nágranni með gríðarstórt jólatré og
færði okkur að gjöf. Þá voru góð ráð
dýr, pabbi smíðaði undir það fót,
nokkrir nágrannar komu og föndruðu
skraut fyrir tréð í íslenskum stíl og að
endingu voru lifandi kerti sett á tréð,
hvorki meira né minna. Mér fannst
þessi áhugi gyðinganna á jólunum
býsna athyglisverður. Síðan voru
ýmsir hátíðisdagar gyðinga hreinustu
ævintýri fyrir okkur börnin, sér-
staklega sukkot, laufskálahátíðin til
að minnast 40 ára veru gyðinganna í
eyðimörkinni, og púrím-hátíðin, þar
sem börn fengu að klæðast grímu-
búningum.“
Fyrsta fyrsta hálfa árið í Jerúsal-
em gekk Bergur í leikskóla og síðan í
6 og 7 ára bekk grunnskóla. Í grunn-
skólanum voru 44 nemendur í bekkn-
um og þó að kennarinn væri bara einn
voru engin agavandamál. Stelpur og
strákar voru látin sitja saman og var
skipt í hverri viku. „Er mér í fersku
minni hin langa og erfiða bið eftir að
fá að sitja við hlið sætustu stelpunnar.
Við vorum látin læra býsna hratt,
þannig að þegar heim til Íslands var
komið gat ég bæði lesið og skrifað
hebresku, auk þess sem ég kunni
margföldun og deilingu. Ég á ennþá
stílabækurnar, þar sem ég skil ekki
eitt einasta orð. Ég á einnig segul-
bandsupptöku þar sem við systkinin
rífumst með tilþrifum á hebresku.
Skil ekki heldur hvað þar er verið að
segja. Mamma var hins vegar sér-
staklega dugleg við að láta okkur
systkinin lesa íslensku, þannig að við
vorum fljót að aðlagast þegar heim
var komið. Verst þykir mér núna að
kunna ekki lengur tungumálið, sem
ég talaði reiprennandi átta ára.“
Ein ástæða þess að fjölskyldan
upplifði sig alveg sérstaklega vel-
komna til Ísraels árið 1963 voru kynni
þeirra af ísraelskri landnema-
fjölskyldu frá Túnis, sem bjó í ná-
grenni við þau í Jerúsalem. „Ein
stúlkan á því heimili passaði okkur
börnin stöku sinnum og úr varð ævi-
löng vinátta þessara tveggja fjöl-
skyldna. Barnfóstran, Alíza Ankari,
heimsótti okkur til Íslands stuttu eftir
heimferðina 1966 og fann hér ástina,
sem varð til þess að hún giftist Íslend-
ingi, Grétari Kjartanssyni. Bjuggu
þau á Íslandi með hléum. Þetta
tryggði enn betur tengsl þessara fjöl-
skyldna, en mamma og Alíza urðu
bestu vinkonur og varaði náin vinátta
þeirra á meðan þær báðar lifðu.“
Í ferð þeirra hjóna núna hittu þau
Nurit, systur Alízu, og dvöldu í viku
hjá henni og fjölskyldu hennar, þeirri
sömu og heimsótti Ísland fyrir tveim-
ur árum.
Heimsótti Ísrael eftir fimmtíu ár
Á Rauðahafi
Sigríður Kristins-
dóttir og Bergur Þor-
geirsson á siglingu á
Rauðahafi undan Ei-
lat á suðurodda Ísr-
aels í haust.
Fjölskyldan
Fjölskyldan í Ísrael
þar sem fjölskyldufað-
irinn var í framhalds-
námi í læknisfræði.
Þorgeir Þorgeirsson,
Bergur Þorgeirsson,
Lilja Þorgeirsdóttir og
Kristjana F. Arndal.
 Bergur Þorgeirsson bjó í Jerúsalem sem barn og rifjaði upp kynni sín af landinu í haust
Bergi líður vel eftir heimkom-
una en er þegar farinn að skipu-
leggja næstu ferð til Ísraels.
„Hins vegar er ég engu nær um
hvernig bæta megi ástandið fyr-
ir botni Miðjarðarhafs og hefur
það valdið mér miklum heila-
brotum, ekki síst vegna þeirra
mörgu viðhorfa sem fengum að
upplifa í ferðinni. Fólk var býsna
opinskátt um ástand mála í Ísr-
ael og þá ekki hvað síst um nún-
inginn milli einstakra trúar-
bragðahópa, t.d. innan
gyðingdóms. Ég hafði nokkuð
mótaðar skoðanir fyrir ferðina,
en í kjölfar hennar er ég eitt
stórt spurningarmerki. Hvernig
í ósköpunum er hægt að finna
lausn á þessum málum á meðan
til grundvallar liggur ósveigjan-
legur vilji öfgafullra bókstafs-
trúarmanna, þ.e. gyðinga, músl-
íma og ekki hvað síst kristinna
manna?“
Bergur segir að búseta hans í
Ísrael, og reyndar allt heims-
hornaflakk foreldra hans í tæp-
lega 17 ár, hafi mótað sitt líf að
miklu leyti. „Rótleysið sem
þessu fylgdi hafði í raun ekkert
allt of góð áhrif á mig til þrí-
tugs, en eftir það hef ég notið
þess ríkulega að hafa fengið að
upplifa svona flökkulíf og hefði
því ekki viljað missa af þessu.
Þegar ég kynntist konunni
minni, Sigríði Kristinsdóttur,
hægði á þessu eirðarlausa
flakki, og náðum við eftir eigin
námsferðir til útlanda að skapa
dætrum okkar stöðugleika í
uppvextinum með búsetu okkar
í Reykholti í Borgarfirði sl. 18 ár.
Hins vegar sýnist mér sem dæt-
urnar hafi sem betur fer erft
löngunina til að kanna hinn
stóra heim, sem bíður okkar
allra með sínum óteljandi
möguleikum.“
Þau Bergur og Sigríður munu
segja ferðasöguna á Prjóna-
bóka-kvöldi í Bókhlöðusal
Snorrastofu fimmtudaginn 15.
desember kl. 20.
Byrjaður að
skipuleggja
næstu ferð
FLÖKKULÍF