Morgunblaðið - 08.12.2016, Blaðsíða 54

Söluaðilar:
GÞ - skartgripir & úr | Meba - Rhodium | Meba | Georg V. Hannah, Kef. | Halldór Ólafsson, Ak.
Úr & Gull, Hafnarf. | Klukkan, Kóp.
Collection noemia
KATHERYN WINNICK
BÆKUR
Á yfirstandandi öld snjalltækja er
blessaðri bókinni spáð hnignun, ef
ekki glötun, með reglulegum hætti.
Ef marka má tölur sem blaðamað-
ur rýndi í ásamt Bryndísi – sem
réttilega titlar sig „bókaunnanda“ í
símaskránni – þá blasir við að
fréttir af andláti bókarinnar hafa
verið stórlega ýktar, svo vitnað sé í
klassískan rithöfund, vel að merkja.
„Bóksalan fór vel af stað um síð-
ustu helgi, svo mikið er augljóst, og
þetta er stærsta íslenska skáld-
sagnaár sem við höfum séð,“ segir
Bryndís um bókajólin framundan.
„Það hafa aldrei komið út jafnmörg
frumútgefin íslensk skáldverk, því
fyrir þessi jól koma út 65 frum-
útgefnar skáldsögur fyrir fullorðna.
Þetta er auðvitað ótrúlegur fjöldi
og það sem ég hef verið að kynna
mér eru verk hvert öðru meira
spennandi. Þetta er því firnasterkt
skáldsagnaár og ekki ástæða til
annars en að gleðjast að svo
stöddu.“
Ævisögur áhugaverðra kvenna
Bryndís bætir því við að flokkur
ævisagna fari ennfremur vel af stað
og sala á þeim sé vonum framar.
Oft heyrist því fleygt að ævisögur
séu bókaflokkur á undanhaldi, en
samanburður á sölutölum sýnir svo
ekki er um að villast að svo er
ekki. Maður er greinilega manns
gaman, nú sem áður.
„Það eru þrjár ævisögur sem ég
nefni helst í þessu sambandi og
hverfast að mestu leyti um konur.
Það er Tvísaga, bókin hennar Ás-
dísar Höllu [Bragadóttur], einnig
bókin Heiða – fjalldalabóndinn eftir
Steinunni Sigurðardóttur um Heiðu
Guðnýju Ásgeirsdóttur, bónda og
einyrkja, og baráttu hennar gegn
virkjunaráformum í Skaft-
ártungum, og svo loks er þriðja
bókin Elsku Drauma mín, sem er
minningabók Sigríðar Halldórs-
dóttur og Vigdís Grímsdóttir
skráði. Þessar þrjár hafa þegar
selst mjög mikið og af því dreg ég
þá ályktun að það sé ekki endilega
verið að kaupa þær til jólagjafa
heldur sé fólk að kaupa þessar
bækur til að lesa þær sjálft og það
strax. Það finnst mér frábært enda
eru þessar bækur í senn skemmti-
legar aflestrar og fjalla um áhuga-
verðar og sterkar konur.“
Bryndís bætir við því að árið í ár
sé einkar sterkt sömuleiðis hvað
fræðibækur áhrærir, og nefnir máli
sínu til stuðnings bækur þær sem
tilnefndar eru til íslensku bók-
menntaverðlaunanna í ár. Þær
komi hver úr sinni áttinni og hún
vonist til þess að þar finni allir eitt-
hvað við sitt hæfi.
Endurkoma myndasögunnar?
Þegar talið berst að bókaútgáf-
unni og samsetningu útgáfuflór-
unnar samanborið við síðustu ár
segir Bryndís margt þar ósköp
svipað.
„Það er þó heldur minni barna-
bókaútgáfa og það er ekki nógu
gott.“ Í framhaldinu spinnast upp
langar samræður um það hverju
þetta sæti og ennfremur hvers
vegna myndasagan – sem var mik-
ill og snar þáttur í bókaútgáfu á ár-
unum 1970 til 1990 – hefur farið
svo rækilega halloka hérlendis sem
raun ber vitni. Væri útgáfa og end-
urútgáfa á þeim verkum ekki grá-
upplagt færi til að auka lestr-
aráhuga, lesskilning og lestur
almennt meðal unga fólksins?
Bryndís er á því „Það er mjög
leiðinlegt hvernig myndasagan datt
skyndilega uppfyrir því hún er eftir
sem áður gríðarlega hátt skrifuð í
Belgiu og Frakklandi, upp-
runalöndum þeirra myndasagna
sem mest voru lesnar hér á landi.
Þar er þetta einfaldlega listgrein.
Ég kann ekki að svara því hver
ástæðan er en þarna liggja margar
perlur og ég nefni sem dæmi þýð-
ingarnar á Ástríki gallvaska, sem
voru stórkostlegar,“ segir Bryndís,
og bætir því við að hún búi svo vel
að eiga megnið af þessu öllu saman
og þar með talinn Lukku Láka eins
og hann leggur sig.
„Gleðifregnin í þessu er samt
sem áður sú að það var að koma út
ný teiknimyndasaga sem heitir
Vargöld [eftir Jón Pál Halldórsson
og Þórhall Baldursson]. Útgáfa
hennar finnst mér vera stórkostleg
tíðindi og kannski er ég að leggja
mikið á þá drengi sem að bókinni
standa en ég er að láta mig dreyma
um að útgáfa þessarar bókar sé
fræið sem veldur því að myndasag-
an spretti hreinlega fram í kjölfar-
ið. Þá ég ég líka við að þó það sé
gaman að fá frönsku og belgísku
sögurnar gefnar út þá er líka mik-
ilvægt fyrir okkur að fá íslenskar
teiknimyndasögur.“
Bryndís bendir máli sínu til
stuðnings á að fyrir nokkrum árum
hafi komið út þrjár teiknimynda-
sögur unnar upp úr Njálu, gríð-
arvel heppnaðar. „13 ára strák-
urinn minn gleypti þær í sig og
kunnátta hans í Njálu, sem er mik-
il, er öll upp úr þeim bókum.
Teiknimyndasögur geta því orðið
svo góð brú yfir í heimsbókmenntir
og fornsögur. Teiknimyndasagan
getur verið alveg hreint hámenn-
ingarleg.“
Þessu til viðbótar bendir Bryndís
á að Jean Posocco hjá bókaútgáf-
unni Froski hefur á undanförnum
árum unnið að enduruppbyggingu
teiknimyndasagnaútgáfu hér á
landi. „Hann hefur til dæmis haldið
áfram útgáfu teiknimyndasagnanna
um Ástrík. Í ár er það Ástríkur í
Piktalandi sem fæðist í íslenskri
þýðingu en auk þess sem hann gef-
ur einnig út nýjar bækur um Sval
og Val, Viggó viðundan og Lukku-
Láka. Þá hefur hann hafið útgáfu á
nýjum teiknimyndasögum eins og
Lóu og Tímaflökkurunum og full-
orðins-teiknimyndasöguseríunni In-
kal.“
„Sérdeilis bókelsk fyrir jólin"
Erlendis er bókaútgáfa í árslok
með rólegasta móti því stóru kan-
ónurnar halda í sér með útgáfu uns
vorar; þá er tíminn til að senda frá
sér vænlegar metsölubækur. Að-
spurð segir Bryndís að Íslendingar
séu svolítið sér á parti hvað þetta
varðar og verði það að líkindum
áfram.
„Við erum sem fyrr sérdeilis
bókelsk þjóð fyrir jólin og það held
ég að breytist ekki. Þróunin síð-
ustu fimmtán árin hefur engu að
síður verið sú að útgáfan er að fær-
ast til og dreifast meira á árið í
heild. En ég áætla að það séu á
bilinu 65-70% útgáfunnar í ár sem
eru að koma út síðustu þrjá mánuði
ársins. En þetta er lítill markaður
því við erum svo fá, og jólin gera
okkur kleift að halda úti þessari
ótrúlega öflugu útgáfu sem er hér
á þessu litla landi.“
jonagnar@mbl.is
Bókelsk þjóð fyrir jólin
Bókaþjóðin fer sem jafnan mikinn í jólamánuðinum
og ánægjulegt að sjá metfjölda í frumútgáfum ís-
lenskra skáldverka fyrir jólin í ár, segir Bryndís
Loftsdóttir, hjá Félagi íslenskra bókaútgefenda.
Morgunblaðið/Golli
Skáldajól „Það hafa aldrei komið út jafnmörg frumútgefin íslensk skáldverk, því fyrir þessi jól koma út 65 frum-
útgefnar skáldsögur fyrir fullorðna,“ segir Bryndís Loftsdóttir. „Þetta er því firnasterkt skáldsagnaár.“