Fréttatíminn - 30.09.2016, Blaðsíða 4

Ögmundur Jónasson
segir kirkjuna hafi
tekið á málinu með
þöggunartilburðum
og hún ætti að reiða
fram fé fyrir sann-
girnisbótum.
Ólöf Nordal segir að
ríkið verði að standa
sína plikt þó kaþ-
ólska kirkjan hafi
ekki tekið á málinu
af festu.
Landakot Kaþólska kirkjan
á Íslandi veltir háum fjár-
hæðum og á stórt eignasafn,
en það er ríkið sem greiðir
sanngirnisbætur til þeirra
sem sættu illri meðferð af
hálfu starfsmanna kirkj-
unnar. Kaþólski biskupinn,
Davíð Tencer, spyr hvernig
peningar eigi að hjálpa þessu
fólki.
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
Ríkið hefur boðið 33 fyrrum nem­
endum Landakotsskóla samtals
um 200 milljónir króna í sanngirn­
isbætur vegna illrar meðferðar sem
þeir sættu af hálfu starfsmanna ka­
þólsku kirkjunnar. Kaþólska kirkjan
á Íslandi er stöndug og eignamikil
en hefur sáralítið greitt til þolenda
í málinu.
Hæstu bætur sem hún bauð
þolendum voru um 170 þúsund
krónur til Ísleifs Friðrikssonar. Hann
endurgreiddi upphæðina og þótti
hún smánarleg.
Kirkjan á stórar fasteignir víða um
land, rekur 19 kirkjur og kapellur og
er með um 50 starfsmenn. Hún fær
fjárstuðning að utan en auk þess
hefur fjöldi sóknarbarna tvöfaldast
á undanförnum áratug, og fær kirkj­
an því meira í sóknargjöld.
Kaþólski biskupinn á Íslandi, Dav­
íð Tencer, furðar sig á sanngirnis­
bótunum.
­Hvað finnst þér um að skattgreið-
endur borgi 200 milljónir vegna tjóns
sem starfsmenn kaþólsku kirkjunn-
ar ollu?
„Fyrst þarf að vera ljóst að séra
George (innskot blm. skólastjóri
Landakotsskóla) hafi verið dæmdur,
en hann var ekki dæmdur. Hvernig
er hægt að borga þessa upphæð án
dóms? Ég veit ekki hvers vegna ríkið
borgar þetta og hvar það hefur feng­
ið leyfi til að borga svona upphæð af
peningum skattgreiðenda.“
­Væri ekki réttara að kaþólska kirkj-
an greiddi sanngirnisbæturnar?
„Nei, mér finnst það ekki rétt.
Hvers vegna á að borga peninga?“
-Hvað finnst þér eðlilegt að gera fyr-
ir þolendur, þegar fjöldi þeirra glímir
enn við afleiðingar illrar meðferðar?
„Fyrst vil ég hitta þau og tala við
þau. Þá getum við fundið út hvernig
ég get hjálpað.“
-Hvers vegna ætti fólkið að vilja að
ræða við starfsmenn kirkjunnar sem
rannsóknarnefnd hefur sagt hafa
brugðist í málinu?
„Hvað á ég að gera ef þau vilja það
ekki? Það er að góður vilji frá minni
hálfu til að tala við þau og finna það
sem hjálpar. Munu peningar hjálpa
þessu fólki? Ég hef mörgum sinnum
beðið fyrir fórnarlömbunum. Ég las
messur fyrir þau. Ef ég get hjálpað
meira, þá er ég tilbúinn til þess. En
þessar bætur eru eins og refsing
fyrir kaþólsku kirkjuna. Mér finnst
skrítið að ríkið ætli að borga þær.“
Trúir þú því að séra Goerge og Mar-
grét Muller hafi beitt börn ofbeldi?
„Ég veit það ekki. Þetta er svo flók­
ið.“
Trúir þú því sem fram kemur í skýr-
slu rannsóknarnefndar kaþólsku
kirkjunnar frá 2012?
„Ég er ekki lögregla en ég tek hana
alvarlega.“
Í rannsóknarskýrslunni segir að
séra Patrick Breen hafi vanrækt að til-
kynna um ofbeldi sem hann vissi um.
Hvers vegna er hann enn að störfum
hjá kirkjunni?
„Sá sem vill saka hann um það,
þarf að fara til lögreglu. Ég vissi ekki
að hann væri nefndur svona í skýrsl­
unni. Ég er viss um að ef Patrick vissi
um ofbeldi þá myndi hann segja yf­
irmönnum sínum frá því. Ég þekki
hann.“
Ögmundur Jónasson, formaður
stjórnskipunar­ og eftirlitsnefndar
Alþingis, segir að kaþólska kirkj­
an eigi að reiða fram fé fyrir sann­
girnisbótum. „Hlutskipti kaþólsku
kirkjunnar í þessu máli er mjög dap­
urlegt. Í fyrsta lagi að þetta ódæði
hafi viðgengist undir hennar regn­
hlíf. Kirkjan tók á málinu með til­
burðum til þöggunar og kattaþvætti.
Úr því að kirkjan rís ekki undir sið­
ferðislegri ábyrgð sinni, að standa
vörð um þolendur ofbeldis, þá er
ekki um annað að ræða en að ríkið
komi til skjalanna. Auðvitað á kirkj­
an að reiða fram þetta fé.“
Ólöf Nordal innanríkisráðherra
segir ekkert ákveðið um hvort rík­
ið reyni að sækja peninga sem nem­
ur sanngirnisbótunum til kaþólsku
kirkjunnar síðar meir.
„Mér hefur ekki fundist kaþólska
kirkjan taka á þessu máli af þeirri
festu sem þurfti. Það leysir ríkið
samt ekki undan skyldum sínum.
Landakotsskóli var hluti af íslenska
skólakerfinu. Íslenska ríkið þarf því
að standa sína plikt,“ segir Ólöf.
4 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 30. september 2016
Tveir læknar skiptu með sér 50 milljóna arði
Heilbrigðismál Arðgreiðsl-
ur úr heilsugæslustöðinni í
Salahverfi nema 244 millj-
ónum frá 2008. Samningur
stöðvarinnar við Sjúkra-
tryggingar Íslands rennur út
um áramótin. Annar eig-
andinn segir enga ákvörðun
hafa verið tekna um nýjan
samning í kjölfar arð-
greiðslubanns úr einkarekn-
um heilsugæslustöðvum.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
Eigendur Heilsugæslustöðvarinnar
í Salahverfi í Kópavogi greiddu sér
50 milljóna króna arð út úr stöðinni
í fyrra. Heilsugæslustöðin er önn­
ur af tveimur einkareknum stöðv­
um á höfuðborgarsvæðinu – hin er
Lágmúlastöðin. Eigendurnir heita
Böðvar Örn Sigurjónsson og Hauk­
ur Valdimarsson. Arðgreiðslan kem­
ur fram í ársreikningi móðurfélags
heilsugæslustöðvarinnar, Salus ehf.,
fyrir árið í fyrra og byggir á rétt
rúmlega 50 milljóna króna hagnaði
ársins 2014.
Með arðgreiðslunni hafa eigend­
ur Salastöðvarinnar tekið sér út 244
milljóna króna arð frá efnahags­
hruninu árið 2008. Arðgreiðslurnar
renna til tveggja eignarhaldsfélaga
sem eru í eigu Böðvars og Hauks.
Heilsugæslustöðin er fjármögnuð af
Sjúkratryggingum Íslands að lang­
mestu leyti, samkvæmt skammtíma­
samningum Salus ehf. og stofnunar­
innar – samningurinn er til eins árs
í senn. Hagnaður heilsugæslustöðv­
arinnar í fyrra nam tæpum 40 millj­
ónum króna.
Samkvæmt nýjum reglum um
starfsemi heilsugæslustöðva á höf­
uðborgarsvæðinu munu arðgreiðsl­
ur út úr einkareknum stöðvum
verða bannaðar samkvæmt öllum
nýjum samningum sem Sjúkra­
tryggingar Íslands munu gera
við rekstraraðila þeirra. Til að fá
nýja samninga munu eigendur
heilsugæslustöðvanna því þurfa að
gangast undir arðgreiðslubannið.
Haukur Valdimarsson segir í sam­
tali við Fréttatímann að samningur
heilsugæslustöðvarinnar við Sjúkra­
tryggingar Íslands renni út um ára­
mótin og eigendur Salastöðvar­
innar hafi ekki tekið ákvörðun um
framhaldið. „Ef við höldum áfram
þá þurfum við að semja upp á nýtt
[…] Ég sé ekki hvernig menn ætla
að fara að því að reka fyrirtæki sem
er ekki í plús en það er annað mál.
Menn verða bara að skoða hvort þeir
treysta sér að reka svoleiðis fyrir­
tæki. Þetta verður bara að koma í
ljós.“
Kristján Þór Júlíusson hefur nú lagt
bann við arðgreiðslum úr einkarekn-
um heilsugæslustöðvum.
Kaþólski biskupinn efast
um sanngirnis bætur til
Landakotsbarna
Kaþólski biskupinn spyr hvers vegna ríkið ætli að greiða fólki peninga án þess að dómur hafi fallið.
Stjórnmál „Mér hefði nú
fundist það eðlilegt að
forsætisráðherra væri
úthlutað tíma fyrir ræðu á
flokksþingi,“ segir Sigurður
Ingi Jóhannsson, forsætis-
ráðherra og frambjóðandi
til formanns í Framsóknar-
flokknum.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Ekki er gert ráð fyrir að forsætisráð­
herra og frambjóðandi til formanns
Framsóknarflokksins ávarpi flokks­
þing Framsóknar á sunnudag þar
sem Sigmundur Davíð Gunnlaugs­
son, sem ætlar að verja formanns­
embættið, fær hinsvegar úthlutað
ræðutíma í eina klukkustund.
„Mér finnst það sérstakt, að ekki
sé gert ráð fyrir ræðu forsætis­
ráðherra flokksins á sjálfu flokks­
þinginu, ekki frekar en á miðstjórn­
arfundi á Akureyri um daginn,“
segir Sigurður Ingi en málið verður
rætt á fundi landsstjórnar flokksins
í kvöld en endanleg dagskrá mun
liggja fyrir eftir fundinn.
Málið veldur titringi í herbúðum
forsætisráðherra sem er þó tals­
verður fyrir því ný könnun sem var
gerð fyrir stuðningsmenn Sigurð­
ur Inga sýnir að Sigmundur Davíð
nýtur talsvert meira fylgis meðal
framsóknarmanna. Sigurður Ingi á
þó vinninginn meðal landsmanna
allra.
„Þegar gengið er til kosninga, er
rétt að reyna að höfða til allra kjós­
enda,“ segir Sigurður Ingi. „Mér
sýnist þessar kannanir sýna það
svart á hvítu að Framsóknarflokk­
urinn hefði mun breiðari skírskot­
un ef breytt yrði um forystu í
flokknum, því ég hef aldrei litið
svo á að þeir sem ekki kjósa Fram­
sóknarflokkinn séu óvinir flokksins.
Þeir sem hvatt hafa mig til að bjóða
mig til formanns hafa ekki síst nefnt
þetta sem ástæðu fyrir því að ég
ætti að bjóða mig fram.“
Þeir sem ekki kjósa
Framsókn eru ekki
óvinir flokksins
Ég hef aldrei litið svo á að þeir sem ekki kjósa Framsóknarflokkinn séu óvinir
flokksins, segir Sigurður Ingi Jóhannsson.