Fréttatíminn - 08.12.2016, Blaðsíða 2

2 | FRÉTTATÍMINN | Fimmtudagur 8. desember 2016
„Þetta er sá mála-
flokkur sem þjóðin
vill setja í forgang.
Þetta eru því svik við
þjóðina,“ segir Páll
Matthíasson forstjóri
LSH
„Það er ekki hægt
að gera allt á sama
tíma, stórbæta kjörin,
byggja nýjan spítala
og verja tugum
milljarða í ný rekstr-
arframlög,“ segir
Bjarni Benediktsson
fjármálaráðherra
Á þriggja ára fresti fá ís-lensk stjórnvöld alvar-lega áminningu úr Pisa-könnuninni um að skólakerfið hér sé alvar-
lega brokað. Fyrr í vikunni kom enn
slík aðvörun. Íslenskir nemendur
standa nemendum næstu landa
langt að baki. Við þurfum að fara til
Austur-Evrópu til að finna nemend-
ur sem standa verr að vígi, til landa
sem hafa á umliðnum áratugum
gengið í gegnum hrun Sovétkerfis-
ins, nauðganir nýfrjálshyggjunnar
og brösótta uppbyggingu.
Hvers vegna erum við í flokki
með þessum ríkjum en ekki okkar
næstu nágrönnum?
Að hluta til liggur rótin á svip-
uðum slóðum. Ísland hefur gengið
í gegnum umbreytingar á liðnum
árum og þjóðin veit ekki enn hvað
hún vill verða. Hér var ekki Sovét-
kerfi en líklega fórum við næst því
af löndum Vestur-Evrópu. Hér var
ekki einn flokkur sem öllu réð held-
ur þrír eða fjórir, oftast tveir. Ísland
gekk lengra á nýfrjálshyggjutíman-
um en nágrannalöndin. Það munaði
minnstu að landinu yrði breytt í
aflandseyju, skattaparadís fyrir fyr-
irtæki og efnafólk. Hér var mjög ýtt
undir fyrirtæki á mörkum opinbers
og opins markaðar á sama tíma og
skipulega var dregið úr opinberri
þjónustu og hún veikt. Og hér var
Hrunið dýpra en í nágrannalöndun-
um vegna þess að nýfrjálshyggjan
og klíkukapitalismi gekk hér lengra.
Það er því ekki að undra að
grunnkerfin okkar séu veik. Þau
hafa verið veikt. Pisa-könnunin er
ábending um það og að nú dugir
ekki að gera meira af því sama. Nú
er kominn tími til að gera allt öðru-
vísi. Öðruvísi en ríki Austur-Evrópu
og líkara því sem nágrannalönd
okkar gera, löndin sem eru best í
því að halda uppi góðri opinberri
þjónustu og öflugu velferðarkerfi.
Gunnar Smári
ÓLAG
3 ×
í viku
Stjórnmál Viðreisn og Björt fram-
tíð hafa ekki enn svarað tilboði
Bjarna Benediktssonar formanns
Sjálfstæðisflokksins um að taka
upp stjórnarmyndunarviðræð-
ur. Flokkarnir hafa verið í fimm
flokka viðræðum sem Birgitta
Jónsdóttir þingflokksformaður
Pírata hefur leitt síðan hún fékk
stjórnarmyndunarumboðið.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatimin.is
„Ég bauð þeim upp á viðræður,
strax eftir að slitnaði uppúr viðræð-
um okkar Katrínar Jakobsdóttur,“
segir Bjarni Benediktsson í samtali
við Fréttatímann. „Þeir hafa ekki
séð ástæðu til að svara því og frekar
kosið að vera í viðræðum um fimm
flokka stjórn,“ segir Bjarni. Hann
segir ákveðin vonbrigði að menn
séu ekki komnir lengra þótt langt sé
frá kosningum. „Það er mikil stífni í
gangi og ströng skilyrði. Ég hef sjálf-
ur verið tilbúinn í viðræður við alla
þótt ég telji ekki raunhæft að ná
saman við Pírata. En þessi skilyrði
hafa komið á óvart.“
En hvaða skilyrði setur Viðreisn
sem Sjálfstæðisf lokkurinn get-
ur ekki fellt sig við? „Ég ætla ekki
að rekja það hér enda vil ég halda
þeim möguleika opnum að þetta
Svara ekki tilboði Bjarna um viðræður
verði samstarfsflokkur okkar í rík-
isstjórn. En menn hafa haldið fram
ansi stífum skoðunum, bæði á ein-
staka málefnum en líka á möguleg-
um samstarfsaðilum,“ segir Bjarni.
Eins og komið hefur fram hefur
Viðreisn útilokað að verða þriðja
hjól undir vagni í stjórnarsam-
starfi Sjálfstæðisflokksins og Fram-
sóknarflokksins en útilokar ekki
samstarf við flokkana að öðru leyti.
Bjarni Bene-
diktsson segir
óþarflega
stífni ríkjandi
í stjórnar-
myndunarvið-
ræðunum.
Mynd | Hari
Á að eiga barnið í næstu viku
Ný gögn liggja fyrir í máli afgönsku
fjölskyldunnar um að móðirin sé kom-
in átta mánuði á leið. Mynd | Rut
Hælisleitendur „Ég hef óskað eftir
endurupptöku hjá kærunefnd á
grundvelli nýrra gagna í málinu.
Móðirin er komin átta mánuði á
leið af fjórða barni og á að eiga 17.
desember“ segir Eva Dóra Kol-
brúnardóttur lögmaður afgönsku
fjölskyldunnar sem hefur verið
synjað um hæli hér á landi.
Birna Guðmundsdóttir
birna@frettatiminn.is
Börnin urðu fyrir lífshættulegri árás
talibana í heimalandi sínu og móðir-
in er barnshafandi. Ekki lá fyrir að
konan, Anisa, væri þunguð þegar
Útlendingastofnun og kærunefnd
útlendingamála synjuðu fjöl-
skyldunni um hæli.
„Talsmaður fjölskyldunnar var
ekki upplýstur um þungun konunn-
ar þegar Útlendingastofnun synjaði
þeim um hæli fyrr á árinu og þegar
úskurðurinn var kærður í júní kom
ekkert fram þar um. Það ríkir hlé-
drægni um þessi mál í þeirra samfé-
lagi og því kom þetta ekki fram fyrr.
Úrskurður kærunefndarinnar kom
svo ekki fram fyrr en 27. október.
Ég hef óskað eftir endurupptöku
hjá kærunefnd á grundvelli nýrra
gagna og lagði fram læknisvottorð
um að hún ætti von á sér 17. desem-
ber næstkomandi.
„Ég var búin að sækja um frestun
réttaráhrifa á málinu en hef ekki
fengið svör við því,“ segir Eva. „Ekki
verður hægt að senda þau úr landi
fyrr en ákvörðun hefur verið tekin
þar um. Hins vegar getur endur-
upptakan eðlilega breytt farvegi
málsins. Ég get ekkert fullyrt um
ákvörðunina en vona að þessi gögn
leiði til þess að málið verði endur-
upptekið.“
Hún segir ekki víst hvort málið
verði afgreitt áður en Anisa eignast
barnið. „Niðurstaðan um frestun
réttaráhrifa gæti birst þeim næsta
mánudag en svo er aftur á móti
spurning hvort það verði alveg lagt
til hliðar og endurupptökubeiðnin
skoðuð og það gæti tekið lengri tíma.
Ég er fullviss um að þau muni ekki
vera send úr landi á næstu dögum
af því hún er komin svo langt á leið.
Það kæmi mér allavega alveg veru-
lega á óvart.“
Heilbirgðismál Framlög til
Landspítalans hækka um fjóra
milljarða samkvæmt fjárlaga-
frumvarpinu og verða rúmir 59
milljarðar. Þetta eru gríðarleg
vonbrigði,” segir Páll Matthíasson
forstjóri Landsspítalans. Hann
segir að ráðast þurfi í stórfelld-
an niðurskurð á þjónustu og
fjöldauppsagnir, gangi þetta eftir.
Bjarni Benediktsson fjármála-
ráðherra segist hafa ýmislegt að
athuga við málflutning stjórn-
enda Landspítalans. Menn geti
ekki haldið því fram, þótt þeir fái
ekki allar óskir sínar uppfylltar,
að það sé ekki vilji til að gera
betur. Það sé eitthvað nýtt ef
ríkisstofnir ætli að fara að segja
Alþingi fyrir verkum.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Páll Matthíasson forstjóri Lands-
spítalans segir þetta í raun þýða að-
haldsaðgerðir upp á 5,3 milljarða
eða sem nemi nærri tíu prósentum
af öllum rekstri spítalans. Þarna sé
í raun álíka mikil aðhaldskrafa og á
versta ári kreppunnar. „Það verður
fullkomið styrjaldarástand á spít-
alanum ef ráðast á í slíkan niður-
skurð. Þarna er talað um fjóra
milljarða, en þar af eru þrír milllj-
arðar í launahækkanir og verðbæt-
ur.“ Hann segir að það sé því verið
að gera spítalanum að fella niður
þjónustu í stórum stíl. Hann segir
að fagurgali stjórnnmálamanna um
að setja heilbrigðiskerfið í forgang
hafi engu skilað og að þess sjáist
engin merki í fjárlagafrumvarpinu
að níutíu þúsund Íslendingar hafi
skrifað undir kröfu þess efnis að
meira fé yrði varið til heilbrigðis-
mála. „Þetta er sá málaflokkur sem
Það verður fullkomið
styrjaldarástand á spítalanum
þjóðin vill setja í forgang. Þetta eru
því svik við þjóðina,“ segir hann og
segist ætla að berjast áfram fyrir
spítalann, enda beri hann ábyrgð
á rekstri hans, líka í krísuástandi,
þótt það séu ekki náttúruhamfar-
ir heldur hamfarir af mannavöld-
um. „Ég ætla að berjast fyrir því að
Landsspítalinn fái það fé sem hann
sannarlega þarf.“
Bjarni Benediktsson fjármála-
ráðherra segir að aldrei hafi meiri
fjármunum verið varið í heilbrigð-
iskerfið en alls hækki framlögin um
sjö milljarða króna. „Það er ekki
hægt að gera allt á sama tíma, stór-
bæta kjörin, byggja nýjan spítala og
verja tugum milljarða í ný rekstrar-
framlög.“ Hann segir að fráfarandi
ríkisstjórn hafi mikinn metnað til
að reka hér góða heilbrigðisþjón-
ustu en það vanti víða fé, til að
mynda í háskólana, vegamálin og
löggæsluna.
Kostnaður vegna heilbrigðiskerf-
isins árið, 2015 var tæpir 200 millj-
arðar, þar af komu 160 milljarðar
úr ríkissjóði en afganginn greiddu
notendur þjónustunnar sjálfir.
Flokkur fjármálaráðherra vildi
endureisa heilbrigðiskerfið fyrir
kosningar en í fimm ára áætlun
ríkisstjórnarinnar sem Sjálfstæð-
isflokkur og Framsóknarflokkur
standa að, er stefnt að því að útgjöld
ríkisins til heilbrigðismála aukist úr
160 milljörðum króna á tímabilinu
í 200 milljarða í lok kjörtímabilsins
árið 2020.
Tveir f lokkar, VG og Píratar
vildu fyrir kosningar að útgjöld til
heilbrigðismála yrðu 11 prósent af
landsframleiðslu. Þau eru nú um
240 milljarðar króna og vantar því
40 milljarða upp á að heilbrigð-
iskerfið sé nægilega fjármagnað,
miðað við hin Norðurlöndin.
Samfylking og Viðreisn sögðust
ætla að bæta um betur og auka ár-
leg útgjöld ríkissjóðs um 13-20 millj-
arða á ári umfram 5 ára áætlun rík-
isstjórnarinnar, útgjöld ríkissjóðs
yrðu þannig 220-260 milljarðar árið
2020.
Forstjóri Landsspítal-
ans segir þetta í raun
þýða aðhaldsaðgerðir
upp á 5,3 milljarða eða
sem nemur nærri tíu
prósentum af öllum
rekstri spítalans.
GRILL OG GARÐHÚSGÖGN SEM ENDAST
Smiðjuvegi 2, Kópavogi - (við hliðina á Bónus) - Sími 554 0400
fyrir fyrirtæki, húsfélög og heimiliFrá Svíþjóð
Opið virka daga kl. 11-18
Opið laugardaga kl. 11-16
grillbudin.is

Grillbúðin
Þráðlaus kjöthitamælir
FULLT VERÐ
7.990
4.990

Stilltu á
tegund og steikingu
Mælirinn lætur þig vita
þegar maturinn er tilbúinn
Fyrir grill og ofna
Er frá Þýskalandi