Fréttatíminn - 07.01.2017, Qupperneq 48

12 LAUGARDAGUR 7. JANÚAR 2017HEILSUTÍMINN
María Aldís er hjúkrunarfræðingur og hefur unnið með Jóhannesi í
fimmtán ár. „Við lítum á einstaklinginn sem heild og augun eru hluti
af henni. Augunum líður oft mjög illa þegar fólki líður illa í líkaman-
um og ýmsir sjúkdómar eins og gigtarsjúkdómar og sykursýki geta
haft mikil áhrif á líðan augnanna. Ýmis lyf sem fólk er á getur líka haft
áhrif á augun, t.d. er augnþurrkur mjög algeng aukaverkan ýmissa
algengra lyfja. Augnlíðan er oft óútskýranleg og sjónin er fólki svo
dýrmæt svo við finnum oft kvíða. Við gerum mjög ítarlega forskoðun
varðandi laseraðgerðirnar sem gengur út á að finna eitthvað sem
gæti komið í veg fyrir að aðgerðin heppnist til fullnustu. Við erum
með fullkomin tæki en ekkert tæki kemur í staðinn fyrir að tala við
fólk. Aðgerð er alvörumál og það á ekkert að koma á óvart. Það er
krafan og þannig viljum við hafa þjónustustigið í Augljósi. Þess vegna
erum við hér.“.
Ekkert tæki kemur í staðinn fyrir að tala við fólk
Ólýsanlegt að losna
við hjálpartækin
Hjá augnlæknastöðinni Augljósi er boðið upp á sérhæfða meðferð við sjónlagsgöllum eins og
nærsýni, fjarsýni og sjónskekkju auk þess sem boðið er upp á almenna augnlæknaþjónustu.
Augljós er alhliða augn-læknastöð sem sérhæfir sig í greiningu og með-ferð sjónlagsgalla eins og
nærsýni, fjarsýni og sjónskekkju.
Stöðin varð fyrst til þess að bjóða
upp á svonefndar snertilausar
aðgerðir hér á landi, en í þeim að-
gerðum vinna lasergeislarnir einir á
hornhimnunni og enginn skurðhníf-
ur er notaður. Þrátt fyrir að stöðin
sé þekktust fyrir laseraðgerðir er
hún opin öllum sem þurfa almenna
augnlæknaþjónustu en þar eru
greindir og meðhöndlaðir alls kyns
augnsjúkdómar, líkt og gláka, ský á
augasteini og sykursýkisskemmd-
ir í sjónhimnu svo einhverjir séu
nefndir og einnig er tekið á móti
bráðatilfellum af öllum toga eftir
því sem komið verður við.
Jóhannes Kári Kristinsson er
sérfræðingur í augnlækningum og
á að baki mikla reynslu í sjónlags-
og hornhimnulækningum. „Með
leysigeisla er hægt að breyta lögun
hornhimnunnar sem er fremri linsa
augans og þannig leitast við að
bæta sjón svo viðkomandi geti loks
verið án hjálpartækja eins og gler-
augna og snertilinsa.“
Jóhannes hefur sjálfur farið í
svona aðgerð. „Ég veit af eigin
reynslu að þetta breytir lífi manns
verulega og margir tala um að
þetta sé eitt af því besta sem það
hefur gert á ævinni. Það að vera
laus við hjálpartæki almennt er
eitthvað sem er mjög erfitt að lýsa
nema maður gangi í gegnum það
sjálfur.“
Hann segir um 800-1000 að-
gerðir framkvæmdar á stofunni á
ári. „Það er hægt að fara í þessar
aðgerðir á nokkuð breiðu aldurs-
bili eða á aldrinum frá átján ára til
sextugs. Þegar fólk er komið um
og yfir sextugt mælum við frekar
með augasteinsaðgerð heldur en
sjónlagsaðgerð, þá er augasteinn-
inn kominn nær því að fá ský sem
gerist hjá flestum upp úr sjötugu
og því nærtækara að framkvæma
aðgerð á aftari linsu augans, þ.e.
augasteininum. Þá er einnig mikil-
vægt hjá yngri aldurshópunum að
sjónlagið sé orðið stöðugt svo að
einungis þurfi eina aðgerð til að
laga sjónlagið til frambúðar.“
Á milli fertugs og fimmtugs fer
að bera á aldurstengdri fjarsýni.
„Lengi vel var ekki hægt að með-
höndla þetta sérstaklega en árið
2012 erum við fyrst til að bjóða
upp á aðgerð sem sérstaklega er
ætluð aldursbundinni fjarsýni. Þá er
búinn til lespunktur á hornhimnuna
sem gerir gleraugun óþörf. Það eru
ekki allir kandídatar í þá aðgerð en
þar sem þetta er hægt verða gler-
augu nánast óþörf til frambúðar.“
Jóhannes bendir á að tækninni í
sjónlagsaðgerðum fleyti sífellt fram
svo þeir sem hafa einhverntíma
fengið úrskurð um að geta ekki
farið í aðgerð gætu látið endurmeta
möguleika sína.
„Í öllum sjónlagsaðgerðum
þarf viðkomandi að byrja á því að
koma í forskoðun til að athuga
hvort möguleiki sé á aðgerð.
Skoðunarferlið tekur rúmlega
klukkutíma og að því loknu er hægt
að ákveða út frá niðurstöðunum
hvort áhugi sé á að halda áfram.
Aðgerðin sjálf er einn og hálfur
tími frá því þú ferð inn og þar til þú
kemur út. Við bjóðum upp á róandi
fyrir aðgerðina því þó aðgerðin sé
lítið mál er tilhugsunin mikið mál.
Aðgerðin sjálf tekur svo ekki nema
fimmtán mínútur. Viðkomandi þarf
að láta sækja sig og jafna sig einn
dag og prófa augun. Svo er skoðun
daginn eftir og daginn þar á eftir
má gera nánast hvað sem er nema
nudda augun og fara í svokallað
kontaktsport í eina viku, og ekki
má heldur fara í sund í tvær vikur.“
Jóhannes leggur áherslu á mik-
ilvægi þess að fólk nálgist laser-
augnaðgerð eins og hverja aðra
læknisaðgerð. „Það er mjög mikil-
vægt að fólk taki þessa ákvörðun
sjálft og við gefum eingöngu grænt
eða rautt ljós gagnvart aðgerðinni
sjálfri. Það er ákveðin áhætta til
staðar og við kynnum hana vel fyrir
fólki þó hún sé lítil. Mikilvægt er
að átta sig á því að það fylgir því
líka áhætta að nota snertilinsur
eða gleraugu, linsurnar geta valdið
sýkingum og gleraugun brotnað
og skaddað augun. Nokkurra ára
gamlar rannsóknir hafa sýnt fram
á að það er hættuminna að fara í
laser heldur en að nota linsur. Fólk
er gríðarlega ánægt að losna við
gleraugun og linsurnar og 98% eru
Jóhannes Kári Kristinsson, sérfræðingur í
augnlækningum hjá Augljósi, og María Aldís
hjúkrunarfræðingur segja að laseraðgerðir á
augum breyti lífi fólks. Um 800-1000 slíkar
aðgerðir eru framkvæmdar hjá Augljósi á ári
hverju.
mjög ánægð með niðurstöðuna af
aðgerðunum.“
Aðgerðirnar kosta frá 250.000
krónum fyrir bæði augu og er þá
öll eftirfylgni innifalin í því. „Sjón-
lagsaðgerðir eru líklega það eina
á Íslandi sem hefur ekki hækkað
frá 2001. Verð á aðgerð er lang-
lægst hér á landi borið saman við
hin Norðurlöndin og þótt víðar væri
leitað,“ segir Jóhannes og bend-
ir jafnframt á að það kosti líka sitt
að nota gleraugu og linsur. „Það
er tiltölulega fljótt að koma upp í
þennan kostnað, sérstaklega með
linsunotkun. Það er erfiðara að
meta beinan kostnað við gleraugu
en þar má benda á að fólk eins og
sjómenn og þeir sem stunda útivist
segja að öryggið minnki með gler-
augu, til dæmis í þoku. Ég man eftir
mótorkross- og vélsleðaiðkendum
sem hafa lent í alvarlegum atvikum
vegna þess að það kemur móða á
gleraugu og þessir hlutir koma líka
inn í þegar verið er að ræða kostn-
að, lífsgæði og áhættu. Mikilvæg-
ast er þó að aðgerðin er lækning
sem er varanleg en gleraugun og
linsurnar eru jú og verða hjálpar-
tæki.“
Unnið í samstarfi við Augljós