Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.2016, Side 46

Helgarblað 26.–29. febrúar 201638 Menning
LÍFRÆN EGG
nesbu.is
Í FYRSTA SINN Á ALMENNUM
NEYTENDAMARKAÐI
NESBÚ
EGG
Fræði
Dómnefnd: Árni Matthíasson
(formaður), Hildigunnur Þráinsdóttir,
Guðný Hallgrímsdóttir.
Heiður og huggun eftir Þórunni Sigurðardóttur
Heiður og huggun - Erfiljóð, harmljóð og huggunarkvæði á 17. öld er merkilegt rit um bók-
menntagreinar sem voru vinsælar fyrr á öldum. Þórunn hefur með rannsókn sinni á erfi- og
harmljóðum á 17. öld unnið brautryðjandastarf í íslenskum bókmenntarannsóknum. Verkið er
afar yfirgripsmikið og í því birtast í fyrsta sinn á prenti textar sem varðveittir eru í handritum.
Rannsóknin er ýtarleg og Þórunn leggur áherslu á tengsl bókmennta og samfélags og gefur
innsýn í hugsunarhátt og menningarheim 17. aldar og ber saman við hugmyndir okkar tíma.
Afar vandað fræðirit og þarft innlegg í íslenskar bókmenntarannsóknir.
Bókabörn
eftir Dagnýju Kristjánsdóttur
Í Bókabörnum - Íslenskar barnabók-
menntir verða til eftir Dagnýju Kristjáns-
dóttur rekur Dagný hugmyndir manna
um börn og bernsku og ekki síst hvernig
hugmyndir um barnið hefðu þróast. Hún
fjallar um fjóra fyrstu íslensku barna-
bókahöfundana og bækur þeirra; Jónas
Hallgrímsson, Jón Sveinsson eða Nonna,
Sigurbjörn Sveinsson og Jóhann Magnús
Bjarnason. Bókin er í senn aðgengilegt
og fræðilegt yfirlit yfir það hvernig
bækurnar birta hugmyndir samtíma
þeirra um börn og hvernig þau eiga eða
eiga ekki að vera.
Landnám og
landnámsfólk
eftir Bjarna F. Einarsson
Í bókinni Landnám og landnámsfólk fjallar
Bjarni F. Einarsson fornleifafræðingur
um landnám Íslands, forsendur þess og
aðdraganda með landnámsbýlið Hólm í
Nesjum sem viðmið. Rannsóknirnar í Hólmi
stóðu yfir í tólf sumur og haust á sextán
ára tímabili, sem gerir þær með mestu
fornleifarannsóknum á landinu, en þó að
sögusviðið sé fyrst og fremst Laxárdalur í
Nesjum teygir bókin sig vítt um heim, allt
austur til Asíu, vestur til Vínlands, norður
til Svalbarða og suður til Afríku. Bókin er í
senn fræðileg og fræðandi fyrir leikmenn,
ríkulega myndskreytt og gefur einkar góða
mynd af landnámssögu Íslands.
Þegar siðmenningin
fór fjandans til
eftir Gunnar Þór Bjarnason
Í verki Gunnars er saga heimsstyrjaldarinnar
fyrri rakin á aðgengilegan og áhrifamikinn hátt.
Áhrif styrjaldarinnar á íslenskt samfélag eru í
brennidepli og höfundi tekst að gefa lesendum
innsýn í líf Íslendinga á þessum merkilegu
umbrotatímum. Víða er leitað fanga og ekki
síst í dagblöðum, bréfum og öðrum íslenskum
heimildum. Texti Gunnars er sérlega lipur og lif-
andi og skilar verki sem er allt í senn, fræðilegt,
aðgengilegt og ekki síst skemmtilegt aflestrar.
Allur frágangur bókarinnar er vandaður og til
fyrirmyndar. Glæsilegt og áhugavert rit.
Ferskir vindar Listahátíðin Ferskir vindar var haldin í fjórða sinn í Garði á
Reykjanesi en henni stýrir Mireyja Samper. Fimmtíu listamenn frá ýmsum löndum stóðu
fyrir fimm vikna dagskrá með sýningum, viðburðum, tónlist, fræðslu og gjörningum. Mireyja
var upphafsmaður þessa verkefnis en hún hefur ferðast víða um heim þar sem hún hefur
unnið að sinni eigin myndlist og sýnt, en síðan nýtt tengslanet sitt til að kynna hátíðina í
Garði og laða þangað áhugaverða listamenn. Hátíðin sannar að það þarf ekki endilega stórt
bæjarfélag til að hýsa svona viðburði og á Ferskum vindum vinna listamenn með þátttöku
heimamanna, ekki síst skólanema, svo dagskráin virkjar umhverfi sitt betur en yfirleitt tekst
á slíkum viðburðum.
Sequences, real
time art festival
Sequences hátíðin varð til árið 2006
og hefur nú verið haldin átta sinnum.
Frá upphafi hefur verið lögð áhersla á
tímabundin verk, vídeó, gjörninga og
hljóðinnsetningar sem gefa hátíðinni sinn
sérstaka svip og hlutverk í borgarlífinu í
Reykjavík þar sem hún hefur svo sannar-
lega fest sig í sessi. Hátíðin á síðasta ári
var sérstaklega vel heppnuð og fjölbreytt,
og hún hefur fengið á sig æ fjölþjóðlegra
yfirbragð. Það er óhætt að segja að
Sequences hafi lagt drjúgan skerf að því
að kynna Reykjavík sem menningarborg
á alþjóðlegum vettvangi og fjallað er um
hátíðina í mörgum helstu listtímaritum.
Stjórnandi hátíðarinnar 2015 var Alfredo
Cramerotti, forstöðumaður MOSTYN,
helstu samtímalistastofnunar Wales.
Góssið hans Árna
í ritstjórn Jóhönnu K. Friðriksdóttur
Góssið hans Árna - Minningar heimsins
í íslenskum handritum hefur að geyma
fyrirlestra ellefu fræðimanna um handrit
úr handritasafni Árna Magnússonar sem
fluttir voru í tilefni af því að handritasafnið
var tekið inn á varðveisluskrá UNESCO.
Greinarnar eru tiltölulega stuttar og
aðgengilegar og gefa lesendum nýstárlega
og fróðlega sýn á handritin. Handritin sem
efnislegir gripir og hönnun bókarinnar spila
svo fallega saman að tíðindum sætir. Sóley
Stefánsdóttir hannar og brýtur bókina um
og verk hennar gerir þetta greinasafn að
þeim fallega prentgrip sem það er. Góssið
hans Árna er ákaflega vel heppnað rit sem
færir handritin nær almennum lesendum.
Myndlist
Dómnefnd: Jón Proppé (formaður), Jón B.K. Ransu, Arna Valsdóttir.
Cycle, music and art festival Cycle er ný og spennandi
listahátíð sem hóf göngu sína í Kópavogi síðasta sumar en er í raun fjölþjóðlegt verkefni þar
sem teflt er saman tónlist og myndlist í öflugu samstarfi. Það á sérstaklega vel við að halda
slíka hátíð á Íslandi þar sem tónlist og myndlist hafa á undanförnum árum runnið æ oftar
í sameiginlegan farveg, tón- og myndlistarmenn starfa oft náið saman og fjölmargir sinna
í rauninni báðum greinum eða greina hreinlega ekki lengur þar á milli. Á dagskrá þessarar
fyrstu hátíðar mátti sjá heimsþekkt nöfn á borð við Ólaf Elíasson, Gjörningaklúbbinn og
Simon Steen-Andersen en líka fjölmarga yngri og upprennandi listamenn. Hátíðin virkjaði
ótrúlega vítt svið í liststarfsemi höfuðborgarsvæðisins og í gegnum samstarf við Import
Projects í Berlín fengu valin verk af hátíðinni framhaldskynningu þar.
Aðalheiður S.
Eysteinsdóttir
Aðalheiður hefur haldið fjölda
sýninga um allt land og einnig
sýnt erlendis. Tréskúlptúrar
hennar eru einstakir og auð-
þekkjanlegir, og skúlptúrinn-
setningar hennar verða sífellt
umfangsmeiri en dómnefnd
vill sérstaklega draga fram
atorkusemi hennar við að
efla og halda saman fjölbreyttu listalífi á Norðurlandi. Aðalheiður hefur haldið utan um
starfsemi í Freyjulundi í Eyjafirði, á Hjalteyri þar sem haldnar hafa verið sýningar, tónleikar
og alls konar listviðburðir. Hún hefur líka tekið yfir gamla Alþýðuhúsið í heimabæ sínum á
Siglufirði sem orðið er vettvangur fyrir fjölbreytta starfsemi, meðal annars listahátíðina
Reiti þar sem fólk kemur alls staðar að úr heiminum til samstarfs og sýninga. Aðalheiður
hefur með óeigingjarnri vinnu og smitandi áhuga virkjað eldri sem yngri með sér og mynd-
listarlífið fyrir norðan hefur notið hennar og blómstrað síðustu árin.
Ekkisens Ekkisens er listamannarekið
sýningarrými í gömlum kjallara á Bergstaðastræti 25 b
í Reykjavík. Að því stendur hópur ungra listamanna sem
hefur lagt mikið á sig til að halda grasrótarstarfsemi
lifandi í borginni í harðnandi samkeppni við gistiheimili og
ferðamannaverslanir. Ekkisens hefur verið rekið í á þriðja
ár og hefur starfsemin stöðugt eflst og að hluta til dreifst
um landið með þátttöku hópsins í alls konar sýningum og
verkefnum, meðal annars hústökusýningum í Reykjavík
og á Stöðvarfirði. Listrænir stjórnendur Ekkisens eru Freyja Eilíf Logadóttir og Heiðrún Gréta
Viktorsdóttir. Í viðtali við DV sagði Freyja Eilíf: „Markmiðið með hústökusýningum er að
skapa sjálfbærni í sýningarstarfsemi listamanna, skapa vettvang sem listamenn geta geng-
ið inn í á eigin forsendum og virkjað sköpunarkraftinn í umhverfinu, samfélaginu, tómum
húsum og rýmum sem bjóðast leigulaust. Og nýtni – nýta það sem býðst og er tómt.“