Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1989, Page 4

Sigurbjörg Björgvinsdóttir, Stefanía G. Snorradóttir, hjúkrunarfræðingar
Hjúkrun og meðferð sjúklinga
með bráða kransæðastíflu
HELSTU DÁNARORSAKIR ÍSLENDINGA
BRAÐ >
KRANSÆÐA
STÍFLA
18%
KRABBA
MEIN
22%
AÐRIR
SJÚK-
DÓMAR
k 11%
HJARTA-
OG ÆÐA-
SJÚKDÓMAR
47%
AÐRIR
KRANSÆÐA-
SJÚKDÓMAR
^ 12%
LUNGNA-
SJÚKDÓMAR
10% ^
HEILA-
BLÆÐING
O. FL.
\ 10% J
AÐRIR
HJARTA-
OG ÆÐA-
SJÚK-
DÓMAR
7% ^
Tœplega helmingur íslendinga deyr afvöldum hjarta- og œðasjúkdóma. Kransœðasjúkdómar
og dánartíðni afþeirra völdum fer stöðugt vaxandi. Kransæðasjúkdómar orsaka þrengingu í
kransæðum og minnka blóðflæði í þeim. Oftast er það afleiðing æðakölkunar, en æðakölkun
verður vegna upphleðslu fituefna, kalks og annarra efna í æðaveggnum. Afleiðingin verður harðari
œðaveggur og minni sveigjanleiki œðanna. Æðakölkun er flókin vefjabreyting þar sem margo.r
frumutegundir koma við sögu. Samkvœmt svokallaðri áverkakenningu er sár í æðaþeli upphaf
œðakölkunar og síðan fylgir klumpun blóðflagna, losun vaxta og hreyfivaka og fjölgun sléttra
vöðvafruma í innlagi og æðin þrengist. Efþessi áverki nær að halda áfram, getur æðin lokast alveg,
oftast afvöldum blóðsega, því rennslishindrun íþröngri æð stuðlar að blóðsegamyndun.
2 HJÚKRUN 'M, - 65. árgangur