FLE blaðið - 01.01.2016, Blaðsíða 35

eigin fjár en ekki á óráðstafað eigið fé. Áfram verður heimilt að
færa fjármálagerninga sem hefur verið aflað í þeim tilgangi að
selja aftur (sem nú munu nefnast fjáreignir til sölu) á gangvirði í
efnahagsreikningi. Gangvirðisbreytingar slíkra fjáreigna færast
á gangvirðisreikning meðal eigin fjár hér eftir sem hingað til.
Hlutdeild í afkomu
Samkvæmt frumvarpinu verður gerð sú breyting á lögunum að
nemi hlutdeild í afkomu dóttur- eða hlutdeildarfélaga sem færð
er í rekstrarreikning hærri fjárhæð en sem nemur mótteknum
arði eða þeim arði sem ákveðið hefur verið að úthluta, skuli
mismunurinn færður á bundinn hlutdeildarreikning meðal eigin
fjár. Er þetta í samræmi við ákvæði tilskipunarinnar.
Skil á ársreikningum, sektir og slitfélaga
í frumvarpinu er gert ráð fyrir heildarendurskoðun á XII. kafla
laganna um viðurlög og málsmeðferð. Þar er meðal annars að
finna breytingar á viðurlögum við því að vanrækja skyldu til að
standa skil á ársreikningi eða samstæðureikningi til opinberrar
birtingar (senda ársreikning til ársreikningaskrár). Samkvæmt
frumvarpinu skai ársreikningaskrá leggja stjórnvaldssektir á
félög sem ekki skila innan lögbundins frests. Sektin skal nema
600.000 kr. Skili félag ársreikningi eða samstæðureikningi
innan 30 daga frá tilkynningu um álagninu stjórnvaldssektar
skal lækka sektarfjárhæðina um 90%. Ef úrbætur eru gerðar
innan tveggja mánaða skal lækka sektarfjárhæðina um 60%
og um 40% ef úrbætur eru gerðar innan þriggja mánaða. Þá
er að finna í frumvarpinu ákvæði um sektir ef ársreikningaskrá
telur að ársreikningur eða samstæðureikningur uppfylli ekki
ákvæði laganna. Ársreikningaskrá skal þá tilkynna félagi um
afstöðu sína, gefa því kost á úrbótum og mögulega að koma að
andmælum. Ef ekki berast fullnægjandi skýringar eða úrbætur
innan 30 daga skal lögð á félagið stjórnvaldssekt að fjárhæð
600.000 kr. Sektarfjárhæðina skal lækka geri félagið úrbætur.
Hversu mikil lækkunin verður fer eftir því hvenær úrbætur hafa
verið gerðar og er miðað við sömu tímamörk og lækkun og
að framan greinir um hvenær úrbætur hafa verið gerðar. Ekki
verður unnt að skjóta ákvörðun ársreikningaskrár um álagningu
sektar til æðra stjórnvalds.
Hafi ársreikningi eða samstæðureikningi ekki verið skilað innan
átta mánaða frá því að frestur rann út eða ársreikningaskrá
hefur komist að þeirri niðurstöðu að skýringar eða upplýsingar
með ársreikningi eða samstæðureikningi hafi ekki verið full-
nægjandi skal hún krefjast skipta á búi félagsins.
Endurskoðun og skoðunarmenn
Eins og fram hefur komið munu um 80% félaga geta nýtt sér
einföldun sem gert er ráð fyrir vegna örfyrirtækja þar sem ein-
faldur ársreikningur verður sjálfkrafa til við skil á skattframtali.
Slíkur ársreikningur þarfnast hvorki endurskoðunar né yfirferðar
skoðunarmanns. Samkvæmt frumvarpinu verður gerð krafa um
yfirferð skoðunarmanns á ársreikningum lítilla félaga, sem eru
yfir viðmiðunarmörkum fyrir örfélög eða örfélög en kjósa að
nýta sér ekki þá leið að láta skattyfirvöld útbúa ársreikning á
grundvelli skattframtals. Er hér átt við félög sem eru undir við-
miðunarmörkum um endurskoðunarskyldu. Þau viðmiðunar-
mörk, sbr. 98. gr. núgildandi laga, eru óbreytt. Áætlað er að um
4.000 félög muni falla undir kröfu um yfirferð skoðunarmanns.
Reikningsskilaráð og reglugerðir
Nauðsynlegt verður að setja ýmsar reglugerðir vegna breytinga
á lögunum auk þess að fella úr gildi reglugerðum 696/1996 um
framsetningu og innihald ársreikninga og samstæðureikninga.
Hér má nefna reglugerð um skilyrði sem skoðunarmönnum ber
að uppfylla hvað varðar hæfi og óhæði og hvað fólgið skuli í
vinnu þeirra og að ráðherra setji reglugerð um framsetningu
rekstrar- og efnahagsyfirlita vegna „hnappsins".
Undirritaður telur nauðsynlegt að reikningsskilaráð verði endur-
vakið og umboð þess vel skilgreint. Ábendingar sem bárust á
haghafafundi sýna að ýmis álitamál geta komið upp, jafnvel þó
reynt sé af fremsta megni að hafa lagaákvæði skýr og greinar-
góð. Því má búast við að álitamál vakni um tiltekin mál og þá
væri æskilegt að reikningsskilaráð gæti tekið á þeim.
Að lokum
í frumvarpinu er gert ráð fyrir ýmsum öðrum breytingum en að
framan greinir. Má þar nefna að margar nýjar skilgreiningar, svo
sem á hugtakinu glögg mynd. Þá er gert ráð fyrir að afleiður
skuli færa á gangvirði en það er ekki skylda samkvæmt núgild-
andi lögum þó það sé heimilt.
Frumvarpið hefur nú verið lagt fram og mun fara í formlegt
umsagnarferli. Haghöfum gefst þá kostur á að koma á fram-
færi áþendingum og athugasemdum. Samkvæmt frumvarpinu
munu ákvæði laganna öðlast gildi og koma til framkvæmda
fyrir reikningsár sem hefst 1. janúar 2016 eða síðar. Þó munu
tiltekin ákvæði koma til framkvæmda strax samanber 73. gr.
frumvarpsins.
Unnar Friðrik Pálsson
FLE blaðið janúar 2016 • 33