Svava - 01.09.1903, Side 8

58
í hvert skípti og eitthvað brennur myndast þá kol-
sýra og vatn ; mun mörgum þykja það undrum sæta, að
vatn skuli myudast á þenna hdtt, að eitt hið eldfimasta
efni, vetnið, samlagist öðru efni, sem mest er eldnœrandi
í loptgeiminum: en að raunar svo sje, er hœgt að sann-
færast unr. Auðvelt er þannig úr vatni að greina sundur
eldið og vetnið, og að vatu myndast v.ið bruna sjáum vjer
iðuglega í daglegu lífi. Þegar vjer t. a. m. kveikjum á
lampa sezt dögg eða vatnsúði innan á kalt lampaglasjð, en
þegar það hitnar, getur döggin eigi haldist, en gufar
brottu; vjer sjáum því aðeins ummerki vatnsmyndunar-
innar fyrst í stað. En hversu má það vera, að döggin
myndast?
011 olía eða hvaða ljósefni, sem er, hefur í sjer vetni,
og þetta vetni sanilagast meðan á brunanum stendur eld-
inu, sem er í loptinu og ruyndar vatn. Kolsýruna, se-ni
er annað efnið, sem myndast við hrennslu, þekkja og allir
úr daglegu lífi. Hún myndast einnig við gerð eða rotn-
un; það er kolsýra, sem veldur því að hjórinn freyðir,
hi-auðið „hefur sig” og að gangur kemur í skyr, þegar
það súrnar. Gerð er nofnilega eigi annað en ófullkom-
iu sundurliðan ýmsra lífrænnn (organiskra) efna, einkum
kolvetnis-sarnbanda, og myudast úr þeim einfaldari efna-
sambönd og ennfremur vatn og kolsýra; og rotnun er
líks eðlis; kolsýra myndast því æfinlega, þar sem dauð-